Từ đồi hoang đất sỏi đến phát triển du lịch vùng miền bằng nông sản địa phương

“Phát huy sức mạnh của các thành viên trên cơ sở đổi mới tư duy, cách thức hoạt động theo cơ chế thị trường, HTX Đông Xuân luôn phải tự đổi mới, năng động sáng tạo, mạnh dạn đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm, cung ứng đầu vào, tiêu thụ sản phẩm. Có như vậy, HTX mới đủ mạnh và có sức cạnh tranh trên thị trường, có năng lực phát triển bền vững, góp phần tích cực trong sự nghiệp phát triển, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới ngày càng văn minh, tiến bộ”, một thành viên chia sẻ về "kim chỉ nam" của HTX.

Biến xứ đồi hoang hóa thành "đất vàng, đất bạc"

Trước kia, vùng đất Đông Xuân chỉ là những đồi hoang cằn cỗi, khó canh tác, người dân chủ yếu sống dựa vào nông nghiệp tự cung tự cấp và nguồn thu nhập không ổn định từ các công việc thời vụ.

Các sản phẩm của HTX Đông Xuân rất đa dạng: rau củ quả, lợn, gia súc, gia cầm,... được tiêu thụ khắp nơi với chất lượng được cam kết đạt chuẩn.

Chị Nguyễn Thị Lợi, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Đông Xuân (thành viên HTX) cho biết, xã Đông Xuân là vùng bán sơn địa nằm ở phía tây huyện Quốc Oai, có tổng diện tích 120,36 ha, hơn 70% diện tích là đồi núi, sinh kế của người dân chủ yếu từ trồng trọt, chăn nuôi. Bên cạnh đó, xã Đông Xuân có vị trí địa lý, khí hậu, cảnh quan môi trường nhiều thuận lợi cho phát triển du lịch nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái.

Thực hiện Kế hoạch số 29 của Ban Thường vụ Hội Liên hiệp phụ nữ TP Hà Nội về triển khai thực hiện Kế hoạch số 210/KH-UBND ngày 10/8/2023 của UBND TP Hà Nội, Hội Phụ nữ xã Đông Xuân khảo sát các hộ gia đình kinh doanh mặt hàng nông sản, tuyên truyền, vận động các hộ gia đình hội viên sản xuất, kinh doanh xây dựng kế hoạch thành lập HTX do phụ nữ làm chủ.

Đồng thời, thống nhất phương thức hoạt động, xác định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm của các thành viên trong việc xây dựng, phát triển mô hình HTX do phụ nữ làm chủ để cùng nhau phát triển kinh tế và góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa của địa phương, tập trung tuyên truyền vận động các hộ thành viên tham gia vào mô hình HTX; công tác khảo sát thực tế ở địa phương để thực hiện mô hình HTX.

Tháng 8/2023, HTX Nông sản an toàn và dịch vụ thương mại xã Đông Xuân được thành lập với 7 thành viên, đến nay tăng lên gần 20 hộ thành viên.

Chị Lợi cho biết, nhận thức rõ được rằng đất đai là nền tảng của nông nghiệp, ngay từ khi thành lập, HTX Đông Xuân đã tập trung vào việc cải tạo đất, áp dụng các phương pháp canh tác hiện đại để tăng năng suất và chất lượng nông sản. Nhờ vào sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các chương trình phát triển nông thôn, HTX đã nhận được các khoản tài trợ và vay vốn ưu đãi để đầu tư vào hạ tầng sản xuất, bao gồm hệ thống tưới tiêu tự động và nhà kính hiện đại.

Bên cạnh đó, trước nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về thực phẩm sạch, quy trình chăm sóc, sản xuất nông sản của HTX Đông Xuân sử dụng hoàn toàn phân bón hữu cơ và các chế phẩm sinh học cũng như áp dụng đầy đủ các yêu cầu về sản xuất hữu cơ, VietGAP.

Đồng thời, HTX cũng áp dụng các kỹ thuật canh tác hiện đại như trồng cây xen kẽ, luân canh và sử dụng hệ thống tưới tiêu tự động. Những biện pháp này không chỉ giúp cải thiện chất lượng đất mà còn tăng năng suất cây trồng, giảm thiểu sự phụ thuộc vào thời tiết.

Tuy nhiên, là một HTX nông nghiệp mới thành lập nên HTX Đông Xuân phải đối mặt với vô vàn khó khăn, điển hình là việc tìm kiếm thị trường tiêu thụ cho nông sản. Nhận thức được điều này, HTX đã chủ động xây dựng các mối quan hệ với các doanh nghiệp, chuỗi siêu thị và các cửa hàng thực phẩm sạch. HTX không chỉ bán nông sản tươi sống mà còn chế biến thành các sản phẩm có giá trị gia tăng như nước ép, mứt, và các loại thực phẩm chế biến sẵn.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam Vũ Thị Hậu, “đầu ra” cho sản phẩm luôn là bài toán khó đối với HTX, hộ sản xuất kinh doanh. Sản phẩm vào được siêu thị chính là kênh đầu ra ổn định nhất về mặt lâu dài. Tuy nhiên, kênh bán lẻ hiện đại đòi hỏi gắt gao về tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm. Ngoài giấy tờ chứng minh tư cách pháp nhân, giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất an toàn, siêu thị còn kiểm tra, đánh giá thực tế cơ sở sản xuất, tiếp đến mới quyết định ký hợp đồng với nhà sản xuất. Do đó, hộ sản xuất, HTX cần đặc biệt lưu ý vấn đề sản xuất an toàn để sản phẩm đạt chất lượng đồng đều.

Hiện, các sản phẩm của HTX Đông Xuân tương đối đa dạng: rau củ quả, lợn, gia súc, gia cầm,... được tiêu thụ khắp nơi với chất lượng được cam kết đạt chuẩn.

Cầu nối phát triển kinh tế

Theo đánh giá của lãnh đạo xã Đông Xuân, lần đầu tiên một chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản được thành lập tại địa phương là HTX và triển khai ký kết hợp đồng tiêu thụ nguyên liệu.

HTX Đông Xuân ưu tiên việc chăn thả tự nhiên và sử dụng hoàn toàn bằng thức ăn hữu cơ.

“Chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ này được hình thành giúp các thương lái, đầu mối có nguồn nguyên liệu ổn định, truy xuất nguồn gốc sản phẩm dễ dàng, bảo đảm chất lượng và an toàn thực phẩm, nhất là kiểm soát được toàn bộ quy trình sản xuất,...”, Giám đốc HTX Đinh Thị Kiên thông tin.

Nông dân tham gia chuỗi sẽ được bao tiêu đầu ra, giảm rủi ro về giá cả, thu nhập ổn định. Ngoài ra, họ còn được đào tạo, tập huấn, tiếp cận những tiến bộ khoa học, công nghệ để tạo ra những sản phẩm có năng suất, chất lượng cao, bảo đảm các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm…

Để xây dựng được hệ thống tiêu thụ nông sản hiệu quả. HTX Đông Xuân đã thiết lập các mối quan hệ đối tác chiến lược với các siêu thị, chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch và các doanh nghiệp chế biến nông sản trong và ngoài huyện.

Nhờ vào mạng lưới tiêu thụ này, nông sản của HTX luôn được đảm bảo đầu ra, không còn tình trạng bị ứ đọng, phải bán với giá rẻ mạt, giúp nâng cao thu nhập cho nông dân.

Bên cạnh đó, HTX còn chú trọng đến việc xây dựng thương hiệu cho nông sản địa phương. HTX luôn đặt mục tiêu không chỉ bán sản phẩm trong nước mà còn xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước châu Âu. Để đạt được điều này, HTX cần phải nỗ lực không ngừng để nâng cao chất lượng sản phẩm, cải tiến quy trình sản xuất và đóng gói, đảm bảo các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm.

Đẩy mạnh du lịch sinh thái

Nhận thấy tiềm năng du lịch của địa phương, HTX đã triển khai mô hình du lịch nông nghiệp kết hợp với quảng bá nông sản. Theo đó, xây dựng các tour du lịch trải nghiệm, nơi du khách có thể tham quan các trang trại, tự tay thu hoạch rau củ, trái cây và thưởng thức các món ăn đặc sản từ nông sản địa phương.

HTX Đông Xuân triển khai mô hình du lịch nông nghiệp kết hợp với quảng bá nông sản.

“Đây không chỉ là một hoạt động giải trí mà còn là cơ hội để quảng bá thương hiệu nông sản địa phương một cách trực tiếp và hiệu quả”, chị Lợi cho biết.

Ngoài ra, HTX còn tổ chức các lễ hội nông sản, hội chợ làng nghề để thu hút du khách và tạo sân chơi cho nông dân giao lưu, học hỏi. Những sự kiện này không chỉ giúp nâng cao nhận thức của người dân về giá trị của nông sản sạch mà còn góp phần thúc đẩy du lịch vùng miền phát triển.

Các hoạt động này không chỉ giúp quảng bá thương hiệu nông sản Đông Xuân mà còn tạo ra nguồn thu nhập bổ sung cho HTX và nông dân. Du khách đến với Đông Xuân không chỉ được trải nghiệm cuộc sống nông thôn mà còn hiểu hơn về quy trình sản xuất nông sản sạch, từ đó tăng sự tin tưởng và ủng hộ sản phẩm của HTX.

Những nỗ lực không ngừng nghỉ của HTX Đông Xuân đã được đền đáp xứng đáng. Từ vùng đất cằn cỗi, Đông Xuân đã trở thành một khu vực nông nghiệp phát triển, với những cánh đồng màu mỡ và những trang trại xanh tươi. Thu nhập của nông dân được cải thiện đáng kể, cuộc sống của họ trở nên ổn định hơn.

HTX cũng đã thành công trong việc xây dựng thương hiệu nông sản Đông Xuân, đưa sản phẩm của mình ra thị trường trong nước và quốc tế. Những sản phẩm của HTX không chỉ được người tiêu dùng tin tưởng mà còn được các doanh nghiệp đánh giá cao về chất lượng và an toàn.

Trong tương lai, HTX Đông Xuân sẽ tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm và phát triển thêm nhiều dịch vụ du lịch trải nghiệm mới. HTX đặt mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững, nơi mà nông dân, doanh nghiệp và khách hàng đều được hưởng lợi.

Theo lãnh đạo địa phương, HTX Nông sản an toàn và dịch vụ thương mại xã Đông Xuân được đánh giá là một ví dụ điển hình cho sự kết hợp giữa nông nghiệp và du lịch, tạo ra những giá trị mới và bền vững cho cộng đồng. Những bước khởi đầu đầy khó khăn của HTX đã chứng minh rằng, với tầm nhìn chiến lược và sự nỗ lực không ngừng, mọi khó khăn đều có thể vượt qua và "biến vùng đất sỏi đá thành vàng".

Lê Hồng