Từ đồi cằn thành vườn quả, nông dân Hrê thay đổi cuộc sống

Xã miền núi Quảng Ngãi chuyển mình nhờ Chương trình Mục tiêu quốc gia. Ảnh: N.Toàn

Những “hạt nhân” tiên phong đưa kinh tế vùng núi sang trang mới

Tận dụng nguồn vốn hỗ trợ cùng kỹ thuật mới, nhiều hộ Hrê ở các xã miền núi tỉnh Quảng Ngãi mạnh dạn chuyển đổi đất đồi kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả, đặc biệt là ổi lê và bưởi da xanh.

Cách làm này không chỉ mang lại "trái ngọt" về kinh tế mà còn khẳng định hướng đi bền vững, giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin vươn lên thoát nghèo ngay trên mảnh đất quê hương.

Sơn Linh, một xã miền núi của tỉnh Quảng Ngãi, thiên nhiên khắc nghiệt. Những ngọn đồi bạc màu, quanh năm chỉ thấy keo và mì (sắn), khiến thu nhập eo hẹp, cái nghèo bám riết nhiều thế hệ đồng bào Hrê nơi đây.

Thế nhưng, chỉ vài năm gần đây, nền nông nghiệp Sơn Linh có một cuộc “lột xác” ngoạn mục. Chính quyền địa phương đã định hướng bà con thay đổi cơ cấu cây trồng, chuyển từ những giống cây giá trị kinh tế thấp sang các loại cây ăn quả phù hợp với thổ nhưỡng đất đồi, như ổi lê và bưởi da xanh. Đây là những giống cây dễ chăm sóc, cho thu hoạch quanh năm, phù hợp với điều kiện địa phương.

Điển hình cho sự chuyển đổi này là ông Đinh Văn Thơ ở thôn Làng Trá. Trước kia, hơn 3.000m2 đất của gia đình chỉ dùng để trồng keo và mì. Dù lao động cả năm nhưng thu nhập vẫn không đủ trang trải. Nhờ nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, ông Thơ đã có cơ hội thay đổi.

Ông Đinh Văn Thơ đã giúp gia đình mình thoát nghèo, đồng thời tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương. Ảnh: N.Toàn

“Có vốn và kỹ thuật viên hướng dẫn, tôi đã mạnh dạn chuyển toàn bộ diện tích sang trồng ổi lê và bưởi da xanh. Ổi cho thu hoạch sớm, tạo nguồn thu ngắn hạn. Bưởi lâu năm hơn, nhưng lại mang đến hiệu quả bền vững, vượt xa mong đợi ban đầu”, ông Thơ kể.

Sau ba năm, quả đồi khô cằn ngày nào trở thành vườn cây xanh tốt, quả sai trĩu cành. Để tăng hiệu quả, ông còn lắp đặt hệ thống tưới béc phun thay cho phương pháp thủ công, giúp tiết kiệm đáng kể nước và công lao động.

Ông Thơ không ngừng cập nhật kỹ thuật mới, hướng đến sản xuất sạch, an toàn. Quan trọng hơn, ông sẵn lòng chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn 25 hộ dân trong thôn cùng làm theo.

Nhờ đó, mỗi vụ thu hoạch, vườn ổi của ông Thơ luôn đạt sản lượng cao, quả giòn ngọt, được thương lái săn đón. Vào thời điểm cao điểm, ông còn thuê khoảng 20 lao động địa phương, góp phần tạo thêm sinh kế cho bà con.

Nhận thấy mô hình hiệu quả, nhiều hộ dân trong và ngoài xã đã tìm đến tham quan, học hỏi. Ông Thơ không chỉ cung cấp giống mà còn tận tình chỉ bảo cách trồng và chăm sóc. Từ một nông dân chăm chỉ, ông trở thành một "hạt nhân" lan tỏa tinh thần đổi mới trong cộng đồng.

Ông Đinh Văn Xối, một hộ dân trong xã, vui mừng chia sẻ: “Nhờ học hỏi mô hình của ông Thơ, hơn 3ha ổi của gia đình tôi giờ đã cho thu hoạch quanh năm. Có thu nhập ổn định, đời sống gia đình khấm khá hơn trước rất nhiều”.

Theo ông Võ Xuân Thanh, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Linh, ông Đinh Văn Thơ không chỉ là Đảng viên gương mẫu mà còn là người đi đầu trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng. “Mô hình của ông Thơ đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ. Với những đóng góp thiết thực, năm 2024, ông đã được vinh danh là Nông dân sản xuất giỏi cấp tỉnh”, ông Thanh khẳng định.

Phát triển bền vững nhờ thay đổi tư duy sản xuất

Không chỉ Sơn Linh, xã Sơn Tây Thượng (tỉnh Quảng Ngãi) cũng ghi nhận những bước tiến đúng đắn trong lộ trình giảm nghèo. Tận dụng nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia, nhiều hộ dân tại đây đã được hỗ trợ vốn, tham gia tập huấn kỹ thuật để phát triển các mô hình trồng ổi, bưởi, kết hợp với chăn nuôi bò, heo sinh sản.

Gia đình bà Nguyễn Thị Tâm ở thôn Mang He từng gặp nhiều khó khăn về kinh tế. Nhưng sau khi được tiếp cận vốn hỗ trợ, bà đã thay đổi cách làm, chuyển sang trồng cây ăn quả và chăn nuôi. Chỉ sau một thời gian ngắn, gia đình bà có nguồn thu nhập ổn định, đủ trang trải sinh hoạt và có tích lũy để tái đầu tư.

“Được Nhà nước hỗ trợ cả vốn và kỹ thuật, tôi mới có đủ niềm tin để phát triển kinh tế. Bây giờ không chỉ thoát nghèo, gia đình tôi còn có kế hoạch mở rộng quy mô vườn cây và chăn nuôi”, bà Tâm phấn khởi nói.

Bên cạnh lo cho gia đình, bà Tâm còn trở thành nguồn động lực cho nhiều phụ nữ khác trong thôn, động viên họ mạnh dạn đổi mới cách nghĩ, cách làm để vươn lên làm giàu ngay trên mảnh đất quê nhà.

Chia sẻ về định hướng dài hạn, ông Phạm Hồng Khuyến, Chủ tịch UBND xã Sơn Tây Thượng cho biết, địa phương không chỉ dừng lại ở việc phân bổ vốn mà còn tích cực tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn bà con phương pháp sản xuất hiệu quả, đồng thời kết nối đầu ra cho nông sản.

“Chúng tôi xác định, để giảm nghèo bền vững, cần giúp bà con thay đổi tư duy sản xuất, hướng tới làm ăn lâu dài, bài bản. Chính quyền luôn đồng hành cùng người dân, hỗ trợ từ khâu giống cây, con vật nuôi đến tiêu thụ sản phẩm. Khi người dân có niềm tin và phương pháp sản xuất mới, họ sẽ chủ động vươn lên và tự tin thoát nghèo”, ông Khuyến nhấn mạnh.

Vườn cây ăn quả giúp người dân giảm nghèo bền vững. Ảnh: N.Toàn

Những chuyển biến tích cực ở Sơn Linh, Sơn Tây Thượng là hai trong số nhiều tấm gương tại vùng đồng bào Hrê tỉnh Quảng Ngãi.

Từ những nương keo, rẫy mì kém hiệu quả, nay được thay thế bằng vườn cây ăn trái tươi tốt, cùng đàn gia súc sinh sản, mang lại nguồn thu nhập ổn định.

Quan trọng hơn, sự thay đổi này khẳng định vai trò quyết định của những nông dân dám nghĩ, dám làm. Họ không chỉ tự vượt lên khó khăn mà còn trở thành người truyền lửa, lan tỏa khát vọng làm giàu đến toàn thể cộng đồng.

Hoàng Vinh