Từ 1/7, doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu: Nợ không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu

Sáng 17/6, với 455/457 đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, bao gồm nhiều điểm mới quan trọng, đặc biệt trong quản lý phát hành trái phiếu doanh nghiệp, thúc đẩy thương mại hóa nghiên cứu khoa học và minh bạch thông tin sở hữu doanh nghiệp.

Siết điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ

Một trong những nội dung nổi bật của luật sửa đổi là quy định cụ thể điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ đối với doanh nghiệp chưa đại chúng. Theo đó, tổng nợ phải trả của doanh nghiệp phát hành - bao gồm cả giá trị trái phiếu dự kiến phát hành - không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu, tính theo báo cáo tài chính kiểm toán của năm liền kề.

Tuy nhiên, quy định này không áp dụng đối với một số nhóm đối tượng như: doanh nghiệp nhà nước, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, cũng như doanh nghiệp phát hành trái phiếu để thực hiện dự án bất động sản. Các nhóm này sẽ tuân thủ quy định của pháp luật chuyên ngành có liên quan.

Dù trước đó có ý kiến đề xuất giao Chính phủ quy định chi tiết thay vì đưa trực tiếp vào luật, nhưng Chính phủ và Bộ Tài chính đã bảo lưu quan điểm, khẳng định sự cần thiết của việc quy định rõ ràng trong luật nhằm kiểm soát rủi ro thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thống nhất bổ sung điều kiện này để nâng cao năng lực tài chính và trách nhiệm của tổ chức phát hành, góp phần bảo vệ nhà đầu tư.

Mở rộng quyền khởi nghiệp cho giảng viên đại học công lập

Luật sửa đổi cũng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong khối giáo dục đại học công lập. Cụ thể, viên chức làm việc tại các cơ sở giáo dục đại học công lập được phép góp vốn, trực tiếp tham gia quản lý và điều hành doanh nghiệp do chính đơn vị mình thành lập. Họ cũng có thể tham gia thành lập doanh nghiệp nhằm thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học do trường hoặc viện nghiên cứu tạo ra.

Chính sách này nằm trong khuôn khổ thực hiện Nghị quyết 193/2025/QH15 của Quốc hội, thí điểm một số cơ chế đặc biệt để thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Việc nới rộng quyền tham gia vào hoạt động doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu và ứng dụng, giúp các kết quả nghiên cứu nhanh chóng được triển khai vào thực tiễn.

Luật cũng lần đầu tiên quy định khái niệm “chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp”, theo hướng tiếp cận tương đồng với Luật Phòng, chống rửa tiền. Chủ sở hữu hưởng lợi được hiểu là cá nhân có quyền chi phối hoạt động của doanh nghiệp thông qua sở hữu vốn điều lệ trực tiếp hoặc gián tiếp, hoặc thông qua quyền biểu quyết hay quyền bổ nhiệm, bãi nhiệm nhân sự chủ chốt.

Chính phủ sẽ ban hành hướng dẫn cụ thể để xác định tiêu chí chủ sở hữu hưởng lợi. Đối với các doanh nghiệp được thành lập trước thời điểm luật có hiệu lực, thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi sẽ được cập nhật đồng thời khi doanh nghiệp thực hiện các thay đổi đăng ký kinh doanh gần nhất. Những dữ liệu này sẽ được lưu trữ và chỉ cung cấp khi có yêu cầu từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

An Vũ