Trước 'Vô Gian Đạo' từng có một kiệt tác bị lãng quên

Trong thời kỳ vàng son của điện ảnh Hồng Kông thập niên 1990, khi phim hành động và xã hội đen thống trị phòng vé, đạo diễn Gordon Chan Kar-seung (Trần Gia Thượng) đã chọn một hướng đi khác biệt với The Final Option (1994) – một tác phẩm lấy cảm hứng từ Đơn vị đặc nhiệm (SDU) của lực lượng Cảnh sát Hoàng gia Hồng Kông. Không chỉ là phim hành động kịch tính, The Final Option còn là bước ngoặt định hình lại dòng phim cảnh sát tại Hồng Kông, tạo tiền đề cho một loạt phần tiếp theo với cách tiếp cận ngày càng táo bạo.

"The Final Option" (1994): Kỷ luật, nhân tính và hiện thực hóa cảnh sát hành động

Với vai chính Stone Wong do Michael Wong thủ vai, The Final Option không chỉ là một bộ phim bắn súng thông thường, mà là cái nhìn sâu sắc và nhân bản về những người lính cảnh sát tinh nhuệ. Chan tập trung xây dựng chiều sâu tâm lý cho từng nhân vật, từ quá trình huấn luyện gian khổ đến những ảnh hưởng tâm lý mà công việc gây ra cho họ.

Bộ phim mô tả chân thực các quy trình chiến thuật, mô phỏng thực tế huấn luyện SDU một cách tỉ mỉ. Điều đặc biệt là Chan không được hỗ trợ chính thức từ lực lượng SDU, nhưng nhận được cố vấn không chính thức từ một số sĩ quan, giúp bộ phim đạt được sự chân thực hiếm có.

Được đón nhận nồng nhiệt, The Final Option được ca ngợi vì đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố hành động, kịch tính tâm lý và hiện thực xã hội. Nó không chỉ là một cú hit phòng vé, mà còn mở ra một hướng đi mới cho thể loại phim cảnh sát Hồng Kông, vốn trước đó thường sa vào hình tượng anh hùng đơn độc hay bạo lực kiểu Hollywood.

Đạo diễn Trần Gia Thượng

"First Option" (1996): Khi phim cảnh sát hóa thành phim chiến tranh

Tiếp nối thành công ban đầu, First Option ra đời như một phần tiền truyện, tái hiện quá trình huấn luyện và hợp tác giữa SDU và đội hải quan trong một vụ án buôn ma túy quy mô lớn. Tuy khởi đầu với tinh thần giống phần đầu – kỷ luật, chiến thuật và xung đột giữa các phòng ban – bộ phim nhanh chóng chuyển mình thành một bản hùng ca chiến tranh.

Từ những màn đổ bộ bằng xuồng, tấn công vũ trang, đến cả bãi mìn, First Option trở nên kịch tính hơn, nhưng cũng đánh mất sự tiết chế và chiều sâu tâm lý của phần trước. Tuy nhiên, giá trị sản xuất cao và những màn hành động được đạo diễn cùng Bruce Law biên đạo kỹ lưỡng vẫn giúp bộ phim ghi điểm về mặt giải trí.

"Option Zero" (1997): Tham vọng mở rộng, nhưng thiếu tinh tế

Với phần ba, đạo diễn được trao lại cho Dante Lam, người sau này trở thành bậc thầy của dòng phim hành động hiện đại. Tuy nhiên, ở thời điểm này, Option Zero vẫn còn non tay. Bộ phim giới thiệu lực lượng bảo vệ cấp cao G4, nhưng bị đánh giá là quá kịch và thiếu thuyết phục.

Mặc dù vẫn duy trì cấu trúc hành động hấp dẫn, với một màn bắn tỉa đầy hồi hộp tại hội chợ Hàn Quốc, phần nội dung lại lỏng lẻo, các tuyến nhân vật mờ nhạt và cốt truyện thiếu chiều sâu. Việc Michael Wong không trở lại với vai Stone cũng làm mất đi sự kết nối với phần gốc, dù anh có một vai khách mời thú vị.

"The New Option" (2002): Hào nhoáng thời hậu Young and Dangerous

Trong làn sóng ảnh hưởng từ loạt phim Young and Dangerous, phần thứ tư The New Option khoác lên mình lớp áo mới: trẻ trung, phong cách, nhưng thiếu đi tính hiện thực. Với Shawn Yue vào vai cảnh sát trẻ bất ổn tâm lý Jackie Law, bộ phim cố gắng đào sâu khía cạnh tâm lý, nhưng lại bị "phép màu hóa" khi nhân vật vượt qua rối loạn tâm thần mà không cần điều trị.

Michael Wong trở lại đầy bất ngờ trong vai Stone – dù nhân vật này đã chết trong phần đầu – cho thấy sự "linh hoạt" quen thuộc của dòng phim hành động Hồng Kông. Dù không được đánh giá cao như phần đầu, The New Option vẫn tạo được tiếng vang nhất định nhờ cách tiếp cận đề tài bệnh tâm lý một cách cảm thông.

Di sản một thời vang bóng

Loạt phim The Final Option đã mang đến một diện mạo mới cho dòng phim cảnh sát Hồng Kông – nơi mà kỹ năng chiến đấu không phải là tất cả, mà còn là tâm lý, tinh thần đồng đội, và cả những giằng xé rất con người. Từ hiện thực lạnh lùng của phần đầu, đến chất "blockbuster" của phần hai, và những thử nghiệm hình thức ở các phần sau, mỗi bộ phim đều phản ánh những giai đoạn chuyển mình của điện ảnh Hồng Kông.

Hơn cả một chuỗi phim hành động, The Final Option là một lát cắt của xã hội, tâm lý và danh dự nghề nghiệp trong bối cảnh một Hồng Kông đang biến đổi mạnh mẽ. Và dù một số phần sau không thể duy trì chiều sâu của bản gốc, di sản mà Gordon Chan để lại vẫn là cột mốc khó thay thế của điện ảnh khu vực.

Vân Chi