Trung thành, yêu chủ tuyệt đối, nhưng chó ta cảnh giác và không tin chủ, vì sao?

Thống đốc Jakarta (thủ đô của Indonesia) thông báo quy định cấm bán và tiêu thụ thịt chó và mèo dự kiến sẽ được ban hành trong tháng 11 này, kết quả nhiều năm nỗ lực của những người yêu động vật và tổ chức bảo vệ động vật. Trên khắp Indonesia, nhiều lễ ăn mừng được tổ chức với hy vọng nhiều thành phố khác sẽ nối gót, để những con vật vốn là bạn thân của loài người không còn bị hành hạ hay giết hại.

Bao giờ thì Việt Nam có quy định tương tự? Cho đến nay, “không ăn thịt chó mèo” mới chỉ là lời khuyên, Hà Nội cũng từng có đề xuất thí điểm “nói không với thịt chó, mèo” nhưng đến nay vẫn chỉ dừng lại ở đó.

Trong khi đó, từ ngàn xưa, con chó đã gắn bó với đời sống của người Việt Nam. Nước Việt xưa nghèo khó nên con người không nuôi chó làm cảnh mà như người bạn đồng cam cộng khổ. Chó ta – hay còn gọi là chó Việt, “chó nhà”, “chó làng” – tuy không sang trọng như các giống ngoại, nhưng lại mang trong mình nhiều phẩm chất đáng quý mà ai từng nuôi đều khó quên.

Chó ta có bản năng gắn bó mạnh với chủ. Dù sống giản dị, không được nuông chiều nhưng chúng biết ai là người nuôi nấng, chăm sóc mình và luôn hết lòng bảo vệ. Nhiều câu chuyện cảm động ghi nhận tình cảm của chó ta với chủ.

Snh ra và lớn lên trong môi trường Việt Nam, chó ta rất khỏe, ít bệnh, ăn uống đơn giản. Dù sống ở đồng quê, miền núi hay đô thị, chúng vẫn thích nghi nhanh với khí hậu, thói quen sinh hoạt của con người.

Chú chó ngày ngày nằm bên mộ chủ không rời.

Không cần huấn luyện bài bản, chúng vẫn nhạy cảm, hiểu lời nói, hiểu ánh mắt chủ. Chúng tự học rất nhanh: Biết canh cửa, trông nhà, giữ đồ, đi vệ sinh đúng chỗ, thậm chí biết “đọc tình huống” – khi nào cần sủa, khi nào im, khi nào vui đùa.

Chó ta có trực giác mạnh mẽ, cảm nhận được tâm trạng con người, biết an ủi, làm bạn, thậm chí phát hiện người lạ hoặc nguy hiểm. Nhiều người nói “chó ta không đẹp bằng chó Tây, nhưng hiểu lòng người hơn”.

Là giống chó được hình thành trong đời sống nông thôn – nơi phải bảo vệ nhà cửa, vườn tược – nên chó ta rất cảnh giác, dũng cảm và trung kiên. Một khi nhận chủ, chúng sẵn sàng lao vào nguy hiểm để bảo vệ.

Chó ta là hình ảnh quen thuộc trong ký ức Việt Nam: Ngồi bên hiên, chạy theo trẻ nhỏ, giữ cổng nhà. Nó không chỉ là vật nuôi mà là người bạn trung thành của nông dân, biểu tượng cho sự hiền hậu, trung tín, và tình nghĩa quê hương.

Tuy nhiên, chó ta luôn cảnh giác, không thực sự tin tưởng ai cả, kể cả chủ (mặc dù rất yêu chủ). Đó là vì giống chó có những đặc tính cực quý này đã từng (hoặc đang) bị đối xử tệ nhất thế giới. Chúng được nuôi để trông nhà, giữ của, nhưng chủ nhân luôn sẵn sàng bán chúng cho các lò mổ khi cần tiền hoặc không có nhu cầu nuôi nữa. Nhiều người trực tiếp đem con chó từng gắn bó với gia đình mình giết thịt rồi mở tiệc với anh em, bạn bè.

Chó ta bị coi là công cụ, là thực phẩm, vì vậy mà những kẻ trộm cho “có đất” để hoành hành bao nhiêu năm qua, mới có cảnh những chú chó đáng yêu hôm qua còn tung tăng chạy nhảy, đang miệt mài phục vụ chủ thì mai đã bị nhốt trong chuồng đợi giết, hoặc được chế biến nguyên con nằm trên phản thịt ở chợ, ở hàng quán.

Bao nhiêu chó ta bị đối xử bạc bẽo và tàn nhẫn như vậy, hỏi làm sao chúng có thể tin chủ tuyệt đối đây?

Nguyễn Mạnh Hà