Trung tâm tài chính quốc tế: Cần hệ thống pháp lý tiên tiến, minh bạch

Tạo bệ phóng để Việt Nam bứt phá

Phát biểu thảo luận tại tổ sáng 11/6, đa số ĐBQH tổ 11 bày tỏ sự thống nhất cao với tờ trình của chính phủ thành lập Trung tâm tài chính quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Tuy nhiên, để trung tâm này phát huy hiệu quả, thực sự là động lực, tạo bước nhảy vọt mới cho đất nước, các đại biểu cho rằng cần có một môi trường pháp lý minh bạch, linh hoạt, và có khả năng tương thích cao với chuẩn mực toàn cầu.

Trước hết về thể chế tài chính và chính sách hội nhập thực tế, đại biểu Lê Tấn Tới phân tích và đánh giá cao sự quan tâm, chỉ đạo từ Chính phủ, Tổng Bí thư và các cơ quan Trung ương. Đại biểu cũng ghi nhận việc nhiều cán bộ cũng đã được cử đi học, thậm chí cử đi thực tập tại các trung tâm tài chính lớn trên thế giới để về phục vụ cho sự ra đời và vận hành của Trung tâm. Điều này thể hiện quyết tâm cao của Đảng, Nhà nước ta trong việc thành lập trung tâm trong bối cảnh hiện nay.

ĐBQH Lê Tấn Tới (Long An) phát biểu tại phiên thảo luận tổ. Ảnh: Khánh Duy

Nhấn mạnh thêm tầm quan trọng của việc thành lập trung tâm này, ĐBQH Lê Tấn Tới dẫn chứng một câu chuyện đầy ý nghĩa: trước đây, khi cố Thủ tướng Phan Văn Khải còn đương nhiệm, trong một lần công tác đã chọn một xã nghèo nhất ở miền Nam để về thăm. Xã này rất khó khăn, nên các nguồn lực hỗ trợ việc ăn, nghỉ cho đoàn của địa phương rất hạn chế. Khi tiếp xúc với đoàn công tác, lãnh đạo xã đó cũng tâm sự : “Muốn làm gì thì trước tiên phải có cái ăn cho dân đã”.

Qua câu chuyện, đại biểu Lê Tấn Tới khẳng định: điều đó cho thấy, muốn phát triển bền vững thì phải có nguồn lực, có tài chính. Khi có tiền, mới có thể làm những việc lớn. Việc thành lập Trung tâm chính là cơ hội để Việt Nam cất cánh và lột xác.

ĐBQH Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) phát biểu tại phiên thảo luận tổ. Ảnh: Lê Nguyên

Đồng tình với ý kiến trên, ĐBQH Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) một lần nữa khẳng định sự cần thiết và ủng hộ mạnh mẽ chủ trương thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam. Bà nhấn mạnh, đây là chủ trương lớn và rất đúng đắn trong bối cảnh hiện nay khi đất nước đang có sự chuyển mình mạnh mẽ.

Đại biểu phân tích, việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là rất cần thiết, đây sẽ là bệ phóng để Việt Nam bứt phá, đạt mục tiêu tăng trưởng ngoạn mục trong thời gian tới.

"Trung tâm tài chính quốc tế sẽ đóng vai là tiền đề, kết nối, kênh dẫn vốn cho các dự án; và giúp Việt Nam có thể kết nối với thị trường tài chính cũng như thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài, tạo thêm nguồn lực mới, thúc đẩy nguồn lực hiện hữu và tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế để phát triển sản xuất, thúc đẩy kinh tế đất nước phát triển"- đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh nhấn mạnh.

Sớm gỡ những rào cản pháp lý

Bày tỏ sự đồng tình và thống nhất cao với dự thảo Nghị quyết về việc thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế, song ĐBQH Trịnh Minh Bình nhấn mạnh rằng: để Trung tâm hoạt động hiệu quả, đòi hỏi một môi trường pháp lý minh bạch, linh hoạt, và có khả năng tương thích cao với chuẩn mực toàn cầu.

Phân tích vấn đề này, đại biểu Trịnh Minh Bình cho rằng: hệ thống pháp luật hiện hành tại Việt Nam chủ yếu phục vụ thị trường nội địa, thiếu các quy định đặc thù để thu hút các định chế tài chính quốc tế. Các Luật Ngân hàng Nhà nước, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Ngoại hối,... vẫn còn thiên về kiểm soát thay vì tạo lập không gian đổi mới. Chính sách quản lý ngoại hối và chuyển tiền quốc tế thiếu cơ chế đảm bảo cho dòng vốn xuyên biên giới.

Bên cạnh đó, thiếu hành lang pháp lý thử nghiệm (sandbox) cho các lĩnh vực áp dụng công nghệ tiên tiến (fintech), tài sản số, ngân hàng số là những trụ cột thiết yếu của trung tâm tài chính hiện đại.

Phân tích sâu hơn về những rào cản pháp lý cụ thể tại Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, ĐBQH Trịnh Minh Bình cho biết: Việt Nam chưa có một đạo luật riêng hoặc mô hình pháp lý đặc thù cho trung tâm tài chính quốc tế. Việc điều hành vẫn chưa phối hợp chặt chẽ dẫn đến hoạt động kéo dài và thiếu tính kết nối.

Cơ chế phân quyền hiện tại còn khó khăn đối với các địa phương trong chủ động trong việc thử nghiệm các mô hình tài chính mới. Đây là rào cản lớn cho đổi mới thể chế.

Từ thực tế đó, ĐBQH Trịnh Minh Bình đề xuất: Quốc hội nên xem xét đưa vào chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ này một Đạo luật về Trung tâm Tài chính Quốc tế, làm nền tảng pháp lý cho mô hình phát triển mới. Cùng với đó, xem xét việc thành lập cơ quan điều phối chuyên trách trực thuộc Chính phủ, có quyền đề xuất, giám sát và thúc đẩy việc triển khai thể chế tài chính đặc thù tại các Trung tâm này.

Hải Thanh - Lê Nguyên