Trung Quốc tăng cường sức cạnh tranh công nghệ với Mỹ bằng trung tâm chip não mới

Tiềm năng mang tính cách mạng của công nghệ giao diện não-máy tính trong ngành y tế và chăm sóc sức khỏe bao gồm khôi phục thị giác cho người mù và khả năng vận động cho bệnh nhân bị liệt (Ảnh: Shutterstock)

Một trường đại học hàng đầu của Trung Quốc đã mở trung tâm nghiên cứu về giao diện não-máy tính (BCI). Công nghệ này cho phép con người điều khiển các thiết bị như máy tính hoặc các chi robot chỉ bằng suy nghĩ.

Cơ sở trị giá 400 triệu NDT (56 triệu USD) tại Đại học Phúc Đán được ra mắt vào ngày 3/8, trong bối cảnh Trung Quốc tiếp tục thúc đẩy phát triển công nghệ đột phá trong cuộc đua công nghệ với Mỹ, quốc gia dẫn đầu lâu năm trong nghiên cứu BCI.

Trung tâm Nghiên cứu Điều Chỉnh Thần Kinh và BCI của đại học dự kiến sẽ thúc đẩy đổi mới cho tiềm năng cách mạng của công nghệ này trong ngành y tế, như phục hồi thị giác cho người mù và khả năng di chuyển cho bệnh nhân bị liệt.

Theo Phó Giám đốc của trung tâm, Shu Yousheng, việc ứng dụng công nghệ BCI trong công nghiệp đã bị cản trở do thiếu hỗ trợ kỹ thuật từ các lĩnh vực khác.

Trung tâm nghiên cứu mới được thiết lập nhằm kết nối nghiên cứu về bệnh não với ngành công nghiệp, theo thông báo trên trang web của Đại học Phục Đán ở Thượng Hải.

Trung tâm này là sự tích hợp hệ thống các tài nguyên liên quan đến khoa học não của Đại học Phục Đán, và dự kiến sẽ thúc đẩy ứng dụng lâm sàng và công nghiệp hóa công nghệ BCI.

Tháng 12/2021, chính quyền thành phố Thượng Hải đã đưa thiết bị phục hồi chức năng và đào tạo sử dụng công nghệ BCI vào danh mục phát triển thiết bị y tế cao cấp được ưu tiên trong kế hoạch 5 năm mới của thành phố.

BCI là một trong những ngành công nghiệp tương lai được chính phủ trung ương đặc biệt thúc đẩy với tư cách “các lực lượng sản xuất chất lượng mới” – một khái niệm về phát triển công nghệ cao và đổi mới mà Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra khoảng một năm trước.

Đầu năm nay, một hướng dẫn chính thức được chính quyền Bắc Kinh công bố về phát triển các ngành công nghiệp mới và tương lai đã nhấn mạnh về công nghiệp hóa công nghệ BCI.

Tài liệu này cho biết nước này khuyến khích các “đột phá trong công nghệ và thiết bị quan trọng như kết hợp não-máy tính và chip mô phỏng não, cũng như khám phá ứng dụng trong các lĩnh vực điển hình như phục hồi chức năng y tế”.

Vào tháng 4, chính quyền thành phố Bắc Kinh đã công bố một kế hoạch nhằm phát triển nhanh chóng ngành công nghiệp BCI, với mục tiêu đạt được những đột phá trong các công nghệ cốt lõi và phát triển nhiều công ty hàng đầu trước năm 2026.

Một phòng thí nghiệm BCI cũng được thành lập vào tháng 3/2023 tại thành phố cảng Thiên Tân, gần Bắc Kinh. Vào tháng 5 năm nay, phòng thí nghiệm này đã thành lập Hiệp hội BCI và Kết hợp Người-Máy với sự tham gia của hơn 40 tổ chức tài chính, viện nghiên cứu và công ty nhà nước, theo thông báo của Cục Khoa học và công nghệ Thiên Tân.

Mỹ đã dẫn đầu trong công nghệ BCI suốt nhiều năm qua, với những đóng góp nghiên cứu quan trọng từ Đại học California, Berkeley và Viện Công nghệ Massachusetts.

Khi Trung Quốc nỗ lực thu hẹp khoảng cách, số lượng bài viết nghiên cứu về BCI ở Trung Quốc đã tăng mạnh.

Theo một đánh giá đăng trên tạp chí Brain Informatics vào tháng 12 năm ngoái, số lượng ấn phẩm về BCI tại Trung Quốc từ năm 2019 trở đi đã vượt qua số lượng của Mỹ, vốn đã bắt đầu giảm trong thời gian đó.

Neuralink Corp, một công ty tiên phong trong công nghệ BCI được Elon Musk đồng sáng lập vào năm 2016, mới đây đã thành công trong việc cấy ghép thiết bị cho bệnh nhân bị liệt thứ hai. Thiết bị này được thiết kế để cho phép người dùng điều khiển các thiết bị kỹ thuật số chỉ bằng suy nghĩ của họ, theo thông báo của Musk.

Musk cho biết quy trình cấy ghép "dường như đã diễn ra rất tốt" trong một podcast mà ông tham gia cùng với nhà khoa học máy tính Lex Fridman, được phát hành vào ngày 2/8.

Bệnh nhân thử nghiệm này bị chấn thương tủy sống giống như bệnh nhân đầu tiên, người bị liệt do tai nạn khi đi lặn. Quy trình cấy ghép cho bệnh nhân đầu tiên đã được thực hiện vào tháng 1.

Vào tháng 2, các nhà khoa học tại Đại học Thanh Hoa của Trung Quốc báo cáo đã đạt được “tiến bộ đột phá” với bệnh nhân đầu tiên của họ sử dụng thiết bị cấy ghép BCI không dây, và cho biết thiết bị của họ ít xâm lấn hơn so với chip Neuralink của Musk.

Trung Quốc cũng đang nỗ lực thiết lập các tiêu chuẩn ngành cho công nghệ tương lai này – một lĩnh vực liên quan đến các vấn đề đạo đức quan trọng như quyền riêng tư, an toàn và quyền tự chủ – và đã phát hành một hướng dẫn vào tháng 2 để quản lý phát triển và ứng dụng nghiên cứu BCI.

Vào tháng trước, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc đã hoàn tất việc thu thập ý kiến công chúng về kế hoạch thành lập một ủy ban để phát triển tiêu chuẩn cho ứng dụng công nghệ BCI, bao gồm các vấn đề như thu thập thông tin não, xử lý trước, mã hóa và giải mã dữ liệu, truyền thông dữ liệu và hình ảnh hóa dữ liệu.

Theo SCMP

Thu Quyên