Trung Quốc nỗ lực trong cuộc chạy đua công nghệ với Mỹ

Cuộc gặp gỡ rúng động truyền thông

Mới đây, vào ngày 17/2/2025, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chủ trì một hội nghị chuyên đề tại Đại lễ đường Nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh với sự tham dự của nhiều lãnh đạo doanh nghiệp công nghệ hàng đầu đất nước. Sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên sau hơn 6 năm ông Tập gặp gỡ giới doanh nghiệp tư nhân, gửi đi tín hiệu về việc tăng cường hỗ trợ cho khu vực này, đặc biệt trong các lĩnh vực như công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI).

Cuộc gặp của Chủ tịch Tập Cận Bình với các nhà sáng lập và CEO tập đoàn lớn nhất Trung Quốc thu hút sự quan tâm của cả thế giới.

Trong số các doanh nhân tham dự có những tên tuổi nổi bật như: ông Jack Ma - nhà sáng lập Alibaba, ông Nhậm Chính Phi - nhà sáng lập Huawei, ông Vương Hưng - CEO Meituan, ông Lôi Quân - CEO Xiaomi, ông Lương Văn Phong - CEO DeepSeek, ông Vương Truyền Phúc - Chủ tịch BYD, ông Tăng Thụy Thông - CEO CATL,... Đây đều là những nhân vật tiêu biểu cho tham vọng thách thức công nghệ Mỹ của Trung Quốc.

Trong dàn khách mời đình đám của buổi gặp mặt, ông Jack Ma, gương mặt đại diện cho khu vực tư nhân Trung Quốc, là người được chú ý hơn. Đây là lần đầu người ta bắt gặp ông Jack Ma trước công chúng kể từ đợt phát hành cổ phiếu lần đầu trị giá 37 tỷ USD của Ant Group, công ty tài chính mà ông thành lập, đã bị yêu cầu tạm dừng vào năm 2020. Dù đã từ chức chủ tịch Alibaba năm 2019, Jack Ma vẫn được coi là lãnh đạo tinh thần của giới doanh nghiệp tư nhân. Lần xuất hiện này của ông Jack Ma phát đi tín hiệu rằng giới doanh nghiệp tư nhân và các nhà lãnh đạo của Trung Quốc đang có những tiếng nói chung.

Quả thật, sau khi giao lưu, trò chuyện và lắng nghe những tâm tư của các ông trùm trong giới doanh nghiệp tư nhân, ông Tập đã “bơm niềm tin” cho họ bằng phát biểu mạnh mẽ rằng những thách thức mà họ phải đối mặt chỉ là "tạm thời" và hứa sẽ bãi bỏ các khoản phí hoặc tiền phạt vô lý đối với công ty tư nhân.

Đây được coi là phản xạ có điều kiện của phía Trung Quốc khi Tổng thống Mỹ Donald Trump giáng những đòn thuế nặng nề lên đất nước tỷ dân, đồng thời mở rộng những hạn chế để kìm hãm sự phát triển công nghệ của nước này. Nhà lãnh đạo Trung Quốc cho rằng chỉ các tập đoàn nhà nước là không đủ để tạo ra động lực đổi mới sáng tạo cần thiết nhằm cạnh tranh với sức mạnh công nghệ của Mỹ. Vì vậy đây là thời điểm thích hợp để kêu gọi sự đoàn kết đến từ giới doanh nghiệp tư nhân, mở ra hướng đi phát triển mới cho đất nước.

Cuộc cạnh tranh công nghệ đang nóng dần lên

Cuộc gặp gỡ giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và các doanh nhân công nghệ hàng đầu không chỉ đơn thuần là một sự kiện kinh tế, mà còn mang ý nghĩa chiến lược trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu. Đây là lần đầu tiên sau nhiều năm Bắc Kinh thể hiện một cách công khai sự ủng hộ đối với khu vực tư nhân, đặc biệt là các công ty công nghệ. Điều này phản ánh sự thay đổi trong chính sách của Trung Quốc, từ việc siết chặt kiểm soát sang thúc đẩy đổi mới và hợp tác với doanh nghiệp, nhằm tạo động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế đang đối mặt với nhiều thách thức.

Một trong những chiến lược quan trọng của Trung Quốc là tăng cường tự chủ công nghệ, giảm sự phụ thuộc vào các công ty và công nghệ phương Tây. Việc các lãnh đạo Huawei, Xiaomi, Alibaba và DeepSeek có mặt tại sự kiện cho thấy Bắc Kinh đang đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực như: bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và điện toán lượng tử. Đây là những ngành có giá trị cao, giúp nâng cao năng suất lao động và tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Trung Quốc.

Việc Mỹ kiểm soát xuất khẩu chip và hạn chế công ty Trung Quốc tiếp cận công nghệ cao đã làm chậm lại quá trình phát triển của nhiều doanh nghiệp nước này. Tuy nhiên, nếu Trung Quốc thành công trong việc xây dựng chuỗi cung ứng bán dẫn nội địa, nước này có thể giảm bớt áp lực từ các lệnh trừng phạt, đồng thời thúc đẩy ngành sản xuất công nghệ cao - một động lực quan trọng cho tăng trưởng GDP. Điều này cũng sẽ tạo ra cơ hội việc làm trong lĩnh vực công nghệ, thu hút nhân lực chất lượng cao và giữ chân các nhà khoa học trong nước.

Cuộc gặp gỡ này không chỉ là một động thái trong nước, mà còn có tác động đến cạnh tranh kinh tế toàn cầu, đặc biệt là với Mỹ. Trong những năm gần đây, Washington đã hình thành các liên minh công nghệ với Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu để hạn chế sự phát triển của Trung Quốc trong lĩnh vực bán dẫn, AI và năng lượng tái tạo. Để đối phó, Bắc Kinh đang tìm cách mở rộng quan hệ kinh tế với các thị trường mới như Nga, Trung Đông và châu Phi.

Việc thúc đẩy hợp tác kinh tế với các nước đang phát triển sẽ giúp Trung Quốc mở rộng thị trường xuất khẩu, giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ và châu Âu. Đồng thời, việc phát triển Nhân dân tệ kỹ thuật số có thể giúp Trung Quốc giảm ảnh hưởng của đồng USD trong các giao dịch quốc tế, từ đó giảm rủi ro trước các lệnh trừng phạt tài chính từ phương Tây.

Sự kiện gặp gỡ giữa ông Tập Cận Bình và các lãnh đạo doanh nghiệp công nghệ không chỉ thể hiện sự thay đổi trong chính sách của Bắc Kinh, mà còn là một bước đi chiến lược nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Bằng cách hỗ trợ khu vực tư nhân và đẩy mạnh tự chủ công nghệ, Trung Quốc đang tìm cách giảm bớt tác động của cuộc chiến thương mại với Mỹ và củng cố vị thế của mình trên trường quốc tế. Nếu các chính sách này được thực hiện hiệu quả, Trung Quốc có thể tạo ra một hệ sinh thái công nghệ mạnh mẽ, thúc đẩy đổi mới và duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định trong dài hạn.

Tú Nguyễn