Trung Quốc: Nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ sa sút vì thương chiến

Thuế quan bắt đầu ảnh hưởng đến thương mại Mỹ - Trung

Trong giai đoạn mở đầu cho sự gián đoạn có thể lan rộng đối với thương mại toàn cầu, lượng bông Trung Quốc nhập khẩu trong 2 tháng đầu năm đã giảm gần 80% so với cùng kỳ năm trước, theo phân tích của Bloomberg dựa trên dữ liệu mới được công bố.

Tương tự, nhập khẩu ô tô động cơ lớn của Trung Quốc cũng đã lao dốc gần 70% trong 2 tháng đầu năm 2025, còn dầu thô và khí đốt tự nhiên hóa lỏng mua vào giảm hơn 40%.

Tất cả những mặt hàng trên đều trong diện chịu thuế trả đũa của Trung Quốc vào tháng 2 hoặc tháng 3.

Một góc cảng Guoyuan ở thành phố Trùng Khánh, Trung Quốc. Ảnh: AFP

Các biện pháp trả đũa trong chiến tranh thương mại mà Mỹ và Trung Quốc áp đặt cho nhau trong 6 tuần qua và khả năng sẽ có thêm nhiều biện pháp nữa trong những tháng tới, đang gây ra sự bất ổn lớn và làm tăng chi phí cho các doanh nghiệp trên khắp khu vực.

Hậu quả tức thời từ thuế quan của Tổng thống Trump là các công ty Trung Quốc cắt giảm xuất khẩu các bưu kiện nhỏ vào tháng 2. Trong khi đó, Walmart và các công ty khác tại Mỹ đang yêu cầu giảm giá để bù đắp cho các khoản thuế.

Một số mặt hàng hóa Mỹ mà Trung Quốc nhắm vào vẫn tăng trưởng. Đơn cử, nhập khẩu đậu nành từ Mỹ đã tăng gần 50% lên 4,2 tỷ USD trước khi Trung Quốc áp dụng các khoản thuế mới vào tháng 3.

Ngoài ra, nhập khẩu bộ xử lý và chip Mỹ gần như tăng gấp đôi, giúp tổng kim ngạch nhập khẩu từ Mỹ của Trung Quốc tăng 2,7% lên gần 27 tỷ USD trong hai tháng đầu năm nay, Bloomberg dẫn số liệu được công bố trước đó.

Nhập khẩu ngô của Trung Quốc ghi nhận tốc độ chậm nhất trong bảy mùa qua, một tín hiệu cho thấy ngay cả những dự báo suy giảm lượng mua hàng năm cũng có thể khó đạt được.

Theo dữ liệu hải quan mới công bố, Trung Quốc chỉ nhập khẩu 180.000 tấn ngô trong 2 tháng đầu năm, nâng tổng lượng ngô nhập khẩu cho năm tiếp thị 2024-2025 (bắt đầu vào tháng 10/2024) lên 1,07 triệu tấn. Lần gần nhất lượng nhập khẩu ngô thấp như vậy là vào năm 2017-2018 khi ghi nhận 1,03 triệu tấn trong 5 tháng đầu tiên của chiến dịch.

Bộ Nông nghiệp Trung Quốc dự báo chỉ có 9 triệu tấn ngô được nhập khẩu trong cả năm, ít hơn một nửa so với mùa trước và giảm mạnh so với ước tính trước đó là 13 triệu tấn. Để so sánh, có thể đối chiếu với số liệu Trung Quốc chỉ nhập khẩu 3,5 triệu tấn ngô trong năm 2017-2018.

Năm ngoái, chính phủ Trung Quốc đã yêu cầu các thương nhân hạn chế mua ngũ cốc từ nước ngoài, bao gồm ngô, để thúc đẩy giá trong nước và bảo vệ lợi nhuận của nông dân. Những trở ngại khác đối với hàng nhập khẩu bao gồm mức thuế 15% áp dụng đối với ngô nhập khẩu từ Mỹ trong tháng này, một yếu tố trong các biện pháp trả đũa của Bắc Kinh đối với các khoản thuế chung mà Washington áp dụng đối với hàng hóa Trung Quốc.

Nhập khẩu LNG của Mỹ bị ngưng lại

Trung Quốc đã không nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ trong 40 ngày, khoảng thời gian dài nhất trong gần hai năm, do các nhà nhập khẩu buộc phải chuyển hướng các chuyến hàng đi nơi khác để tránh thuế quan của Bắc Kinh đối với nhiên liệu này.

Chuỗi ngày ảm đạm của nhập khẩu LNG trên là chuỗi dài nhất kể từ tháng 6/2023, dữ liệu vận chuyển hàng hải được Bloomberg tổng hợp cho thấy. Còn theo dữ liệu theo dõi tàu từ công ty phân tích thị trường Kpler, hiện tại cũng không có bất kỳ chuyến hàng LNG nào của Mỹ đang trên đường đến Trung Quốc.

Cuộc chiến thương mại do chính quyền Tổng thống Trump kích hoạt đang đe dọa tách rời người bán và người mua LNG lớn nhất thế giới. Bắc Kinh đã áp thuế 15% đối với các lô hàng LNG của Mỹ từ ngày 10/2 để trả đũa cho việc Mỹ áp thuế toàn diện đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc.

Để ứng phó, các nhà nhập khẩu khí đốt Trung Quốc có cam kết lâu dài với các dự án của Mỹ đang bán lại các lô hàng đó cho châu Âu, theo các thương nhân. Các công ty ở Trung Quốc cũng không muốn ký các thỏa thuận mới với các cơ sở khí đốt Mỹ và đang tìm kiếm nguồn cung từ châu Á - Thái Bình Dương hoặc Trung Đông.

Trung Quốc cũng đang tăng cường an ninh năng lượng bằng cách tập trung vào việc sản xuất nhiều khí đốt hơn trong nước, với hy vọng giúp kiềm chế gia tăng nhập khẩu.

Sản lượng khí đốt của Trung Quốc trong hai tháng đầu năm 2025 đã tăng đều đặn và đạt mức tăng 3,7% so với cùng kỳ năm trước. Đồng thời, các giải pháp thay thế rẻ hơn, từ than đá đến năng lượng tái tạo cho đến khí đốt được vận chuyển đường bộ từ Nga, đang làm giảm nhu cầu khí đốt vận chuyển bằng đường biển của Trung Quốc.

Cuộc chiến thương mại trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump đã khiến doanh số xuất khẩu LNG của Mỹ sang Trung Quốc bị ngưng lại. Kể từ khi nối lại vào năm 2020, lượng khí đốt nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc đã tăng mạnh lên mức trung bình hơn 400.000 tấn mỗi tháng.

Vào tháng 1 năm nay, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết LNG nên được sử dụng làm đòn bẩy trong một vòng đàm phán thương mại mới. Tuy nhiên, Trung Quốc không nằm trong số các quốc gia tham gia, một tín hiệu không may cho các nhà sản xuất năng lượng Mỹ đang cố gắng đảm bảo các hợp đồng để khởi động các dự án mới của họ.

Đông Phong