Trung Quốc, Nga và Iran cùng phản đối trừng phạt đơn phương

Trong tuyên bố chung được truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV công bố, ba nước khẳng định ngoại giao và đối thoại dựa trên tôn trọng lẫn nhau là con đường duy nhất để giải quyết vấn đề hạt nhân của Iran.

Họ nhấn mạnh các bên liên quan cần "loại bỏ nguyên nhân gốc rễ" của căng thẳng, đồng thời chấm dứt các biện pháp trừng phạt và sức ép quân sự lên Tehran.

Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Mã Triêu Húc cùng người đồng cấp Nga Sergei Ryabkov và Iran Kazem Gharibabadi đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Nghị quyết 2231 của Liên hợp quốc, đồng thời kêu gọi các bên liên quan tránh hành động leo thang và tạo điều kiện thuận lợi cho đối thoại.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Ma Zhaoxu và Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi. Ảnh: Lintao Zhang/Pool

Cuộc họp diễn ra không lâu sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gửi thư cho Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei thông qua UAE, đề xuất nối lại đàm phán về chương trình hạt nhân.

Ông Trump cảnh báo rằng nếu Tehran từ chối, Mỹ có thể buộc phải "vào cuộc bằng quân sự". Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã bác bỏ, tuyên bố Iran sẽ không đàm phán dưới áp lực hay mệnh lệnh từ Washington.

Căng thẳng giữa Iran và Mỹ càng leo thang sau khi Mỹ, cùng Pháp, Anh, Hy Lạp, Panama và Hàn Quốc, tổ chức một cuộc họp kín tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc để thảo luận về chương trình hạt nhân của Tehran.

Iran đã lên án đây là một hành động lạm dụng quyền lực, trong khi Trung Quốc cũng chỉ trích động thái này, cho rằng sự can thiệp vội vàng của Hội đồng không giúp ích cho tiến trình hòa bình.

Iran nhiều lần khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ nhằm mục đích hòa bình và chịu sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA). Tuy nhiên, IAEA gần đây cảnh báo Iran đang đẩy nhanh quá trình làm giàu uranium lên gần mức có thể sử dụng để chế tạo vũ khí hạt nhân.

Hồi tháng 2, chính quyền ông Trump đã tái khởi động chiến dịch "gây sức ép tối đa" bóp nghẹt kinh tế Iran, bao gồm các biện pháp hạn chế xuất khẩu dầu nhằm ngăn Tehran phát triển vũ khí hạt nhân. Đáp lại, Iran khẳng định Mỹ mới là bên phải chịu trách nhiệm cho tình hình hiện tại, khi đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị kêu gọi Mỹ thể hiện "sự chân thành" và quay trở lại bàn đàm phán với Iran mà không kèm theo những yêu cầu áp đặt. Ông nhấn mạnh rằng chỉ khi các bên tôn trọng lẫn nhau, đối thoại mới có thể mang lại giải pháp bền vững cho vấn đề hạt nhân Iran.

Hoài Phương (theo CCTV, SCMP, Reuters)