Trung Quốc công bố danh mục khuyến khích đầu tư nước ngoài

Ủy ban Phát triển và Cải cách Quốc gia Trung Quốc (NDRC) cùng Bộ Thương mại (MOFCOM) mới đây đã công bố Danh mục các ngành công nghiệp khuyến khích đầu tư nước ngoài năm 2025, một công cụ chính sách quan trọng nhằm thu hút và sử dụng hiệu quả hơn nguồn vốn ngoại. Theo NDRC, động thái này thể hiện rõ cam kết của Trung Quốc trong việc mở rộng mở cửa ở cấp độ cao, đồng thời góp phần ổn định kỳ vọng và củng cố niềm tin của thị trường.

Danh mục mới sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/2/2026, đóng vai trò định hướng dòng đầu tư nước ngoài vào các ngành và khu vực cụ thể. Đây cũng là bước triển khai các quyết sách của Chính phủ Trung Quốc về ổn định đầu tư nước ngoài, khuyến khích vốn ngoại chảy vào sản xuất tiên tiến, dịch vụ hiện đại, công nghệ cao, các lĩnh vực tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, cũng như các khu vực miền Trung, miền Tây và Đông Bắc đất nước.

Các chuyên gia kinh tế Trung Quốc nhận định, việc cập nhật danh mục cho thấy tính liên tục trong chính sách mở cửa và sự tự tin của Trung Quốc đối với triển vọng tăng trưởng dài hạn. Thông qua thúc đẩy nâng cấp công nghiệp và phát triển cân bằng hơn giữa các vùng, chính sách này gửi đi tín hiệu rõ ràng rằng doanh nghiệp nước ngoài được khuyến khích hội nhập sâu hơn vào thị trường thống nhất của Trung Quốc và cùng chia sẻ các cơ hội tăng trưởng.

Một tàu chở hàng cập cảng Dương Phủ ở Hải Nam, Trung Quốc ngày 18/12/2025. Ảnh: Global Times

Mở cửa sâu rộng và có trọng tâm hơn

Đây là lần sửa đổi đầu tiên của danh mục trong vòng ba năm, với nhiều điều chỉnh mang tính hệ thống nhằm thích ứng với những thay đổi trong và ngoài nước. Theo NDRC, bản cập nhật sẽ tăng cường vai trò định hướng và khuyến khích đầu tư nước ngoài, qua đó hỗ trợ xây dựng mô hình phát triển mới và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế chất lượng cao.

So với phiên bản năm 2022, danh mục năm 2025 ghi nhận tăng ròng 205 hạng mục, với tổng cộng 303 nội dung được sửa đổi. Trong đó, danh mục cấp quốc gia bổ sung 100 hạng mục, còn danh mục khu vực – tập trung vào miền Trung, miền Tây và một số khu vực khác – bổ sung thêm 105 hạng mục.

NDRC cho biết, danh mục sửa đổi chú trọng hơn đến việc định hướng đầu tư nước ngoài vào sản xuất tiên tiến, thông qua việc bổ sung hoặc mở rộng các hạng mục liên quan đến sản phẩm cuối cùng, linh kiện và nguyên vật liệu, nhằm nâng cấp chuỗi công nghiệp và chuỗi cung ứng.

Bên cạnh đó, danh mục cũng tăng cường hỗ trợ các dịch vụ hiện đại như dịch vụ kinh doanh, dịch vụ kỹ thuật, nghiên cứu khoa học và tiêu dùng dịch vụ, hướng tới nâng cao chất lượng phát triển của khu vực dịch vụ. Đáng chú ý, các khu vực miền Trung, miền Tây, Đông Bắc Trung Quốc và tỉnh Hải Nam tiếp tục được xác định là điểm đến ưu tiên của dòng vốn ngoại.

Theo Giáo sư Li Changan của Đại học Kinh tế và Thương mại Quốc tế, việc sửa đổi danh mục nhấn mạnh cam kết của Trung Quốc đối với mở cửa chất lượng cao và phát triển cân bằng hơn giữa các vùng, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển lực lượng sản xuất chất lượng mới. Ông cho rằng, trong bối cảnh lĩnh vực sản xuất đã cơ bản áp dụng cơ chế “danh sách tiêu cực”, danh mục này sẽ giúp tối ưu hóa bố cục công nghiệp, củng cố chuỗi cung ứng và tăng cường hội nhập kinh tế toàn cầu.

Trong khi đó, Giáo sư Su Jian của Đại học Bắc Kinh nhận định, việc khuyến khích đầu tư nước ngoài vào miền Trung, miền Tây, Đông Bắc và đặc biệt là Hải Nam gắn chặt với mục tiêu thúc đẩy thịnh vượng chung, bởi dòng vốn và công nghệ quốc tế có thể giúp thu hẹp chênh lệch phát triển giữa các khu vực. Việc đưa Hải Nam vào danh mục riêng cũng cho thấy quyết tâm của Trung Quốc trong việc tận dụng Cảng Thương mại Tự do Hải Nam như một nền tảng thí điểm cho mở cửa ở mức độ cao hơn, nhất là sau khi triển khai cơ chế hải quan đặc biệt trên toàn đảo.

Ưu đãi cụ thể, triển khai đồng bộ

Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, các ngành nghề nằm trong danh mục khuyến khích sẽ được hưởng nhiều chính sách ưu đãi, bao gồm miễn thuế nhập khẩu đối với thiết bị phục vụ sản xuất nội bộ, ưu tiên tiếp cận đất công nghiệp với chi phí thấp hơn, thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi 15% cho các dự án tại miền Tây và Hải Nam, cùng các ưu đãi thuế đối với hoạt động tái đầu tư lợi nhuận vào các ngành được khuyến khích.

Để bảo đảm hiệu quả thực thi, cơ quan chức năng cho biết sẽ đẩy mạnh truyền thông và giải thích chính sách, tổ chức đối thoại với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, hoàn thiện các biện pháp hỗ trợ và sử dụng các cơ chế phối hợp hiện có nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai dự án.

Trong thời gian tới, NDRC khẳng định sẽ tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh theo hướng “thị trường hóa, pháp quyền và quốc tế hóa”, tạo điều kiện để nhiều tập đoàn đa quốc gia hơn nữa tham gia và chia sẻ cơ hội phát triển tại Trung Quốc. Các biện pháp bao gồm mở rộng “luồng xanh” cho các dự án lớn, đẩy nhanh triển khai các dự án đầu tư quy mô lớn, tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp nước ngoài và tổ chức các hoạt động kết nối đầu tư công nghiệp quốc tế.

Theo các chuyên gia, danh mục mới không chỉ làm rõ ưu tiên chính sách và định hướng dòng vốn ngoại, mà còn góp phần đa dạng hóa chuỗi cung ứng và tăng cường liên kết kinh tế toàn cầu. Trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ gia tăng, cách tiếp cận toàn diện của Trung Quốc đối với mở cửa tiếp tục phát đi tín hiệu tích cực.

Những năm gần đây, Trung Quốc đã dỡ bỏ hoàn toàn hạn chế tiếp cận đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực sản xuất, từng bước mở cửa các lĩnh vực như viễn thông, internet, giáo dục, văn hóa và y tế, đồng thời tạo thuận lợi cho giao lưu nhân sự xuyên biên giới. Nhờ đó, nhiều phòng thương mại nước ngoài vẫn giữ quan điểm lạc quan về thị trường Trung Quốc.

Theo khảo sát gần đây của Phòng Thương mại Anh tại Trung Quốc, các doanh nghiệp Anh ngày càng tin tưởng vào triển vọng thị trường này, với kỳ vọng doanh thu năm 2025 cải thiện và mức độ lạc quan đối với năm 2026 cao nhất kể từ trước đại dịch Covid-19.

NDRC nhấn mạnh, trong môi trường ngày càng mở và năng động, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác thực chất với doanh nghiệp Trung Quốc trên toàn bộ chuỗi công nghiệp và chuỗi cung ứng, hướng tới lợi ích chung và cùng phát triển.

Châu Anh