Trung Quốc: AI phát triển nóng, thị trường bắt đầu phân hóa rõ rệt

DeepSeek vừa công bố phiên bản V3 cải tiến.

Trí tuệ nhân tạo (AI) của Trung Quốc từ lâu đã vượt xa kỳ vọng, nhưng giờ đây, các công ty công nghệ nước này đang nâng tầm cuộc chơi lên một mức độ mới. Hai gã khổng lồ công nghệ nội địa gần đây đã tung ra những bản cập nhật đáng kể, đánh dấu bước ngoặt trong sự phát triển AI.

DeepSeek công bố phiên bản V3 cải tiến vượt bậc vào tuần trước, trong khi Alibaba ra mắt một mô hình mới trong dòng Qwen, đủ nhỏ gọn và hiệu quả để chạy trên điện thoại di động. Những bước tiến này không chỉ làm nóng lên cuộc cạnh tranh với các đối thủ Mỹ như OpenAI mà còn tạo ra những biến động đáng kể trong chính thị trường nội địa Trung Quốc.

BIG TECH TRUNG QUỐC RA MẮT LOẠT PHIÊN BẢN AI NÂNG CẤP

Phiên bản nâng cấp của DeepSeek, V3, cho thấy những cải thiện đáng kể về khả năng lập luận và lập trình so với phiên bản trước đó. Kết quả này đã được công bố trên Hugging Face – một nền tảng toàn cầu để chia sẻ và đánh giá các mô hình AI. Bằng cách công khai mô hình trên các nền tảng như vậy, DeepSeek không chỉ khẳng định sức mạnh công nghệ mà còn tạo điều kiện cho các nhà phát triển trên toàn thế giới dễ dàng xây dựng và thử nghiệm các tác nhân AI (AI agents). Điều này mở ra cơ hội để mô hình của DeepSeek được ứng dụng rộng rãi hơn, từ các dự án cá nhân đến các giải pháp doanh nghiệp quy mô lớn.

Sự cải tiến của DeepSeek V3 đặt nền tảng này vào vị thế cạnh tranh trực tiếp với các công ty hàng đầu của Mỹ như OpenAI. Không chỉ dừng lại ở hiệu suất, DeepSeek còn nổi bật nhờ chiến lược “mở” – cung cấp mã nguồn để cộng đồng quốc tế cùng khai thác. Điều này không chỉ thúc đẩy sự đổi mới mà còn gửi đi thông điệp rằng Trung Quốc không chỉ muốn cạnh tranh mà còn định hình lại cách thế giới phát triển AI.

Tuy nhiên, sự thành công này cũng làm dấy lên câu hỏi về việc liệu các khoản đầu tư khổng lồ vào cơ sở hạ tầng AI của Mỹ có còn thực sự cần thiết khi một công ty như DeepSeek có thể đạt được kết quả tương tự với chi phí thấp hơn đáng kể.

Trong khi DeepSeek tập trung vào sức mạnh và khả năng mở rộng, Alibaba lại chọn một hướng đi khác với dòng Qwen mới nhất. Mô hình này đủ hiệu quả để chạy trên laptop và điện thoại di động, mở ra tiềm năng cho các ứng dụng AI gần gũi hơn với người dùng cuối. Điểm nổi bật của Qwen là khả năng xử lý đa dạng dữ liệu – từ hình ảnh, âm thanh đến video – ngay trên các thiết bị cá nhân.

Alibaba hình dung mô hình này sẽ cung cấp năng lượng cho các tác nhân AI thực hiện các nhiệm vụ thực tế, chẳng hạn như mô tả âm thanh thời gian thực để hỗ trợ người khiếm thị di chuyển trong thế giới xung quanh – một điều mà các hệ thống trước đây chỉ làm được trong những kịch bản giới hạn, được định sẵn.

Bước tiến của Alibaba không chỉ thể hiện khả năng kỹ thuật mà còn phản ánh tham vọng đưa AI vào sâu hơn trong đời sống hàng ngày. Với sự phổ biến của điện thoại thông minh tại Trung Quốc – nơi có hơn 1 tỷ người dùng – việc triển khai AI trên thiết bị di động có thể thay đổi cách người dân tương tác với công nghệ, từ giáo dục, y tế đến giải trí. Đây cũng là một lợi thế cạnh tranh lớn khi so sánh với các mô hình nặng nề của Mỹ, thường yêu cầu cơ sở hạ tầng đám mây mạnh mẽ để hoạt động.

THỜI ĐIỂM QUYẾT ĐỊNH CỦA CÁC CÔNG TY TRUNG QUỐC

Sự bùng nổ AI tại Trung Quốc không phải là chuyện tình cờ. Trong những năm gần đây, quốc gia này đã đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, kết hợp giữa hỗ trợ từ chính phủ, vốn tư nhân dồi dào và nguồn nhân lực khổng lồ từ các trường đại học hàng đầu.

Theo số liệu gần đây, Trung Quốc hiện có khoảng 4.500 công ty AI, chiếm 15% tổng số trên toàn cầu. Chính phủ đã ban hành các chính sách thúc đẩy AI, từ việc thành lập các quỹ đầu tư lớn – như quỹ 60 tỷ nhân dân tệ (8,2 tỷ USD) vào đầu năm 2025 – đến việc đưa giáo dục AI vào chương trình học phổ thông. Những nỗ lực này đã tạo ra một hệ sinh thái AI nội địa mạnh mẽ, đủ sức cạnh tranh với các trung tâm công nghệ như Thung lũng Silicon.

Giá cổ phiếu của Baidu đã giảm đáng kể, phản ánh sự mất niềm tin của nhà đầu tư vào khả năng cạnh tranh của công ty này.

Tuy nhiên, sự phát triển nóng bỏng này cũng đang tạo ra căng thẳng trong nước. Không phải mọi công ty công nghệ Trung Quốc đều theo kịp tốc độ này, và thị trường đã bắt đầu nhận ra sự phân hóa rõ rệt. Baidu, từng được coi là biểu tượng của AI Trung Quốc với chatbot Ernie, giờ đây đang tụt lại phía sau. Các mô hình của Baidu không chỉ kém hơn về khả năng mà còn thiếu sự đón nhận rộng rãi từ người dùng và doanh nghiệp. Giá cổ phiếu của Baidu đã giảm đáng kể, phản ánh sự mất niềm tin của nhà đầu tư vào khả năng cạnh tranh của công ty này.

Ngược lại, Tencent và Alibaba đang tận hưởng sự tự tin lớn hơn từ thị trường. Đặc biệt, Alibaba đã tăng gần gấp đôi giá trị cổ phiếu trong năm qua nhờ những bước tiến rõ ràng trong việc triển khai AI và tích hợp vào các dịch vụ doanh nghiệp. Sự khác biệt về giá cổ phiếu không chỉ phản ánh kết quả hiện tại mà còn là một cuộc đặt cược vào việc ai sẽ dẫn đầu trong giai đoạn tiếp theo của AI tại Trung Quốc. Với Tencent, sự thành công đến từ việc tích hợp AI vào các sản phẩm phổ biến như WeChat, trong khi Alibaba đang đặt cược lớn vào đám mây và các giải pháp doanh nghiệp.

Cho đến nay, sự bùng nổ AI của Trung Quốc thường được xem là một chiến thắng chung, một minh chứng cho sức mạnh công nghệ giúp quốc gia này vượt qua các đối thủ toàn cầu. Một hệ sinh thái AI nội địa mạnh mẽ không chỉ giúp Trung Quốc cạnh tranh với các tập đoàn công nghệ Mỹ mà còn giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài – đặc biệt trong bối cảnh lệnh cấm xuất khẩu chip của Mỹ ngày càng siết chặt.

Nhưng đối với các công ty công nghệ Trung Quốc, đây không chỉ là câu chuyện về sự tiến bộ quốc gia mà còn là cuộc chiến vì động lực tăng trưởng tương lai của chính họ. Mô hình AI nào giành được nhiều người dùng nhất hôm nay có thể sẽ thống trị các nền tảng đám mây, dịch vụ doanh nghiệp, cơ sở hạ tầng thông minh và quan trọng nhất là các hợp đồng với chính phủ vào ngày mai.

Trong mô hình quản trị dựa trên AI của Trung Quốc, việc giành được các dự án công trong y tế, giáo dục và an ninh quốc gia đồng nghĩa với nguồn doanh thu ổn định, dài hạn. Đây là thời điểm mang tính quyết định, nơi các công ty phải đặt cược tất cả để định vị mình trong tương lai.

Thanh Minh