Trưng bày 'Bút sắc, lòng son': Hồi ức xúc động về các chiến sĩ yêu nước

Trưng bày chuyên đề “Bút sắc, lòng son” khai mạc sáng ngày 16/7 nhân kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), hướng tới chào mừng 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025).

Trưng bày chuyên đề "Bút sắc, lòng son" thu hút sự quan tâm của công chúng, du khách. Ảnh: Hương Sen

Nội dung của trưng bày chuyên đề “Bút sắc, lòng son” là câu chuyện cảm động về các chiến sĩ yêu nước, cách mạng bằng tài năng và sự sáng tạo đã biến những dòng thư, vần thơ, bài viết thành vũ khí sắc bén, vượt qua xiềng xích, hướng tới tự do. Tinh thần và ý chí ấy đã góp phần lan tỏa, tiếp tục truyền cảm hứng cho thế hệ sau về lòng dũng cảm, chiến thắng bản thân và vượt qua mọi thử thách, khó khăn trong cuộc sống.

Với 3 phần nội dung, trưng bày gây xúc động mạnh mẽ với công chúng Thủ đô, gồm: "Trong chốn lao tù", “Bút sắc, lòng son”, "Gắn kết yêu thương".

Hình ảnh Khu trại giam nữ tù nhân, Nhà tù Hỏa Lò giới thiệu tại trưng bày. Ảnh: Hương Sen

Với nội dung “Trong chốn lao tù” đã tái hiện những hình ảnh một số nhà tù mà kẻ địch từng sử dụng để giam các chiến sĩ yêu nước, cách mạng Việt Nam như: Nhà tù Hỏa Lò - nơi từng giam giữ, đày ải về thể xác và tinh thần hàng nghìn chiến sĩ yêu nước, cách mạng Việt Nam (1899 - 1954); Nhà tù Côn Đảo, bắt đầu giam giữ tù nhân từ năm 1862 và sử dụng đến năm 1954. Khám Lớn được coi là “vùng đất dữ”, một biểu tượng cho nền thống trị của thực dân Pháp ở Nam Kỳ.

Trại giam Chín Hầm nguyên là kho vũ khí của thực dân Pháp, được chính quyền Ngô Đình Diệm cải tạo làm nơi giam giữ, tra tấn và thủ tiêu các chiến sỹ cách mạng và người yêu nước từ năm 1954 - 1963; Nhà đày Buôn Ma Thuột do thực dân Pháp xây dựng năm 1930 trên cao nguyên, rừng núi điệp trùng, khí hậu khắc nghiệt. Trong cảnh tù đày, những chiến sĩ cách mạng vẫn sắt son một niềm tin với Đảng để tôi luyện tinh thần và ý chí thép.

Thư của các chiến sĩ nơi tù ngục. Ảnh: Hương Sen

Phần nội dung "Bút sắc, lòng son” phản ánh sự kiên trung của các chiến sĩ nơi tù ngục, họ không lùi bước trước gian lao, luôn giữ vững tinh thần lạc quan. Bằng những vật dụng thô sơ, người tù vẫn sáng tác thơ, viết thư, thậm chí bí mật làm báo.

Trong phần nội dung này giới thiệu 10 chiến sĩ yêu nước, cách mạng đã sử dụng ngòi bút của mình để phản ánh hiện thực cuộc sống, những khắc nghiệt của chế độ tù đày và tình yêu quê hương, đất nước… góp phần kêu gọi đồng bào vững chí, bền gan đứng lên đấu tranh.

Đó là các chiến sĩ: Nguyễn An Ninh (1900 - 1943); Nguyễn Đức Cảnh (1908 - 1932); Hoàng Văn Thụ (1909 - 1944); Nguyễn Thị Minh Khai (1910 - 1941); Nguyễn Thị Quang Thái (1915 - 1944); Trần Mai Ninh (1917 - 1948); Đinh Nho Diệm (1918 - 1947); Thôi Hữu (1919 - 1950); Phạm Hướng (1923 - 1951); Nguyễn Minh Vân (1923 - 2014).

Hình ảnh về đồng chí Nguyễn Thị Minh Khai. Ảnh: Hương Sen

Phần nội dung “Gắn kết yêu thương” giới thiệu những dòng thư, câu thơ trong ngục tù xưa đến hiện tại trở thành nguồn sức mạnh tinh thần giúp người chiến sĩ vượt qua khó khăn, gian khổ, minh chứng cho tinh thần lạc quan và ý chí kiên cường.

Tại buổi khai mạc trưng bày, Ban Quản lý Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò đã tổ chức biểu diễn hoạt cảnh tái hiện câu chuyện về đồng chí Phạm Hướng, cán bộ Đoàn chuyên trách của phong trào học sinh, sinh viên kháng chiến Hà Nội trong thời gian bị địch bắt, giam tại Nhà tù Hỏa Lò năm 1949 - 1950.

Hoạt cảnh tái hiện câu chuyện về đồng chí Phạm Hướng tại trưng bày. Ảnh: Hương Sen

Đó là khoảnh khắc hội ngộ đầy xúc động khi đồng chí gặp lại những người bạn cũ trong trại giam, đến giây phút nghẹn ngào gặp người thân trong lần thăm nuôi ngắn ngủi và kết thúc bằng cảnh chia ly xé lòng trong ngày đồng chí bị đày đi Côn Đảo...

Những khoảnh khắc xúc động trong hoạt cảnh câu chuyện về đồng chí Phạm Hướng. Ảnh: Hương Sen

Trưng bày diễn ra đến hết ngày 31/8/2025 tại Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, số 1, phố Hỏa Lò, phường Cửa Nam, Hà Nội.

Bảo Thoa