Ngày 13/6, Quân đội Mỹ thông báo một tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân tấn công nhanh của hải quân nước này đã đến Vịnh Guantanamo ở phía đông nam Cuba.
Chỉ một ngày trước, tàu ngầm hạt nhân Kazan và hạm đội hải quân Nga, được mệnh danh là "cơn ác mộng tồi tệ nhất của Mỹ", đã đến Cảng Havana, Cuba sau khi hoàn thành cuộc tập trận ở Đại Tây Dương và bắt đầu chuyến thăm kéo dài 6 ngày tại Cuba.
Thư ký báo chí của Tổng thống Nga Peskov cùng ngày cho biết, các nước phương Tây “không cần lo lắng” về sự hiện diện của hạm đội Nga ở Caribe. "Các cuộc tập trận quân sự là hành động bình thường và là thông lệ của tất cả các quốc gia, đặc biệt là đối với một cường quốc hàng hải như Nga. Vì vậy, chúng tôi tin rằng Mỹ không có lý do gì để cảm thấy quá lo lắng".
Vào ngày 13/6, Bộ Tư lệnh miền Nam của Quân đội Mỹ tuyên bố rằng, tàu ngầm tấn công nhanh chạy bằng năng lượng hạt nhân Helena của Hải quân Mỹ đã đi vào vùng biển gần căn cứ Mỹ ở Cuba vào ngày hôm đó và đang thực hiện một "chuyến thăm cảng định kỳ" ở Vịnh Guantanamo, nằm ở phía đông nam đất nước.
Một quan chức của Bộ Tư lệnh miền Nam cho biết, hoạt động của tàu ngầm Helena đã được sắp xếp, trước khi Mỹ biết về kế hoạch triển khai của hạm đội Hải quân Nga. Quan chức này cho biết, Hải quân Mỹ “không thấy có lý do gì để thay đổi các hoạt động thường lệ đã được lên kế hoạch trước đó, nhằm đáp lại hoạt động của Nga trong khu vực”.
USS Helena là tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Los Angeles, được đưa vào sử dụng từ cuối những năm 1980 và là xương sống lực lượng tàu ngầm Hải quân Mỹ. Tàu ngầm có thể được trang bị ngư lôi, tên lửa hành trình tấn công mặt đất Tomahawk và tên lửa chống hạm Harpoon.
Theo báo cáo, đây không phải là lần đầu tiên một tàu ngầm hạt nhân của Mỹ cập cảng Vịnh Guantanamo. Vào tháng 7 năm ngoái, chuyến thăm của tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Los Angeles USS Pasadena tới Vịnh Guantánamo. Bộ Ngoại giao Cuba vào thời điểm đó đã lên án chuyến thăm là một "sự leo thang khiêu khích".
Cùng lúc đó, tại vùng biển gần Havana ở phía tây bắc Cuba, cách đó hơn 800 km, một đội hình của Hạm đội Phương Bắc của Nga đang thực hiện chuyến thăm kéo dài sáu ngày tới Cảng Havana, bao gồm khinh hạm "Nguyên soái Gorshkov", tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân "Kazan", tàu chở dầu hạng trung "Pashin" và tàu kéo cứu hộ "Nikolai Chikel".
Theo thông tin từ báo Sao Đỏ của Quân đội Nga, các quan chức Cuba trước đó đã đưa ra tuyên bố khẳng định, chuyến thăm này phù hợp với mối quan hệ hữu nghị lịch sử giữa Cuba và Nga. Không có tàu chiến nào của Nga đến Cuba mang theo vũ khí hạt nhân và việc chúng ở lại Cuba sẽ không gây ra mối đe dọa cho khu vực.
Nhưng theo tin tức mới nhất, lần này các tàu ngầm hạt nhân và khinh hạm của Nga khi tới thăm Cuba, đã mang theo tên lửa siêu thanh Zircon, tên lửa hành trình Kalibr và tên lửa chống hạm Onyx mới nhất.
Theo các thông tin từ truyền thông Nga, hạm đội Nga dự kiến sẽ tiến hành các cuộc tập trận quân sự ở Caribe trong “suốt mùa hè”, điều này chắc chắn sẽ "làm gia tăng căng thẳng trong khu vực". Các quan chức Mỹ suy đoán rằng, hạm đội Nga có thể đến thăm Venezuela và “thực hiện các chuyến thăm bổ sung” gần vùng biển của Mỹ.
Hãng tin Mỹ CNN cho rằng, một tàu ngầm Mỹ đã “lặng lẽ” nổi lên ở Vịnh Guantánamo một ngày, sau khi tàu ngầm hạt nhân của Nga cập cảng Cuba. Điều này gợi nhớ đến "trò chơi mèo vờn chuột” giữa tàu ngầm Mỹ và Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh.
Tuy nhiên, người phát ngôn của Bộ Tư lệnh miền Nam của Quân đội Mỹ nói rằng, việc tàu ngầm Helena đến Cuba không phải là phản ứng trực tiếp đối với các tàu hải quân Nga. "Các hoạt động của Nga không gây ra mối đe dọa hay lo ngại cho Mỹ".
Một số nhà phân tích cho rằng, thời điểm và “tác động” của việc tàu ngầm hạt nhân Mỹ đến Cuba được coi là “một nỗ lực khác nhằm phô trương sức mạnh” đối với Nga. Các quan chức Mỹ hiếm khi công bố vị trí của các tàu ngầm Mỹ. Tuyên bố của Bộ Tư lệnh miền Nam có thể nhằm xoa dịu căng thẳng, nhưng cũng có thể là "gửi thông điệp" sau khi tàu ngầm Kazan đến Havana.
Một quan chức Mỹ cũng cho biết, Nga đã cử hạm đội hải quân tới khu vực này trong nhiều năm để tiến hành các cuộc tập trận hải quân thường lệ. Tuy nhiên, việc đưa một tàu ngầm hạt nhân tới vùng biển Caribe là "lần đầu tiên kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh"; điều này gây ra "phản ứng mạnh mẽ" từ chính quyền Mỹ. Hơn nữa, lần này Nga đã đưa tàu ngầm Kazan, được mệnh danh là "cơn ác mộng tồi tệ nhất của nước Mỹ".
Có thông tin cho rằng, Kazan là tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Yasen-M tiên tiến nhất của Hải quân Nga. Nó có thể mang tên lửa siêu thanh Zircon và có thể tấn công các mục tiêu trên đất liền và trên biển, các cơ sở quân sự nằm sâu trong lục địa và các căn cứ quân sự của Mỹ.
Ngoài hệ thống hỏa lực mạnh mẽ, "khả năng tàng hình và tấn công của tàu ngầm Kazan đã khiến Quân đội Mỹ và phương Tây vô cùng lo lắng trong nhiều năm. Các quan chức NATO đã liệt tàu ngầm lớp Yasen-M, là một trong những thách thức chiến lược lớn mà NATO phải đối mặt”.
Truyền thông Nga đưa tin trong thông tin mới nhất rằng, tàu ngầm Kazan có khả năng hoạt động im lặng dưới nước, nên rất khó theo dõi. Ông Mikhail Budnichenko, Tổng giám đốc Nhà máy sản xuất máy móc Severstal của Nga, nói rằng tàu ngầm Kazan "có thể hoàn thành các nhiệm vụ chiến đấu được chỉ định cách bờ biển Mỹ 50 km", mà Mỹ không thể phát hiện. (Nguồn ảnh: CNN, Sputnik, RIA Novosti).
Tiến Minh (Theo Sina)