Trịnh Công Sơn là hình ảnh rực rỡ nhất của Khánh Ly

Ca sĩ Khánh Ly và nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Ảnh: Dương Minh Long.

Trong dòng chảy của âm nhạc Việt Nam, Khánh Ly và Trịnh Công Sơn là hai cái tên nổi bật với nhiều bài hát vang vọng một thời. Hơn hết, câu chuyện tình yêu của họ cho đến nay vẫn truyền cảm hứng cho các sáng tác, sản phẩm nghệ thuật của người trẻ.

Cách đây nhiều năm, trong một số buổi biểu diễn, ca sĩ Khánh Ly vẫn diễn những bài hát của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Sau cơn đột quỵ ngày 30/3 ở tuổi 80, bà tuyên bố ngừng biểu diễn.

Theo cuốn hồi ký Đằng sau những nụ cười, trước khi gặp Trịnh Công Sơn, Khánh Ly là một thiếu nữ lang thang giữa cuộc đời, sống trong cảnh bấp bênh không định hướng. “Cha mất sớm, gia đình không phải là chốn yên bình, tôi tự bước ra đời từ năm 16 tuổi, vừa đi hát vừa tìm cách tồn tại. Hát vì thích, nhưng không nghĩ sẽ trở thành ca sĩ, càng không tin rằng một ngày nào đó, tiếng hát của mình có thể lay động lòng người”, ca sĩ Khánh Ly viết.

Số phận đã thay đổi vào một đêm mưa ở Đà Lạt khi bà gặp Trịnh Công Sơn - người con trai với dáng người mảnh khảnh, cặp kính trắng tròn, vầng trán cao và giọng Huế trầm ấm.

Chính nhạc sĩ Trịnh Công Sơn là người đã nhìn thấy ở Khánh Ly một chất giọng đặc biệt, một tâm hồn đồng điệu. Ông đặt vào tay bà đôi cánh để bay xa, xô vào chân bà đôi hài bảy dặm để bước trên con đường âm nhạc. Từ một giọng ca vô danh, Khánh Ly trở thành hiện tượng, thành danh nhờ nhạc Trịnh. Nhưng như chính bà thừa nhận, sự nổi tiếng không phải điều bà khao khát. Đằng sau ánh hào quang là những nỗi trăn trở về ý nghĩa cuộc sống, về sự cô đơn, về những thiếu thốn tình cảm từ thuở ấu thơ mà thành công không thể khỏa lấp.

Với Trịnh Công Sơn, cuộc sống cần có một tấm lòng. Câu nói ấy của ông đã in sâu vào tâm khảm Khánh Ly, trở thành kim chỉ nam cho cách bà sống và hát. “Trong thời đại mà giá trị con người bị đánh giá bằng vật chất, ông vẫn tin vào một điều đơn giản: Sống trong đời luôn phải có một tấm lòng, dù không để làm gì cả, dù chỉ để gió cuốn đi”, giọng ca Gia tài của mẹ viết.

Khánh Ly đã sống theo triết lý ấy, mang theo nhạc Trịnh đi khắp thế gian, cất lên tiếng hát bằng trái tim thấm đẫm những ưu tư.

Những tháng ngày ở Huế, gần Trịnh Công Sơn và gia đình ông, là khoảng thời gian hạnh phúc nhất trong đời Khánh Ly. Bà hoài niệm về những buổi sáng dạo chợ Đông Ba, chiều Vĩ Dạ, tối ngồi cùng bạn bè ở hãng thu âm Cercle nghe nhạc, đọc thơ. Dù men rượu có nồng, tiếng cười có rộn ràng, nỗi sầu vẫn không nguôi. Chính bà thừa nhận rằng “nỗi sầu như tóc bạc, cứ cắt lại dài ra”. Để rồi khi cuộc đời sang trang, khi phải rời xa quê hương, xa Trịnh Công Sơn, bà nhận ra một khoảng trống không gì có thể lấp đầy.

Đối với ca sĩ Khánh Ly, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn không chỉ là người thầy, người bạn tâm giao. Những năm tháng xa cách càng khiến tình cảm của họ trở nên bền chặt hơn. Trong hồi ký của mình, khi nhìn lại hành trình 50 năm ca hát, các cuộn phim, album, hình ảnh rực rỡ nhất, ca sĩ Khánh Ly thừa nhận rằng Trịnh Công Sơn là hình ảnh rực rỡ nhất trong lòng bà.

Đức Huy