Triển vọng từ cây măng Bum

Trung bình mỗi bụi măng Bum đạt sản lượng trên 1 tạ măng tươi thương phẩm.

Thiết Giang hiện có 161 hộ với 708 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mường. Người dân bao đời nay vẫn sống nhờ rừng, rừng đã và đang mang lại nguồn sinh kế ổn định. Những năm qua, cùng với những chính sách hỗ trợ của Nhà nước, bà con từng bước thay đổi tư duy, nhận thức, khai hoang ruộng nương, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong sản xuất. Dưới tán rừng xanh mát, bên cạnh diện tích trồng luồng, keo, nhiều hộ còn mạnh dạn trồng thêm măng Bum, một giống cây đặc sản địa phương nhưng ít ai biết đến vì số lượng khá ít.

Trưởng thôn Lục Thị Tình cho biết: Là giống cây bản địa, nên măng Bum được người dân trồng theo từng bụi nhỏ, mục đích chỉ để phục vụ trong gia đình. So với các loại măng khác phải luộc nhiều lần cho hết vị đắng, thì măng Bum chỉ cần thái, rửa sơ qua nước là có thể nấu ngay. Với mong muốn chuyển giao quy trình kỹ thuật, thay đổi tập quán canh tác, giúp các hộ dân khai thác tốt các tiềm năng hiện có để phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập phù hợp với điều kiện địa phương, hình thành vùng sản xuất hàng hóa gắn với liên kết bao tiêu tiêu thụ sản phẩm, năm 2023 UBND huyện Bá Thước (cũ) đã ban hành quyết định phê duyệt dự án hỗ trợ phát triển sản xuất trồng cây Tre (Bum) lấy măng tại thôn Thiết Giang, thu hút 28 hộ dân tham gia. Tại dự án, mỗi hộ được hỗ trợ mua giống cây, phân bón. Thời gian triển khai năm 2023-2024 với tổng kinh phí trên 165 triệu đồng. Đến nay, sau 2 năm triển khai, cây sinh trưởng, phát triển tốt.

Ngoài 28 hộ tham gia dự án trồng măng Bum, thôn Thiết Giang còn có khoảng 40 hộ trồng rải rác loại cây này trong vườn, trên đồi.

Như bao hộ dân khác trong thôn, để từng bước cải thiện kinh tế, bà Phạm Thị Sinh (61 tuổi, dân tộc Mường) đã mạnh dạn chuyển cơ cấu cây trồng. Ngoài luồng, keo gia đình còn trồng thêm măng Bum với trên 1ha. Bà Sinh cho biết, với ưu điểm không kén đất, ít sâu bệnh, càng vào mùa mưa cây lại càng sinh sôi, phát triển, chi phí đầu tư lại không nhiều, đây được xem là cây trồng tiềm năng nếu được đầu tư, chăm sóc đúng cách. Để măng Bum đạt chất lượng, sản lượng cao, bà con nên thu hái những cây măng cao vừa đủ, nếu chặt non quá sẽ làm giảm sản lượng, tỷ lệ mọc kém. Tre trồng lấy măng Bum chỉ cần trồng một lần là khai thác được trong nhiều năm, nếu chịu khó chăm sóc và bón phân, hiệu quả mang lại sẽ càng cao.

Là một trong những hộ dân tham gia dự án trồng măng Bum của thôn Thiết Giang, ông Phạm Văn Khánh (57 tuổi, dân tộc Mường) có trên 2 sào tương đương khoảng 120 bụi măng. Nhờ chịu khó, nắm bắt được quy trình kỹ thuật trồng và chăm sóc, đến nay cây sinh trưởng, phát triển tốt, hứa hẹn mang lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình khi có thể thu hoạch vào cuối năm 2026. Ngoài phát triển kinh tế đồi rừng, gia đình ông Khánh còn chăn nuôi trâu, bò, gia cầm bán ra thị trường, mang lại nguồn thu nhập trên 120 triệu đồng/năm.

“Măng Bum là cây trồng đặc sản của địa phương, trước khi có dự án của huyện Bá Thước (cũ), Thiết Giang có khoảng 40 hộ trồng quanh vườn, đồi để phục vụ bữa ăn hàng ngày. Cây có giá trị kinh tế cao, trồng năm thứ 3 có thể cho bói, thời điểm thu hoạch vào tháng 5 - 9 trong năm. Trung bình mỗi bụi măng trưởng thành khi thu hoạch đạt trên 1 tạ măng thương phẩm, giá bán dao động từ 10.000 - 15.000 đồng/kg măng tươi. Với sự hỗ trợ của Nhà nước, măng Bum có thể trở thành một trong những cây chủ lực cho nhiều hộ dân trong thời gian tới...”, anh Khánh cho biết.

Bà Trương Thị Hà, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thiết Ống cho biết: Việc triển khai thực hiện dự án cây măng Bum tại thôn Thiết Giang cho thấy đây là một hướng đi phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng. Cây sau khi đưa vào khai thác cho hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, do giống cây măng Bum không có sẵn trên thị trường, các hộ muốn mở rộng diện tích trồng sẽ gặp nhiều khó khăn, hơn nữa thị trường tiêu thụ sản phẩm này mới chỉ dừng lại ở mức nhỏ lẻ, manh mún. Để phát triển mô hình trồng măng Bum bền vững, hiệu quả cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương với các cơ quan, đơn vị chuyên môn trong việc quy hoạch, hướng dẫn kỹ thuật, tìm kiếm thị trường tiêu thụ, bao tiêu sản phẩm... giúp bà con phát triển sản xuất có hiệu quả và ổn định.

Bài và ảnh: Trung Lê