Triển vọng mới trong quan hệ đối tác chiến lược giữa Kazakhstan và Nga

Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev tại cuộc gặp ở Astana, Kazakhstan ngày 9/11/2023. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Trong khuôn khổ chuyến thăm Kazakhstan, ngày 27/11, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc hội đàm người đồng cấp nước chủ nhà Kassym-Jomart Tokayev tại thủ đô Astana, trong đó hai bên nhấn mạnh mối quan hệ hợp tác sâu rộng trên nhiều lĩnh vực.

Tại cuộc hội đàm, Tổng thống Tokayev nhấn mạnh chuyến thăm của nhà lãnh đạo Nga là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong mối quan hệ song phương, được xây dựng trên nền tảng vững chắc của đối tác chiến lược và liên minh. Tổng thống Tokayev cũng đề cập đến bài báo của mình được truyền thông Nga đăng tải, trong đó khẳng định rằng Kazakhstan đã và luôn là đối tác chiến lược tin cậy của Nga trong giai đoạn khó khăn này.

Cũng theo ông Tokayev, Kazakhstan và Nga không chỉ duy trì mà còn gia tăng sự phát triển của quan hệ đối tác song phương. Tổng thống Tokayev cũng cho biết trong khuôn khổ chuyến thăm của người đồng cấp Putin, hai nước sẽ ký 20 thỏa thuận quan trọng, tạo thêm động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của mối quan hệ láng giềng và hợp tác.

Về phần mình, Tổng thống Putin đánh giá quan hệ giữa nước này và Kazakhstan đang phát triển mạnh mẽ, với sự hợp tác sâu rộng và mang lại kết quả tích cực trên nhiều lĩnh vực. Ông Putin cho rằng quan hệ của hai nước vừa mang tính thân thiện vừa thực tế, dựa trên hợp tác kinh tế, thương mại, và các vấn đề chính trị.

Tổng thống Nga cũng cho biết trong khuôn khổ cuộc hội đàm lần này, một loạt văn kiện quan trọng đã được hai nước chuẩn bị, trong đó có tuyên bố chung và một gói thỏa thuận hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Chuyến thăm Kazakhstan của ông Putin diễn ra trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động phức tạp, khó lường. Cuộc chiến tại Ukraine đang có dấu hiệu gia tăng căng thẳng sau khi Mỹ, Anh, Pháp “bật đèn xanh” cho chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky sử dụng các tên lửa tầm xa bắn sâu vào lãnh thổ Nga. Đáp trả, Tổng thống Putin đã thông qua học thuyết hạt nhân cập nhật và sử dụng tên lửa tầm trung thế hệ mới Oreshnik tấn công Ukraine.

Tại Mỹ, ông Donald Trump đã thắng lợi trong cuộc bầu cử tổng thống và trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã nhiều lần tuyên bố sẽ “chấm dứt xung đột tại Ukraine trong 24 giờ”.

Dư luận Trung Á đặc biệt quan tâm tới chuyến thăm của Tổng thống Putin đến Kazakhstan lần này, cũng như bàn luận nhiều về vai trò của Tổ chức Hiệp ước An ninh tập thể (CSTO) khi Kazakhstan làm Chủ tịch CSTO.

Hiện Nga là đối tác chiến lược và đồng minh chính của Kazakhstan. Những thập kỷ qua đã chứng minh quan hệ hai bên là mẫu mực về quan hệ giữa các quốc gia láng giềng. Cơ sở của các mối quan hệ này là hơn 300 hợp đồng và thỏa thuận. Đối thoại chính trị ở cấp cao nhất đang phát triển mạnh mẽ với những chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao thường xuyên. Kazakhstan và Nga hợp tác chặt chẽ và hiệu quả trong khuôn khổ các cấu trúc đa phương quốc tế và khu vực để đảm bảo ổn định khu vực và an ninh quốc tế.

Về quan hệ đối tác kinh tế, kim ngạch thương mại năm 2023 đạt mức kỷ lục lên tới 28 tỷ USD, 9 tháng đầu năm 2024 đã đạt hơn 20 tỷ USD và hai bên đang hướng tới mốc 30 tỷ USD vào năm 2025. Kazakhstan đóng vai trò quan trọng trong trung chuyển hàng hóa Nga tới Trung Quốc, các nước Trung Á. Ngược lại, Nga là nước đóng vai trò chủ chốt trong việc vận chuyển và xuất khẩu dầu khí của Kazakhstan ra thế giới. Mới đây, hai bên đã ký các thỏa thuận thành lập các liên doanh lớn trong các lĩnh vực dầu khí, giao thông và logistics, góp phần biến Kazakhstan thành một trung tâm trung chuyển hàng hóa của Nga ra nước ngoài trong tương lai.

Quan hệ Nga và Kazakhstan còn được đẩy mạnh trên nhiều lĩnh vực khác như hợp tác liên khu vực, văn hóa, giáo dục, nghiên cứu khoa học, giao lưu nhân dân. Hàng chục nghìn sinh viên Kazakhstan hiện đang theo học tại các trường đại học ở Nga. Tiếng Nga được công nhận là ngôn ngữ làm việc chính thức tại Kazakhstan.

Phan Hải (Từ Kazakhstan)