Triển khai Trung tâm Giám sát, điều hành thông minh: Tránh rủi ro và lãng phí

Sở Thông tin và Truyền thông khuyến nghị các sở, ngành, địa phương không nóng vội, tránh rủi ro và lãng phí trong triển khai Trung tâm Giám sát, điều hành thông minh (IOC - Intelligent Operation Center).

Trung tâm IOC được ví như “bộ não điều hành số” của các địa phương với khả năng tích hợp dữ liệu và các hệ thống sẵn có cùng các phần mềm điều khiển trung tâm, tạo ra một cái nhìn toàn cảnh về tỉnh, thành phố trên mọi lĩnh vực.

Không nóng vội

Ngày 27.6.2023, UBND tỉnh ban hành Công văn số 1947 về triển khai ICT phát triển đô thị thông minh và Trung tâm Giám sát, điều hành thông minh (IOC), yêu cầu các sở, ngành, địa phương nghiên cứu kỹ khuyến nghị của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) trong quá trình thực hiện xây dựng IOC ngành, địa phương.

Người dân thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Tây Ninh.

Theo Sở TT&TT, mô hình tổng thể của trung tâm IOC cho phép tổng hợp tất cả các nguồn thông tin, dữ liệu của ngành và địa phương trên tất cả các lĩnh vực. Qua đó, giúp lãnh đạo các cấp có khả năng giám sát, điều hành, hỗ trợ chỉ huy và quản lý chất lượng dịch vụ do ngành, địa phương cung cấp một cách tổng thể, có khả năng phân tích dữ liệu lớn và hỗ trợ ra quyết định, mang đến hiệu quả, cơ hội phát triển các ngành, lĩnh vực và kinh tế - xã hội.

Thời gian qua, một số sở, ngành và UBND cấp huyện trên địa bàn tỉnh đã xây dựng kế hoạch, đề án hoặc thí điểm xây dựng trung tâm IOC. Điều này thể hiện, lãnh đạo các sở, ngành, địa phương đã có sự quan tâm thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng đô thị thông minh ở địa phương.

Tuy nhiên, các IOC chủ yếu tiếp nhận chia sẻ dữ liệu thống kê từ IOC tỉnh và bổ sung thêm việc quản lý, giám sát hệ thống camera giám sát giao thông, an ninh trật tự tại địa phương và một số ít dữ liệu riêng của ngành, địa phương.

Sở TT&TT đề nghị các đơn vị, địa phương nghiên cứu kỹ Công văn 2333 của Bộ TT&TT và công văn của UBND tỉnh; quan tâm chỉ đạo thực hiện, tránh rủi ro và lãng phí khi triển khai đầu tư xây dựng trung tâm IOC ở các ngành, địa phương khi chưa có nguồn dữ liệu lớn cũng như xác định rõ mô hình IOC khi triển khai; không nóng vội, không triển khai khi chưa xác định rõ sự cần thiết, mục tiêu, yêu cầu cụ thể, chưa bảo đảm sẵn sàng các yếu tố cần thiết cho việc duy trì, vận hành và chưa có nguồn dữ liệu đủ lớn để tích hợp về trung tâm IOC.

Cần có sự quan tâm đúng mức

Ông Nguyễn Tấn Đức- Giám đốc Sở TT&TT cho biết, hiện nay, nhiều ngành, địa phương chưa quan tâm đúng mức đến việc hình thành hạ tầng dữ liệu, chưa có kế hoạch tạo lập dữ liệu, trong khi dữ liệu là yếu tố cốt lõi của trung tâm IOC. Các chức năng thông minh như phân tích dữ liệu lớn để hỗ trợ ra quyết định sẽ được thực hiện trên nền tảng tổng hợp, phân tích dữ liệu mà tỉnh đang đầu tư phục vụ dùng chung.

Do đó, các ngành, địa phương chỉ nên chú trọng tạo lập dữ liệu để hình thành nên các trung tâm điều hành (OC) ngành, địa phương, tích hợp dữ liệu về Trung tâm IOC của tỉnh để phân tích và chia sẻ kết quả về lại cho ngành và địa phương quản lý, điều hành. Khi nào dữ liệu ngành, địa phương đủ lớn thì mới tính đến việc xây dựng IOC riêng.

Trung tâm giám sát, điều hành tập trung tỉnh Tây Ninh.

“Hiện nay, Trung tâm IOC của tỉnh đã chia sẻ dữ liệu cho địa phương, cấp tài khoản, phân quyền cho các địa phương xem số liệu của địa phương như: số liệu hành chính công, y tế, giáo dục, đầu tư công, môi trường, hệ thống camera an ninh và giao thông... Tuy nhiên, dữ liệu tích hợp về của các địa phương rất ít, gần như chưa có”- Giám đốc Sở TT&TT nói thêm.

Lãnh đạo Sở TT&TT khuyến nghị giai đoạn 2024-2025 nên tập trung vào tạo lập dữ liệu phục vụ quản lý, điều hành như: đầu tư nền tảng số để thu thập, tổng hợp các dữ liệu ở địa phương; đầu tư các hệ thống giám sát thông minh, camera giám sát các hoạt động, hạ tầng giao thông, đèn chiếu sáng, an ninh trật tự, y tế, giáo dục, nông nghiệp, du lịch... hình thành các trung tâm OC ngành, địa phương.

Giai đoạn 2026-2030, tiếp tục tạo lập dữ liệu cho trung tâm OC. Khi dữ liệu đủ lớn sẽ hình thành các trung tâm điều hành IOC ngành, địa phương. Bên cạnh đó, hệ thống màn hình hiển thị (dashboard) chỉ giúp hiển thị thông tin, dữ liệu một cách trực quan trên hệ thống màn hình lớn để dễ dàng quan sát, phù hợp với việc giám sát, điều hành các hoạt động thường ngày của đô thị gắn với hiện trường như: giám sát giao thông, an ninh trật tự... Do vậy, các ngành, địa phương cần cân nhắc việc triển khai phòng giám sát, điều hành với hệ thống dashboard quy mô lớn nếu chỉ dùng để hiển thị các thông tin, dữ liệu mang tính thống kê, tổng hợp.

“Dữ liệu các ngành đa số chưa bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống”. Các sở, ngành, địa phương phải chủ động xác định bài toán cụ thể khi triển khai trung tâm OC để giải quyết các vấn đề mang tính đặc thù, đặc trưng của ngành, địa phương, đô thị, không phụ thuộc vào các sản phẩm, giải pháp sẵn có của doanh nghiệp; chủ động xác định bài toán để đặt hàng với doanh nghiệp công nghệ và làm chủ công nghệ, làm chủ các nguồn dữ liệu khi triển khai trung tâm OC”- Giám đốc Sở TT&TT khuyến nghị.

Phát triển đô thị thông minh

Xác định việc xây dựng và phát triển chính phủ điện tử, chính phủ số là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030, lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã rất quan tâm, chỉ đạo quyết liệt công tác cải cách hành chính gắn với việc chuyển đổi số của tỉnh, đặc biệt là ban hành các nghị quyết, kế hoạch, chương trình, quyết định làm cơ sở pháp lý quan trọng thúc đẩy chuyển đổi số của tỉnh giai đoạn đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030.

Hiện tại, Trung tâm Giám sát, điều hành thông minh (IOC) của tỉnh đi vào vận hành ổn định.

Hiện tại, ngoài Trung tâm Giám sát, điều hành thông minh (IOC) của tỉnh, Phòng Chỉ huy điều hành đô thị thông minh (IOC, vận hành tháng 4.2024) thị xã Hòa Thành được xem là “bộ não số” của Thị ủy, UBND Thị xã. IOC thị xã Trảng Bàng đang tiến hành nghiệm thu, IOC thành phố Tây Ninh đang trình đề án thành lập.

Trung tâm Giám sát, điều hành thông minh (IOC) của tỉnh đi vào vận hành cơ bản ổn định, tích hợp, cung cấp số liệu, dữ liệu về chỉ tiêu kinh tế - xã hội, dữ liệu của một số ngành, lĩnh vực phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo tỉnh. Tích hợp 21 bộ chỉ tiêu ngành gồm: Thông tin và Truyền thông; Khoa học và Công nghệ; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Lao động - Thương binh và Xã hội; Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Ngân hàng Nhà nước; Giao thông Vận tải; Công Thương; Tư pháp; Thanh tra; Giáo dục và Đào tạo; Tài chính; Xây dựng... Xây dựng bộ chỉ tiêu ngành dọc gồm Thuế, Thống kê, Bảo hiểm xã hội, Công an tỉnh, Cục Hải quan.

Ngoài ra, Sở TT&TT đã phối hợp Công an tỉnh thực hiện tích hợp về IOC theo Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.

Tâm Giang