Triển khai thực hiện nghị quyết 57-NQ/TW: TP Hồ Chí Minh sẽ hình thành 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

Hội thảo do UBND TP HCM phối hợp ĐHQG TP HCM tổ chức. (Ảnh: M. Dung)

Dự chương trình có Phó Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Huỳnh Thành Đạt; Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được; Giám đốc ĐHQG TP HCM Vũ Hải Quân…

Nhiều giải pháp cụ thể

Giám đốc Sở KH&CN TP Lâm Đình Thắng đánh giá Nghị quyết 57 ra đời là cơ hội cốt lõi để TP bứt phá hơn nữa, góp phần đưa KHCN, ĐMST&CĐS làm “chìa khóa” phát huy mọi nguồn lực, thúc đẩy phát triển KT-XH, trở thành một trong những TP đáng sống của cả nước và khu vực.

Ngay sau hội nghị toàn quốc triển khai Nghị quyết 57, TP đã bắt tay ngay vào việc hoàn thành các văn bản khung và thành lập Ban Chỉ đạo, hội đồng tư vấn… Theo chương trình hành động của UBND TP về việc thực hiện Nghị quyết 57, TP đặt ra một số mục tiêu rất cụ thể trong tương lai gần.

Theo đó, kinh phí chi cho nghiên cứu phát triển (R&D) của TP cho chương trình đạt 2% GRDP; bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách hằng năm cho phát triển KHCN, ĐMST&CĐS và tăng dần theo yêu cầu phát triển.

TP phấn đấu trở thành một trong các trung tâm công nghiệp công nghệ số của cả nước; thuộc nhóm 100 TP có hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST năng động nhất toàn cầu; nhóm 3 tỉnh, thành đứng đầu về ĐMST, CĐS. Tỉ lệ DN công nghệ số dẫn đầu cả nước.

TP cũng quyết tâm hình thành 5.000 DN khởi nghiệp sáng tạo; 5 trung tâm nghiên cứu ứng dụng, ĐMST tiệm cận trình độ quốc tế trong các lĩnh vực trọng tâm; thúc đẩy, hỗ trợ hình thành 5 - 10 DN công nghệ lớn; nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, ĐMST đạt 12 người/10.000 dân.

PGS.TS Huỳnh Thành Đạt, Phó Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương: “TP HCM cần tiên phong trong thực hiện Nghị quyết 57”. (Ảnh: M. Dung)

TP HCM sẽ thuộc nhóm 5 tỉnh, thành dẫn đầu cả nước về năng lực cạnh tranh, phát triển chính quyền số. Tỉ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến đạt trên 80%, tỉ lệ giao dịch không dùng tiền mặt trên 80%, tỉ lệ đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế trên 55%. Phấn đấu kinh tế số đóng góp khoảng 40% trong GRDP; phát triển mới ít nhất 1 khu công nghệ thông tin tập trung.

TP dự kiến khánh thành Trung tâm ĐMST tại địa chỉ 123 Trương Định, quận 3 trong quý II năm 2025, tạo nên hạt nhân của hệ sinh thái ĐMST trong tương lai. Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ, công chức, viên chức về KHCN, ĐMST&CĐS; đặc biệt là ứng dụng AI trong giải quyết công việc thường xuyên, nâng cao năng suất lao động; khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo.

TP sẽ xây dựng hệ thống thông tin theo dõi, đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết 57 hoàn toàn trên nền tảng số. Với lĩnh vực KHCN, ĐMST&CĐS, TP tiếp tục rà soát, ban hành các cơ chế, chính sách vượt trội; tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng; đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực có trình độ cao, có kỹ năng số, đáp ứng yêu cầu.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được trao đổi cùng các đại biểu. (Ảnh: M. Dung)

Thời gian tới, ông Thắng đề xuất ĐHQG TP HCM cùng TP nhận thực hiện những chỉ tiêu cụ thể; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về AI, thiết kế vi mạch, bán dẫn; xây dựng cơ sở dữ liệu về nguồn nhân lực KHCN của TP phục vụ đầu tư phát triển, thu hút đầu tư.

Ông Thắng cũng đề xuất ĐHQG TP HCM phối hợp xây dựng các CoE (Trung tâm nghiên cứu xuất sắc) đạt chuẩn quốc tế; tư vấn chính sách cho TP (tư vấn chiến lược, tư vấn nhanh, tư vấn định kỳ); tìm mô hình cho trung tâm công nghệ thông tin tập trung đa mục tiêu; tăng nhanh tỉ lệ thương mại hóa đề tài nghiên cứu khoa học chất lượng cao; phối hợp tư vấn chính sách phát triển kinh tế số để TP trở thành trung tâm kinh tế số hàng đầu đất nước năm 2030…

Chiến lược đột phá 1 - 4 - 1

Theo GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐHQG TP HCM, để phát triển tăng trưởng hai con số thì đổi mới trong lĩnh vực KHCN, ĐMST rất quan trọng. Và để có nguồn nhân lực tham gia vào công cuộc này thì cần khuyến khích học sinh, sinh viên đam mê lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học (STEM). Do vậy, ngay từ bây giờ phía ngành giáo dục TP cần có chiến lược để động viên, cải tiến đổi mới chương trình đào tạo lĩnh vực STEM để học sinh có thể tham gia.

Trong phối hợp với TP, các trường ĐH trên địa bàn muốn đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để nghiên cứu, triển khai nghiên cứu góp phần phát triển kinh tế thì TP phải đầu tư, đặc biệt là đầu tư cho đào tạo sau đại học. Theo đó, cùng các trường ĐH hỗ trợ học phí, học bổng cho các sinh viên. Có thể phối hợp với DN thành lập các quỹ phát triển tài năng, phục vụ cho việc các sinh viên làm nghiên cứu, làm luận văn, luận án.

Đồng thời, cũng phải tăng cường hợp tác giữa TP, DN, các trường ĐH, để sinh viên có cơ hội thực tập thực tế tại các DN, phù hợp với thực tế hơn. GS.TS Mai nói “rất cần TP đầu tư cho các trường ĐH các phòng thí nghiệm thực hành - mô phỏng để có thể đào tạo những con người có thể làm được công việc đó, thì lĩnh vực KHCN mới phát triển được”.

GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: M. Dung)

TS Võ Văn Khang, Phó Chủ tịch Chi hội An toàn thông tin phía Nam cho rằng, để Nghị quyết 57 góp phần tạo động lực phát triển kinh tế, thì cần đổi mới chính sách, trong đó rút ngắn quy trình thủ tục hành chính. “Nếu muốn phát triển kinh tế đạt hai con số, các thủ tục hành chính phải giảm thời gian gấp đôi, gấp ba lần”, TS Khang nói. Để làm được điều này, vấn đề tối quan trọng là một số cơ quan phải có quy trình tự động hóa một số việc và có vai trò của CĐS. Cùng với đó tập trung bảo vệ sở hữu trí tuệ; bảo vệ các nhà khoa học khi họ có ý tưởng, nghiên cứu; qua đó khuyến khích sự chia sẻ, công bố nhiều hơn. Đồng thời việc công bố các bằng sáng chế cũng phải nhanh hơn.

Phát biểu tại Hội thảo, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được nhìn nhận TP HCM là địa phương có nguồn tài nguyên rất đặc biệt, là cửa ngõ kết nối, giao thương quốc gia. TP luôn duy trì tăng trưởng ổn định và đóng góp quan trọng vào ngân sách quốc gia; cũng là trung tâm về KHCN, GD&ĐT, nơi tập trung các trường ĐH, cao đẳng; có đội ngũ nhân lực cao, chuyên gia đầu ngành. TP cũng là trung tâm công nghiệp, dịch vụ của khu vực phía Nam và cả nước. Những yếu tố này góp phần tạo thêm động lực để TP nhận thức, xây dựng nguồn lực, quyết sách, chuẩn bị trí và lực cho giai đoạn phát triển mới.

Ông Được nhấn mạnh, thời gian tới, để bảo đảm mục tiêu tăng trưởng hai con số, TP sẽ tập trung chiến lược đột phá 1 - 4 - 1 (trung tâm - 4 cao - 1 chiến lược). Cụ thể là 1 Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP HCM; 4 cao: Trung tâm công nghệ cao đa mục tiêu (đổi mới sáng tạo; AI; GIS; chip bán dẫn); Khu công nghiệp công nghệ cao; Giáo dục chất lượng cao; Y tế chất lượng cao. Dự kiến TP sẽ hình thành trung tâm công nghệ cao đa mục tiêu, trung tâm về AI, ĐMST, trung tâm về dữ liệu lớn (Big Data), dự kiến đặt tại Thủ Đức trên cơ sở mở rộng Khu công nghệ cao TP. Và 1 chiến lược là hạ tầng chiến lược với hạ tầng giao thông đồng bộ hiện đại, hạ tầng số.

“TP đang rất cần một chiến lược toàn diện để phát triển KHCN, ĐMST&CĐS. Vai trò của Nhà nước là định hướng và hỗ trợ, do đó, rất cần sự tham gia tích cực của các DN, Viện nghiên cứu, nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành và sự hợp tác của cộng đồng quốc tế. TP mong muốn tiếp tục nhận được các ý kiến góp ý của đại biểu trong thời gian tới, nhằm hoàn thiện hơn nữa các cơ chế, chính sách để triển khai thực sự hiệu quả Nghị quyết 57”, ông Được nhấn mạnh.

Võ Phương Thảo - M. Dung