Trí tuệ nhân tạo hỗ trợ các môn khoa học xã hội bớt tẻ nhạt hơn

Sự kiện quy tụ các chuyên gia giáo dục, nhà quản lý, giảng viên và giáo viên cùng chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, thảo luận mô hình ứng dụng công nghệ trong dạy học, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) trong các môn khoa học xã hội.

Toàn cảnh Hội thảo (Ảnh: VGP/Thu Giang).

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, việc đổi mới giáo dục phổ thông thông qua tích hợp công nghệ và AI được xác định là xu hướng tất yếu nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và chất lượng học tập.

Các tập đoàn công nghệ Trung Quốc chuẩn bị cho tương lai AI không có Nvidia

Hội thảo “Hạnh phúc trong giáo dục”: Cơ hội khám phá phương pháp giáo dục toàn diện

Đối với các môn khoa học xã hội như Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân, Ngữ văn vốn thường bị đánh giá là khô khan, ít hấp dẫn việc tích hợp AI vào giảng dạy được kỳ vọng sẽ tạo cú huých mạnh mẽ, góp phần làm sinh động quá trình học tập.

Thay vì tiếp thu kiến thức một chiều, học sinh có thể tương tác trực tiếp với các công cụ học tập thông minh, tham gia vào các tình huống mô phỏng thực tế, sử dụng bản đồ số, phân tích văn bản với sự hỗ trợ của AI hoặc thảo luận, phản biện qua nền tảng học tập trực tuyến tích hợp trí tuệ nhân tạo.

TS Lê Công Lương, Trưởng Ban Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế (Liên hiệp Hội), nhận định: "Đổi mới giáo dục phổ thông không chỉ nằm ở nội dung chương trình, mà quan trọng hơn là phương thức tiếp cận tri thức.

Giáo dục hiện đại cần hướng tới cá nhân hóa việc học, tăng tính linh hoạt và tích hợp sâu công nghệ, những yêu cầu mà AI có thể đáp ứng tốt.

Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay cho thấy giáo dục phổ thông vẫn còn nặng tính truyền đạt, thiếu tương tác và chưa phát huy đầy đủ năng lực tư duy phản biện, sáng tạo của học sinh".

Ông Lê Công Lương đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm ban hành khung hướng dẫn ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục phổ thông, đồng thời thúc đẩy hợp tác giữa nhà trường, doanh nghiệp và chuyên gia để xây dựng các nền tảng học tập AI phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

"Cần có chính sách đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ở các môn khoa học xã hội, nhằm nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ. Bên cạnh đó, cần tổ chức các cuộc thi và hoạt động trải nghiệm giúp học sinh vận dụng AI vào giải quyết các vấn đề xã hội, từ đó phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng công dân số", ông Lương nhấn mạnh.

ThS. Vũ Hải Nam (Khoa Địa lý, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN) đổi mới giáo dục phổ thông, đặc biệt ở môn Địa lý, không thể tách rời chuyển đổi số và ứng dụng AI.

Từ thực tiễn giảng dạy, ThS. Vũ Hải Nam (Khoa Địa lý, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN) cho biết: "Đổi mới giáo dục phổ thông, đặc biệt ở môn Địa lý, không thể tách rời chuyển đổi số và ứng dụng AI.

Việc khai thác hiệu quả các công cụ trí tuệ nhân tạo giúp bài giảng sinh động, hấp dẫn hơn, tăng tính cá nhân hóa và đáp ứng yêu cầu đổi mới kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực. Qua đó, học sinh có thể vận dụng kiến thức vào thực tiễn thay vì chỉ ghi nhớ lý thuyết".

"AI còn góp phần hình thành năng lực số, tư duy phản biện và khả năng nghiên cứu thực tiễn, những yêu cầu cốt lõi mà Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 hướng tới. Trong thời đại giáo dục mở, mỗi giáo viên, mỗi nhà trường cần trở thành trung tâm đổi mới, chủ động thích ứng và kiến tạo tương lai giáo dục số," ông nhấn mạnh.

TS. Phạm Quỳnh Chinh (Khoa Triết học, Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQGHN) khẳng định: "Ứng dụng AI vào giảng dạy các môn khoa học xã hội là xu hướng tất yếu, giúp đổi mới phương pháp dạy học, cá nhân hóa trải nghiệm học tập, đồng thời kích thích tư duy phản biện và sáng tạo của học sinh.

TS. Phạm Quỳnh Chinh (Khoa Triết học, Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQGHN) AI mở ra cơ hội nâng cao chất lượng giáo dục, với các môn học đòi hỏi khả năng phân tích, tư duy hệ thống và hình dung các bối cảnh xã hội, lịch sử phức tạp.

AI mở ra cơ hội nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt với các môn học đòi hỏi khả năng phân tích, tư duy hệ thống và hình dung các bối cảnh xã hội, lịch sử phức tạp".

Tuy nhiên, để những tiềm năng này trở thành hiện thực, các giải pháp cần được triển khai đồng bộ, có chiến lược và phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam.

Giáo dục phổ thông chỉ có thể tận dụng hiệu quả sức mạnh của AI khi có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hạ tầng công nghệ, nâng cao năng lực số cho đội ngũ giáo viên, hoàn thiện khung pháp lý và giải quyết các vấn đề đạo đức trong sử dụng AI.

Kết luận hội thảo, các đại biểu thống nhất rằng AI đang mở ra cơ hội lớn cho giáo dục phổ thông, nhất là với các môn khoa học xã hội.

Tuy nhiên, để công nghệ này thực sự phát huy hiệu quả, cần sự chung tay của toàn xã hội từ cơ quan quản lý, nhà trường, giáo viên, chuyên gia công nghệ đến phụ huynh và học sinh. Khi được triển khai bài bản và nhân văn, AI sẽ trở thành công cụ thiết thực nâng cao chất lượng giáo dục trong thời đại số.

Phượng Nguyễn