Trí thức trẻ Việt Nam: Lực lượng tiên phong trong khát vọng Việt Nam hùng cường

Sáng 2/9, khi quốc kỳ tung bay trên khắp phố phường, nhiều người dừng lại lâu hơn để ngắm nhìn. Với PGS. TS Đào Việt Hằng – Phó Chủ tịch T.Ư Hội LHTN Việt Nam, Chủ tịch Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu – cảm xúc ấy đặc biệt thiêng liêng, bởi chị nhìn thấy trong đó cả niềm tự hào dân tộc lẫn trách nhiệm của thế hệ trí thức trẻ hôm nay.

“Ngày Quốc khánh gợi nhắc chúng ta về quá khứ hào hùng, nhưng đồng thời đặt ra câu hỏi: Trí thức trẻ sẽ làm gì để đất nước tiếp tục phát triển? Độc lập là thành quả cha anh để lại, còn nhiệm vụ của thế hệ hôm nay là góp phần xây dựng một Việt Nam hùng cường”, chị Hằng chia sẻ.

Cơ hội và thách thức song hành

Theo PGS. TS Đào Việt Hằng, trí thức trẻ Việt Nam đang có nhiều lợi thế so với các thế hệ trước. Được đào tạo trong môi trường quốc tế, tiếp cận công nghệ hiện đại, hội nhập sớm, họ mang trong mình khát vọng lớn và tinh thần sáng tạo.

PGS. TS Đào Việt Hằng – Phó Chủ tịch T.Ư Hội LHTN Việt Nam, Chủ tịch Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu.

Tuy nhiên, đi kèm với cơ hội là không ít thách thức. Trí thức trẻ phải cạnh tranh khốc liệt trong môi trường toàn cầu, đối diện nguy cơ chảy máu chất xám, và đặc biệt là yêu cầu phải chứng minh giá trị bằng đóng góp thực tiễn. “Xã hội không còn nhìn trí thức trẻ qua bằng cấp, mà qua sản phẩm và tác động cụ thể. Đó là áp lực nhưng cũng là động lực để khẳng định uy tín”, chị Hằng nói.

PGS. TS Đào Việt Hằng cho rằng, sự khác biệt lớn nhất của trí thức trẻ hôm nay là họ không thể chỉ sống trong phòng thí nghiệm hay giảng đường. Thay vào đó, họ phải bước ra đời sống xã hội, tham gia giải quyết những vấn đề cụ thể như biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, phát triển năng lượng sạch, đổi mới giáo dục. “Thế hệ trước trao cho chúng ta hòa bình và độc lập. Thế hệ hôm nay phải biến hòa bình thành phát triển”, chị nhấn mạnh.

Khi trí thức trẻ trả lời bằng hành động

Một minh chứng cho sự trưởng thành của thế hệ mới là Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, ra đời năm 2018. Chỉ sau 6 năm, mạng lưới này đã quy tụ hơn 2.000 thành viên trong và ngoài nước, tổ chức 6 diễn đàn thường niên, hàng trăm hội thảo chuyên sâu, đồng thời kết nối nhiều nhóm nghiên cứu cùng giải quyết các bài toán thực tiễn cho bộ, ngành và doanh nghiệp.

Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, đã quy tụ hơn 2.000 thành viên trong và ngoài nước. Ảnh: DƯƠNG TRIỀU

Trong số các sáng kiến, nổi bật là chương trình "Bình dân học AI" – một dự án phổ cập kiến thức trí tuệ nhân tạo cho cộng đồng. Từ khi triển khai, chương trình đã thu hút hơn 110.000 học viên đăng ký, giúp đưa công nghệ mới vốn tưởng xa vời trở nên gần gũi hơn với thanh niên, người lao động, thậm chí cả những nhóm dễ bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số.

Ngoài AI, nhiều nhóm nghiên cứu của trí thức trẻ trong mạng lưới đã đóng góp thiết kế giải pháp công nghệ cho doanh nghiệp trong nước, tư vấn chính sách về đổi mới sáng tạo, cũng như hợp tác quốc tế để đưa sản phẩm trí tuệ “Made by Vietnam” ra thế giới.

“Uy tín của trí thức trẻ không đến từ lời nói, mà từ những sản phẩm, dự án, nghiên cứu mang lại giá trị xã hội. Đó là cách chúng tôi trả lời mọi hoài nghi”, chị Hằng khẳng định.

Khát vọng 20 năm tới

Với trí thức trẻ, ngày Quốc khánh không chỉ để ôn lại lịch sử, mà còn là động lực để hành động. “Đây là dịp để chúng tôi nhắc nhở nhau rằng, không ai được phép đứng ngoài cuộc. Mỗi người phải tìm cho mình một cách đóng góp: Nghiên cứu, khởi nghiệp hay hoạt động xã hội”, PGS. TS Đào Việt Hằng chia sẻ.

Không ít trí thức trẻ đã lựa chọn quay trở về Việt Nam sau khi học tập, làm việc ở nước ngoài, mang theo tri thức, công nghệ và kinh nghiệm quốc tế để phụng sự đất nước. “Quan trọng không phải trí thức trẻ đang ở đâu, mà là họ kết nối và cống hiến thế nào. Mạng lưới trí thức trẻ toàn cầu chính là minh chứng cho việc biến ‘chảy máu chất xám’ thành ‘hội tụ chất xám’”, chị Hằng phân tích.

PGS. TS Đào Việt Hằng.

Khi được hỏi về tương lai 10–20 năm tới, PGS. TS Đào Việt Hằng bày tỏ niềm tin rằng, trí thức trẻ Việt Nam sẽ trở thành lực lượng tiên phong trong những lĩnh vực then chốt: Trí tuệ nhân tạo, công nghệ bán dẫn, năng lượng tái tạo, đổi mới sáng tạo.

“Chúng ta đang có một 'thế hệ vàng' được đào tạo bài bản, tiếp cận quốc tế. Nếu có cơ chế, chính sách phù hợp, họ hoàn toàn có thể dẫn dắt, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển vào giữa thế kỷ XXI”, chị Hằng nhận định.

Theo chị, thách thức lớn nhất của trí thức trẻ không nằm ở tri thức, mà ở khả năng chuyển tri thức thành giá trị kinh tế, xã hội. Khả năng đó sẽ quyết định uy tín không chỉ của mỗi cá nhân, mà còn của cả quốc gia trên trường quốc tế.

Thông điệp cho thế hệ trẻ

Khép lại cuộc trò chuyện, nữ trí thức trẻ gửi gắm thông điệp đến thế hệ trẻ Việt Nam: “Hãy coi mọi hoài nghi là động lực để hành động. Uy tín không tự nhiên có, mà được xây dựng bằng sự dấn thân, sáng tạo và trách nhiệm. Mỗi trí thức trẻ khi làm tốt công việc của mình, cũng đồng nghĩa đang góp phần khẳng định uy tín quốc gia”.

Các thành viên Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu.

Trong ánh mắt chị, niềm tự hào về Quốc khánh không chỉ là ký ức lịch sử, mà là nguồn cảm hứng để hành động hôm nay. Và hành động ấy, nếu được nhân lên từ hàng vạn trí thức trẻ, sẽ trở thành sức mạnh đưa Việt Nam tiến nhanh trên con đường hội nhập toàn cầu, khẳng định vị thế của một dân tộc vừa giàu truyền thống, vừa giàu khát vọng vươn lên.