Từ 'tay xách nách mang' đến một cú quét QR
Bệnh án điện tử (EMR) là bước đột phá quan trọng về ứng dụng công nghệ thông tin trong số hóa ngành y tế, mang lại nhiều lợi ích cho cả người bệnh và cơ sở y tế.
LTS: Bệnh án điện tử (EMR) đang đi từ chủ trương thành hiện thực, trở thành bước tiến quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số y tế quốc gia. Đây không chỉ là công cụ quản lý dữ liệu hiện đại mà còn là nền tảng xây dựng hệ sinh thái y tế thông minh, mang lại lợi ích kép cho cả người dân và bệnh viện.
Song hành với những thành tựu, bệnh án điện tử cũng đặt ra nhiều thách thức về kinh phí, hạ tầng, liên thông dữ liệu và bảo mật thông tin cá nhân. Loạt bài ba kỳ “Cú hích bệnh án điện tử” phản ánh toàn diện hành trình này.
Người dân xếp hàng đăng ký khám bệnh tại BV ĐH Y Dược TP.HCM. Ảnh: THẢO PHƯƠNG
Trước đây, mỗi khi tiếp nhận người bệnh, nhân viên y tế các bệnh viện (BV) phải mất khá nhiều thời gian hoàn thiện các khâu hồ sơ bệnh án. Sau khi áp dụng bệnh án điện tử, nhiều BV đã có thay đổi tích cực khi quy trình khám chữa bệnh (KCB) được số hóa toàn bộ, rút ngắn thời gian chờ đợi của người bệnh.
Bệnh nhân khen BV chuyên nghiệp
Tại BV Đa khoa Thủ Đức (TP.HCM), chị Lê Thị Bích Ngọc chia sẻ chị bị viêm dạ dày mạn tính, phải thường xuyên tái khám định kỳ. Chị từng có tâm lý ngại đến BV vì cảnh chen chúc lấy số, ngồi chờ gọi tên… nhiều khi mất cả buổi sáng, rất mệt mỏi.
Tại hội nghị quốc tế về AI trong lĩnh vực y tế tại TP.HCM mới đây, TS Chris Bates, Giám đốc Nghiên cứu và phân tích Công ty TPP (Vương quốc Anh), nhận định bệnh án điện tử phải được đặt lên hàng đầu trong chiến lược chuyển đổi số y tế tại Việt Nam, đặc biệt khi đất nước đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh chóng.
Từ khi BV có ứng dụng đặt lịch khám online, chị chủ động chọn khung giờ phù hợp, chọn bác sĩ (BS) để đăng ký trước. Đến BV chỉ cần quét mã QR tại quầy tiếp đón, hệ thống tự động cập nhật và hướng dẫn chị đến đúng phòng khám.
“Tôi đến là được gọi vào luôn, kết quả xét nghiệm cũng cập nhật trên điện thoại. Mọi thứ nhanh gọn và chuyên nghiệp hơn hẳn, tâm lý ngại đi khám cũng không còn” - chị Ngọc chia sẻ.
Một bệnh nhân đang được bác sĩ khám, tư vấn tại BV Nguyễn Tri Phương, TP.HCM. Ảnh: DI LINH
Chị Nguyễn Thị Thanh Hằng (ngụ Đắk Lắk) tới BV ĐH Y Dược TP.HCM để khám u tuyến giáp. Gọi điện thoại đến BV tìm hiểu trước khi vào TP.HCM, chị được tư vấn đăng ký, đặt lịch khám bệnh trước qua ứng dụng UMC Care.
“Ứng dụng này rất tiện lợi, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho người bệnh, đặc biệt những người ở tỉnh xa như tôi không phải “ba chân bốn cẳng” sợ trễ giờ như trước kia” - chị Hằng nói.
Phẫu thuật cắt u điều trị ung thư đại tràng tại BV Bạch Mai (Hà Nội) từ tháng 4-2024, mỗi lần quay lại để hóa trị, bà Trần Thị Tĩnh (58 tuổi, ngụ Hưng Yên) đều phải mang theo nhiều loại giấy tờ, từ kết quả sinh thiết, phiếu mổ, kết quả CT, X-quang, phác đồ điều trị lần gần nhất cho đến giấy hẹn khám lại…
Tuy nhiên, từ sau ngày 1-11-2024, mỗi lần đi BV bà Tĩnh không còn phải nhét cả túi giấy tờ nặng trịch vào balo. Bởi từ thời gian này, BV Bạch Mai đã chính thức triển khai hệ thống bệnh án điện tử, theo lời bà Tĩnh: “Tôi mừng vì giờ đi khám nhanh và nhẹ nhàng, thoải mái hơn rất nhiều”.
Sớm tiến tới BV không giấy
BS Hoàng Văn Dũng, Phó Giám đốc BV Đa khoa Thủ Đức, cho hay về cơ bản BV đã hoàn thiện bệnh án điện tử. Nhờ đó, quy trình KCB được tối ưu hóa, thời gian chờ đợi của người bệnh được rút ngắn do truy xuất thông tin nhanh và chính xác, BS dành thời gian nhiều hơn cho chuyên môn.
“Nhờ bệnh án điện tử mà BV tiết kiệm được 30%-40% chi phí văn phòng phẩm và khoảng 4 tỉ đồng mỗi năm nhờ không in phim X-quang, CT, MRI… Các BS, điều dưỡng có thêm thời gian chăm sóc, điều trị người bệnh, giảm áp lực giờ cao điểm và hỗ trợ ra quyết định hợp lý, nhanh chóng dựa trên dữ liệu tức thời” - BS Dũng thông tin.
Phó Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp (BV ĐH Y Dược TP.HCM), TS-BS Lê Quan Anh Tuấn, chia sẻ đầu năm 2016 BV bắt đầu triển khai bệnh án điện tử trú. Đến tháng 10-2021, BV được Bộ Y tế công nhận là BV không giấy.
Nhờ áp dụng bệnh án điện tử, tại BV Bạch Mai (Hà Nội), người dân đi khám không còn cảnh “tay xách nách mang”. Ảnh: THANH THANH
Theo BS Tuấn, BV ĐH Y Dược TP.HCM là một trong số ít BV mã hóa thông tin bệnh án điện tử theo SNOMED CT (bộ danh pháp thuật ngữ lâm sàng điện tử được mã hóa). Chuẩn dữ liệu này giúp ghi nhận tình trạng lâm sàng của bệnh nhân và tăng độ chính xác của các ứng dụng hỗ trợ khi ra quyết định lâm sàng.
Với việc triển khai thành công hệ thống bệnh án điện tử từ tháng 11-2024, BV Bạch Mai (Hà Nội) đã trở thành BV hạng đặc biệt đầu tiên trên toàn quốc thực hiện KCB không giấy. Chỉ riêng không in phim chụp X-quang, chụp CT, MRI và các giấy tờ liên quan đã giúp BV tiết kiệm khoảng 100 tỉ đồng/năm.
Nhờ bệnh án điện tử, thời gian chờ đợi của người bệnh được rút ngắn do truy xuất thông tin nhanh và chính xác, bác sĩ có thời gian nhiều hơn cho chuyên môn.
“Bệnh án điện tử không chỉ giúp giảm thiểu chi phí in ấn và lưu trữ giấy tờ, còn tạo điều kiện cho các cơ sở y tế dễ dàng chia sẻ thông tin, tăng tính liên tục trong điều trị. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các bệnh nhân mạn tính hoặc cần theo dõi dài hạn, tối ưu hóa hiệu quả điều trị” - PGS-TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc BV Bạch Mai, nhấn mạnh.
Từ ngày 1-1-2024, BV Nguyễn Tri Phương (TP.HCM) đã triển khai bệnh án điện tử theo từng khoa và tháng 9-2024 chính thức triển khai toàn BV. Theo TS-BS Lê Cao Phương Duy, Phó Giám đốc BV, việc triển khai bệnh án điện tử của BV bắt đầu từ rất sớm và mất khoảng 1,5 năm để hoàn thiện.
“Dù vẫn chưa thể bỏ hoàn toàn bệnh án giấy nhưng chúng tôi đã tiết kiệm được khoảng 80% chi phí văn phòng phẩm. Nếu bệnh án điện tử hoàn thiện và các BV liên thông đồng bộ thì chi phí này sẽ gần như bằng 0” - BS Duy nói.•
Không in phim vừa tiết kiệm, vừa bảo vệ môi trường
Việc sử dụng phim X-quang truyền thống trong y tế có thể gây ra một số nguy cơ về môi trường, chủ yếu liên quan đến việc xử lý chất thải và hóa chất.
Hóa chất trong nước tráng rửa phim bao gồm nhiều loại khác nhau như thuốc hiện hình là các chất khử, thuốc hãm, bạc halide… Đây đều là những thành phần có tính độc hại cao đối với con người khi tiếp xúc hoặc hít phải trong không gian kín, khi thải ra nguồn nước sẽ ảnh hưởng đến hệ sinh thái nước.
Bản chất phim X-quang là nhựa polyethylene terephthalate (PET) thuộc loại rất khó phân hủy, có thể đến hàng trăm năm và kèm theo các hóa chất, bạc còn định hình trên đó. Vì vậy, các cơ sở y tế phải có biện pháp xử lý phù hợp, nếu không sẽ là gánh nặng lâu dài cho môi trường.
Ngày nay, việc chuyển đổi sang hệ thống X-quang kỹ thuật số (CR/DR) thực sự là bước tiến lớn vì hình ảnh được lưu trữ trên máy tính có thể chia sẻ dễ dàng, không cần in phim. Việc này giúp giảm thiểu đáng kể lượng phim thải bỏ, giảm gánh nặng chi phí in phim, quản lý chất thải nguy hại cho các cơ sở y tế, góp phần bảo vệ môi trường.
GS-TS NGUYỄN VĂN PHƯỚC, Chủ tịch Hội Nước và Môi trường TP.HCM
Kỳ tiếp: Tìm cách vượt qua 3 thách thức triệu đô
TIN NÓNG
Kẻ gian lấy thông tin cá nhân từ đâu mà biết rõ vậy
Phương Tây mê 'tín chỉ carbon' có thể giúp nhà tre Việt Nam phất mạnh
Ví điện tử mở rộng tiếp cận tài chính và hỗ trợ phát triển kinh tế số
Ransomware gây thiệt hại hơn 10 triệu USD tại Việt Nam nửa đầu 2025
Nhìn lại khoảnh khắc A80: Những cánh thép tung bay trên bầu trời Tổ quốc
Đòn 'hồi mã thương' của Huawei: Công nghệ Trung Quốc thách thức siêu cường Mỹ
TIN MỚI
VinBigdata chấm dứt tồn tại
Lấy ý kiến về Bộ Quy tắc ứng xử văn hóa trên môi trường số
Smartphone chống nước, RAM 12 GB, pin 8.200mAh, giá hơn 5 triệu đồng
Đánh đúng địa chỉ trang web, bạn vẫn có thể mất tiền vì chiêu trò tấn công mạng tinh vi
Realme giới thiệu smartphone giống iPhone 16 Pro Max, pin 7.000mAh, giá 'mềm'
Tổng Công ty Viglacera triển khai áp dụng công nghệ kháng khuẩn ViGuard
CMC Telecom mở rộng mạng lưới sang thị trường Indonesia và Ấn Độ, khẳng định chiến lược Go Global
Anh triển khai AI để ngăn chặn rò rỉ bí mật quân sự