Trau dồi kiến thức và rèn luyện kỹ năng sáng tạo tương lai

Qua 18 năm triển khai, Cuộc thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên, Nhi đồng tỉnh Đồng Tháp (gọi tắt là Cuộc thi) đã đạt những kết quả tích cực. Cuộc thi góp phần giáo dục, bồi dưỡng ý tưởng, khơi dậy tiềm năng và tạo điều kiện thuận lợi khuyến khích, cổ vũ, tạo động lực để từng bước phát triển, nâng cao tư duy sáng tạo của các em lứa tuổi thanh thiếu niên, nhi đồng trong toàn tỉnh. Đồng thời, Cuộc thi còn giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ trở thành nhà nghiên cứu, sáng chế trong tương lai.

Nhóm tác giả: Thạch Anh Khoa, Đỗ Ngọc Minh Thư, Nguyễn Tiến Anh cùng là học sinh lớp 11A8, Trường THPT TP Sa Đéc với giải pháp “Nghiên cứu chế tạo polymer sinh học ứng dụng làm ví - túi giả da”

NÂNG CAO TÍNH ỨNG DỤNG CỦA CUỘC THI

Thời gian qua, Cuộc thi được xem là một sân chơi bổ ích, thu hút nhiều thanh thiếu niên tham gia. Qua 18 năm tổ chức có hơn 2.400 mô hình, sản phẩm được trao giải tại cuộc thi cấp tỉnh và 20 giải thưởng cấp Quốc gia. Cuộc thi do 4 cơ quan đồng tổ chức gồm: Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đồng Tháp - Cơ quan Thường trực Ban Tổ chức Cuộc thi; Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh; Sở Giáo dục và Đào tạo; Sở Khoa học và Công nghệ.

Tham gia Cuộc thi lần thứ 18 với giải pháp “Nghiên cứu chế tạo polymer sinh học ứng dụng làm ví - túi giả da” của Nhóm tác giả: Thạch Anh Khoa, Đỗ Ngọc Minh Thư, Nguyễn Tiến Anh cùng là học sinh lớp 11A8, Trường THPT TP Sa Đéc đã xuất sắc đạt giải Nhất.

Theo đó, các em nghiên cứu tạo ra sản phẩm thời trang ví tiền và túi xách từ lá chuối thiên nhiên. Theo các em, lá chuối có chứa nhiều cellulose và lignin là các thành phần sử dụng để chế tạo ra polymer sinh học có thể may thành các sản phẩm ví tiền và túi xách thay thế cho các sản phẩm da giả làm từ PVC, PU. Mặc khác, cây chuối là loại cây ăn trái có diện tích, sản lượng lớn ở Việt Nam nói chung và Đồng Tháp nói riêng.

Em Đỗ Ngọc Minh Thư - đại diện Nhóm tác giả, cho biết: “Chúng em nhận thấy rằng hướng phát triển của sản phẩm rất phù hợp với chủ trương chung của tỉnh là kinh tế tuần hoàn và kinh tế xanh, trong đó, các sản phẩm sử dụng những nguyên liệu thân thiện với môi trường đáp ứng được quy trình sản xuất. Ngoài ra, sản phẩm này còn góp phần bảo vệ môi trường và các loài động vật, hướng tới việc giáo dục, tuyên truyền, giúp cộng đồng thay đổi thói quen sử dụng da từ động vật. Đặc biệt, chúng em hy vọng sản phẩm sẽ khai thác và tận dụng hiệu quả lá chuối - một phụ phẩm nông nghiệp. Qua đó giúp bà con nông dân có thể bán lá chuối để tăng thu nhập, góp phần nâng cao giá trị kinh tế của cây chuối. Bằng cách khai thác triệt để nguồn lợi từ cây chuối, thân chuối, trái chuối đến lá chuối, chúng em mong muốn mang lại lợi ích kinh tế bền vững cho người nông dân địa phương...”.

Giải pháp Thuốc sinh học trị bệnh xuất huyết và thối đuôi trên cá tra từ cao chiết cây thầu dầu của 2 tác giả: Trà Thái Khang và Trần Lâm Gia (bên phải), học sinh Trường THCS Long Khánh B, huyện Hồng Ngự đạt giải Nhất tại Cuộc thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên, Nhi đồng huyện Hồng Ngự lần thứ 12 năm 2025 (Ảnh: Văn Bửu)

KHUYẾN KHÍCH TINH THẦN HỌC TẬP, SÁNG TẠO

Theo Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đồng Tháp, Cuộc thi lần thứ 18 được phát động từ tháng 10/2024 đến hết tháng 5/2025, thu hút hơn 100 mô hình, sản phẩm tham gia dự thi với 5 lĩnh vực gồm: dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em; sản phẩm thân thiện với môi trường; các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế; đồ dùng học tập; phần mềm tin học. Kết quả có 56 mô hình, sản phẩm đạt giải, gồm: 3 giải Nhất, 8 giải Nhì, 15 giải Ba, 30 giải Khuyến khích.

Theo đánh giá của Ban Tổ chức, Cuộc thi từng bước được khẳng định là sân chơi bổ ích và hấp dẫn đối với học sinh, thu hút sự tham gia của đông đảo các em học sinh. Các sản phẩm dự thi cho thấy, sức sáng tạo vô cùng phong phú ở mọi lứa tuổi học sinh. Các mô hình, sản phẩm tham gia khá đa dạng, chất lượng ngày càng được nâng cao. Nhiều sản phẩm có ứng dụng công nghệ thông tin và sử dụng các bộ cảm ứng để điều khiển, vận hành một cách chính xác, giảm bớt đi tính thủ công so với những năm trước; hầu hết ý tưởng sáng tạo đều xuất phát từ thực tiễn học tập của các em và từ cuộc sống ở địa phương, có ý nghĩa đối với việc dạy và học...

Nhóm tác giả: Phan Nguyễn Phương Vi và Khưu Cát Tường - học sinh Trường THCS Long Khánh B, huyện Hồng Ngự với mô hình “Bé Sen thông minh - Cùng bé học và chơi” hướng đến mục tiêu phát triển các kỹ năng mềm cho trẻ em (Ảnh: Văn Bửu)

Nhóm tác giả Phan Nguyễn Phương Vi và Khưu Cát Tường - học sinh Trường THCS Long Khánh B, huyện Hồng Ngự với mô hình “Bé Sen thông minh - Cùng bé học và chơi” xuất sắc đạt giải Nhất tại Cuộc thi. Mô hình này được các em tạo ra không chỉ đơn thuần là một món đồ chơi công nghệ mà còn mang những mục đích sâu sắc, hướng đến việc giải quyết những vấn đề thiết thực trong thực tế và mang lại giá trị cho sự phát triển của trẻ em.

Em Phan Nguyễn Phương Vi cho biết: “Trước hết, mô hình “Bé Sen thông minh” ra đời để đáp ứng nhu cầu về các sản phẩm đồ chơi mang tính giáo dục cao, có khả năng kết hợp giữa giải trí và học tập hiệu quả. Thực tế cho thấy, nhiều đồ chơi hiện nay chủ yếu tập trung vào khía cạnh giải trí, chưa thực sự chú trọng đến việc hỗ trợ sự phát triển trí tuệ và các kỹ năng cần thiết cho trẻ. Bé Sen thông minh được kỳ vọng sẽ khắc phục hạn chế này bằng cách cung cấp nội dung giáo dục hấp dẫn, sinh động và tương tác, giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách chủ động và hứng thú. “Bé Sen thông minh” với vai trò là thiết bị chuyên dụng, được thiết kế để tạo ra môi trường tương tác an toàn, lành mạnh và có định hướng, giúp trẻ tập trung vào việc học và chơi một cách hiệu quả...”.

Ông Nguyễn Văn Thuận - Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội, cho biết: “Trong thời gian tới, đơn vị tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về kết quả và ý nghĩa, đặc biệt những nơi có ít học sinh tham gia. Điều này hướng đến việc nâng cao tinh thần học tập, sáng tạo, đam mê khoa học đối với học sinh để các mô hình, sản phẩm do các em tạo ra ngày càng được hoàn thiện hơn, hướng đến tham gia khởi nghiệp thành công...”.

Nhật Nam