Trao quyền cho thanh niên, thích ứng hiệu quả với già hóa dân số

Tại Diễn đàn đối thoại chính sách về sự tham gia của thanh niên với thích ứng với già hóa dân số năm 2025, đông đảo đại biểu trong nước và quốc tế đã nhất trí cao về việc trao quyền cho thanh niên, gia tăng kiến thức, kỹ năng và sự chủ động cho thanh niên, giúp họ sẵn sàng thích ứng với sự già hóa dân số cũng như đáp ứng hiệu quả yêu cầu phát triển bền vững.

Diễn đàn do Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Quỹ Dân số Liên hợp quốc phối hợp tổ chức ngày 30/5 tại Hà Nội.

Chương trình có sự tham gia của 160 đại biểu đại diện Ban Bí thư Trung ương Đoàn, Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), Bộ Nội vụ, Bộ Y tế, Hội người cao tuổi Việt Nam, Trung tâm hỗ trợ thanh thiếu nhi Việt Nam, Học viện thanh thiếu niên Việt Nam, Viện nghiên cứu thanh niên, Viện xã hội học và tâm lý, Tổ chức HelpAge International, Trung tâm công tác xã hội Thành phố Hồ Chí Minh, các trường đại học, Câu lạc bộ người cao tuổi, các chuyên gia, cán bộ Đoàn, thanh niên tình nguyện…

Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Nguyễn Tường Lâm. (Ảnh: PV)

Dự phòng tốt cho thanh niên, đáp ứng yêu cầu phát triển hiệu quả, bền vững mai sau

Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Nguyễn Tường Lâm khẳng định: "Việt Nam đang bước vào một giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển đất nước, chúng ta không thể không nhận thấy rằng, tình trạng già hóa dân số đang là một vấn đề lớn mà chúng ta cần phải đối mặt trong tương lai gần. Sự thay đổi trong cơ cấu dân số không chỉ tác động đến kinh tế, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến các lĩnh vực xã hội, đặc biệt là vấn đề việc làm, chăm sóc sức khỏe, giáo dục và phúc lợi xã hội".

Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Tường Lâm nhấn mạnh, để thích ứng với già hóa dân số, đòi hỏi thế hệ trẻ cần dự phòng tốt về sức khỏe tâm thần, tinh thần, các bệnh không lây nhiễm, tài chính… đồng thời, phát huy truyền thống của Việt Nam, tôn vinh tinh thần năng động, sáng tạo của thanh niên trong việc chăm sóc và đồng hành cùng người cao tuổi, Thanh niên trở thành chiếc cầu nối giữa quá khứ (người già) và tương lai (giới trẻ).

Việt Nam đang bước vào một giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển đất nước, chúng ta không thể không nhận thấy rằng, tình trạng già hóa dân số đang là một vấn đề lớn mà chúng ta cần phải đối mặt trong tương lai gần. Sự thay đổi trong cơ cấu dân số không chỉ tác động đến kinh tế, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến các lĩnh vực xã hội, đặc biệt là vấn đề việc làm, chăm sóc sức khỏe, giáo dục và phúc lợi xã hội.

Bí thư Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Nguyễn Tường Lâm.

Bí thư Nguyễn Tường Lâm kêu gọi, với tinh thần đó, thanh niên, với vai trò là thế hệ chủ chốt trong tương lai, cần phải được trang bị những kiến thức, kỹ năng và các chính sách hỗ trợ phù hợp để có thể không chỉ thích ứng mà còn chủ động đóng góp vào quá trình này. Vì lẽ đó, việc xây dựng những chính sách phù hợp, hỗ trợ thanh niên phát triển toàn diện, sáng tạo và làm chủ công cuộc đổi mới, là một yếu tố quan trọng không thể thiếu.

Dân số Việt Nam đã vượt mốc 100 triệu người, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đông dân nhất thế giới. Điều này đồng nghĩa với một thị trường nội địa lớn, lực lượng lao động năng động, lành nghề và tiềm năng đổi mới sáng tạo mạnh mẽ. Đặc biệt, Việt Nam hiện có tỷ lệ thanh thiếu niên cao nhất trong lịch sử: nhóm 10–24 tuổi chiếm 21% dân số và hai phần ba dân số đang trong độ tuổi lao động.

Đây là “cơ hội dân số vàng” giúp thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, nhưng thời gian có hạn – cơ hội này được dự báo sẽ kết thúc vào năm 2039. Vì vậy, việc đầu tư chiến lược vào giáo dục, việc làm bền vững và dịch vụ y tế là vô cùng cấp thiết. Cùng với đó, Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa nhanh.

Các diễn giả trao đổi, thảo luận tại diễn đàn. (Ảnh: PV)

Đến năm 2036, số người từ 60 tuổi trở lên sẽ chiếm hơn 20% dân số. Điều này mở ra tiềm năng cho nền “kinh tế bạc” – phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới trong lĩnh vực y tế, chăm sóc và công nghệ. Nhưng để tận dụng được những cơ hội này, xã hội cần có sự chuyển mình – trong đó thanh niên đóng vai trò trung tâm của giải pháp.

Đầu tư cho thanh niên hôm nay chính là xây dựng một Việt Nam tương lai toàn diện, vững mạnh

Dịp này, Đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNFPA), ông Matthew David Jackson, Trưởng đại điện nhấn mạnh: “Trao quyền cho thanh niên thông qua kiến thức, kỹ năng và sự chủ động sẽ giúp thanh niên sẵn sàng cho tương lai và đóng góp hiệu quả vào phát triển bền vững. Đầu tư cho thanh niên hôm nay chính là xây dựng một Việt Nam toàn diện và vững mạnh trong tương lai”.

Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNFPA), ông Matthew David Jackson. (Ảnh: PV)

Trong khuôn khổ chương trình, các đại biểu đã cùng trao đổi, thảo luận, chia sẻ thông tin về tình hình chuyển đổi dân số trên thế giới, các chính sách dân số nhằm thích ứng với quá trình thay đổi dân số tại Việt Nam, cơ hội và thách thức với thanh niên; cũng như chia sẻ một số kết quả của các tổ chức quốc tế tại Việt Nam trong việc hỗ trợ Việt Nam xây dựng mô hình thích ứng với già hóa dân số.

Đáng chú ý, các đại biểu còn khuyến nghị thanh niên cần sớm có kế hoạch sống và sinh hoạt lành mạnh, sẵn sàng thích ứng cho tuổi già khỏe mạnh và hạnh phúc, cũng như gợi mở các hướng việc làm dành cho thanh niên liên quan tới công tác chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam.

LÊ ANH