Trào lưu bóc túi mù: Có tiềm ẩn nguy hại?

Những con vật bên trong hộp mù - Blind box.

Túi mù, hộp mù là những loại hộp mà người mua không biết bên trong có gì, tạo ra yếu tố bất ngờ khi mở ra. Người mua không hề biết trong túi sẽ có món đồ gì và chính sự ngẫu nhiên ấy đã tạo nên sức hút mạnh mẽ, khiến nhiều người sẵn sàng chi tiền để thử vận may. Theo thống kê từ nền tảng dữ liệu Metric, năm 2024, người Việt đã chi hơn 150 tỷ đồng để mua các loại “túi mù” như Labubu, Baby Three trên các sàn thương mại điện tử. Riêng sản phẩm hộp mù Baby Three, doanh thu đạt mức trên 40 tỷ đồng.

Hiện nay, tại TP. Thái Nguyên, không khó để mua được "túi mù" hay "hộp mù" tại các cửa hàng tạp hóa, văn phòng phẩm, xung quanh khu vực trường học, trên các nền tảng mạng xã hội và trên các sàn thương mại điện tử. Trong khoảng nửa năm gần đây, trào lưu này đặc biệt nóng, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống giải trí của nhiều người, nhất là giới trẻ. Các video “bóc túi mù” liên tục thu hút hàng triệu lượt xem trên mạng xã hội, tạo ra một cơn sóng lớn mà các nhà sáng tạo nội dung không thể bỏ qua.

Chị N.T. N, ở phường Quang Trung (TP. Thái Nguyên) chia sẻ: Lúc đầu, tôi mua cho con những túi mù nhỏ, chỉ khoảng 90 nghìn đồng/50 túi. Sau đó, tôi chuyển sang mua những bộ túi mù Baby Three, hay còn gọi là "Bé ba"', có giá dao động từ 200-700 nghìn đồng/hộp. Hai bé nhà tôi đã sưu tầm được hàng chục con Baby Three các loại. Hiện, Baby Three có nhiều phiên bản và phiên bản mới nhất là “Thỏ Macaron ver 2”, được săn đón nhiều và giá cũng cao hơn. Các con búp bê này còn có dạng mắt lé, mắt ướt (mắt rưng), mắt có kim tuyến khá hiếm.

Một đặc điểm thú vị của trào lưu này là yếu tố bất ngờ, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều tác động tiêu cực. Người tiêu dùng chỉ biết chủ đề của túi, nhưng không thể đoán trước được món đồ bên trong. Những món đồ phổ biến hiện nay thường là các con vật đồ chơi bằng nhựa, dễ thương và có giá trị hợp lý. Chính vì thế, với mức giá phải chăng và yếu tố ngẫu nhiên, không khó để hiểu tại sao túi mù lại thu hút được đông đảo người tiêu dùng.

Tuy nhiên, một trong những tác động tiêu cực rõ rệt nhất của trào lưu “bóc túi mù” là tâm lý FOMO (Fear of Missing Out - Sợ bỏ lỡ). Khi chứng kiến mọi người xung quanh tham gia vào trào lưu này, người chơi sẽ cảm thấy mình cần phải thử và sở hữu mọi mẫu mã để không bị bỏ lại phía sau.

Trong số đó, trẻ em là đối tượng sẽ dễ bị nghiện túi mù vì cơ chế thao túng tâm lý và cảm giác “chờ đợi hồi hộp”. Đầu tiên, túi mù khai thác hiệu ứng bất ngờ, khiến trẻ háo hức mong chờ và mua đi mua lại. Theo một số nghiên cứu, 90% trẻ em dễ bị tác động bởi cơ chế này, trong khi người lớn là 30%. Trẻ chưa nhận thức được đây là chiến lược tiếp thị và bị ám ảnh bởi hội chứng FOMO, khao khát sưu tập đủ bộ.

Hộp mù được bày bán tại một cửa hàng tạp hóa trên đường Dương Tự Minh (TP. Thái Nguyên).

Hiện tượng này cũng giống trò chơi đỏ - đen, trẻ dễ nghiện vì hy vọng sẽ “mở thêm sẽ gặp may”. Các nhà sản xuất còn áp dụng hộp quà hiếm, khiến trẻ tiếp tục mua mặc dù đã chi nhiều tiền. Hậu quả là trẻ hình thành thói quen chi tiêu không kiểm soát và bị áp lực vì ảnh hưởng từ bạn bè và mạng xã hội.

Theo chia sẻ của chị N.H.Y, ở phường Trưng Vương (TP. Thái Nguyên): Mình mua túi mù cho con vì thấy các bạn trong lớp cũng mua và khoe với nhau. Các con rất háo hức khi có món đồ mới, cảm giác như không thể thiếu món đồ này nếu không sẽ bị tụt lại phía sau. Chúng cứ thấy bạn có là đòi mua để săn được bản đặc biệt. Mình cũng không muốn con bị thua kém bạn bè nên đành chiều theo.

Bên cạnh đó, một vấn đề cũng đáng lo ngại là sự xuất hiện của hàng giả và hàng kém chất lượng trong thị trường túi mù. Đa số các túi mù hiện nay đều được sản xuất tại nước ngoài, và để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, nhiều nhà sản xuất đã lợi dụng cơ hội này để sản xuất hàng giả, hàng nhái với chất lượng kém. Điều này không chỉ làm giảm giá trị của món đồ mà còn tiềm ẩn nguy cơ về sức khỏe và an toàn cho người tiêu dùng.

Thực tế cho thấy, mặc dù trào lưu “bóc túi mù” mang lại những giây phút thư giãn và giải trí, nhưng nó cũng tiềm ẩn nhiều hệ lụy tiêu cực. Để tránh những tác động không mong muốn, phụ huynh nên thận trọng và suy nghĩ kỹ trước khi mua đồ chơi theo xu hướng cho con. Trước khi quyết định chọn quà, hãy tự đặt câu hỏi về độ an toàn của món đồ chơi đó, không chỉ về chất liệu mà còn về tác động tâm lý đối với trẻ.

Món đồ chơi này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý trẻ, như tạo ra sự kỳ vọng quá mức hay áp lực từ việc sở hữu những món đồ theo xu hướng không cần thiết. Bên cạnh đó, cũng cần lưu ý liệu món đồ chơi này có thể dẫn đến thói quen tiêu dùng vô thức, khiến trẻ dần hình thành thói quen chi tiêu không kiểm soát, dễ bị cuốn vào vòng xoáy mua sắm theo trào lưu mà không nhận thức rõ về giá trị thực sự của món đồ.

Minh Anh