Trăn trở tìm thị trường cho sản phẩm khởi nghiệp

Là đô thị trung tâm của miền Trung - Tây Nguyên, TP. Đà Nẵng hội tụ nhiều tiềm năng để phát triển mạnh mẽ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Từ hạ tầng số hiện đại, hệ thống giáo dục chất lượng, nguồn nhân lực trẻ và dồi dào, đến những chính sách phát triển kinh tế mang tính mở cửa, Đà Nẵng được đánh giá là một trong những địa phương có khả năng vươn lên thành trung tâm khởi nghiệp của khu vực.

Thực tế, thành phố luôn dành sự quan tâm đặc biệt cho cộng đồng khởi nghiệp. Theo Báo cáo “Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu năm 2025” (GSEI) của StartupBlink, Đà Nẵng đã có bước tiến vượt bậc khi tăng tới 130 bậc, vươn lên vị trí 766 toàn cầu, dẫn đầu Việt Nam về tốc độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp.

Sự bứt phá này được tạo nên nhờ ba yếu tố chính: số lượng dự án, chất lượng sản phẩm và môi trường kinh doanh. Đến nay, thành phố đã phát triển 172 dự án đổi mới sáng tạo, thành lập 72 doanh nghiệp khởi nghiệp. Đáng chú ý, tỷ lệ “sống sót” của các startup tại Đà Nẵng đạt 76,4% (55/72 doanh nghiệp vẫn đang hoạt động). Tỷ lệ này cao gấp gần 4 lần so với mức trung bình cả nước.

Đà Nẵng hội tụ nhiều tiềm năng để phát triển hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Để tiếp sức cho cộng đồng startup, HĐND thành phố đã ban hành Nghị quyết số 53/2024/NQ-HĐND, quy định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 5 năm đầu hoạt động đối với các startup đổi mới sáng tạo, đồng thời miễn thuế thu nhập cá nhân cho các đồng sáng lập và chuyên gia. Đây là chính sách vừa giảm áp lực tài chính, vừa là công cụ chiến lược nhằm thu hút nhân tài và định hướng phát triển vào các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ cao, du lịch, công nghệ thông tin…

Tuy nhiên, giữa bức tranh tươi sáng, vẫn tồn tại “nút thắt” lớn nhất: đầu ra cho sản phẩm. Nhiều giải pháp, dù sáng tạo và khả thi, vẫn khó tìm được khách hàng, dẫn đến khó khăn trong thương mại hóa. Nhà đầu tư vì thế không thể rút vốn và dự án bị mắc kẹt ở giai đoạn ý tưởng.

Ông Vũ Tiến Dũng, Giám đốc Quỹ Đầu tư Khởi nghiệp sáng tạo FUNDGO Đà Nẵng cho biết, hệ sinh thái startup của thành phố đang phát triển nhanh, sở hữu nguồn nhân lực trẻ và năng động, cùng sự đồng hành của các trường đại học, quỹ đầu tư và chính quyền. Song, điểm yếu cố hữu hiện nay là thiếu “đầu ra” bền vững. Nhiều giải pháp không tìm được người mua, sản phẩm chưa thể thương mại hóa, doanh nghiệp gặp khó trong thoái vốn hoặc tìm đối tác M&A - ông Dũng nói.

Việc tìm đầu ra cho các sản phẩm của doanh nghiệp khởi nghiệp còn gặp khó khăn.

Giải pháp mà ông đề xuất là chính quyền cần đặt hàng và tạo thị trường ban đầu cho startup. Các sở, ban, ngành nên trở thành “khách hàng tiên phong” bằng cách đưa ra những bài toán thực tiễn để doanh nghiệp khởi nghiệp giải quyết. Cách làm này vừa giúp startup có doanh thu sớm, vừa đảm bảo sản phẩm đáp ứng đúng nhu cầu xã hội.

Cùng quan điểm, ông Đỗ Quý Sự, Chủ tịch Công ty Cổ phần Công nghệ FiveSS nhận định, cộng đồng khởi nghiệp tại Đà Nẵng chưa có sự liên kết mạnh mẽ trong việc tiêu thụ sản phẩm của nhau, khiến khách hàng bên ngoài khó tin tưởng. Ông đề xuất hình thành cộng đồng người tiêu dùng tiên phong, sẵn sàng dùng thử, đánh giá, góp ý để sản phẩm hoàn thiện trước khi ra thị trường lớn. Thành phố cũng nên bố trí không gian trưng bày sản phẩm, kết nối startup với siêu thị, sàn thương mại điện tử và các doanh nghiệp lớn…

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp ở địa phương còn kiến nghị đơn giản hóa thủ tục hành chính; cho phép thí điểm áp dụng công nghệ mới; thúc đẩy mô hình hợp tác giữa Nhà nước - doanh nghiệp - nhà trường; xây dựng mạng lưới nhà đầu tư thiên thần và liên minh quỹ đầu tư; hình thành “sàn ý tưởng” để kết nối nhu cầu của các tập đoàn lớn với giải pháp từ startup; hay việc tổ chức không gian trưng bày sản phẩm khởi nghiệp thường xuyên để tiếp cận người tiêu dùng.

Cần có sự hỗ trợ, liên kết tiêu thụ sản phẩm của nhau trong cộng đồng startup.

Tại cuộc gặp gỡ cộng đồng khởi nghiệp mới đây, ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng khẳng định, thành phố đang và sẽ tiếp tục triển khai nhiều chính sách hỗ trợ. Theo ông Hồ Quang Bửu, sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp phải dựa trên mối liên kết chặt chẽ giữa chính quyền - doanh nghiệp - cộng đồng. Chính quyền tạo hành lang pháp lý và môi trường thuận lợi; doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm; cộng đồng tích cực ủng hộ, sử dụng và giới thiệu sản phẩm khởi nghiệp.

Ông Hồ Quang Bửu nhấn mạnh: Nếu mỗi người dân Đà Nẵng sẵn sàng dùng thử một sản phẩm startup mỗi tháng, thì chỉ sau một năm, nhiều sản phẩm sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường. Đó chính là môi trường sống lý tưởng cho khởi nghiệp.

Để cụ thể hóa, ông Hồ Quang Bửu cũng yêu cầu Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thành phố phối hợp với các tập đoàn, cơ quan nhà nước, mỗi tháng đưa ra ít nhất vài “bài toán” đặt hàng cho startup, có cơ chế bảo mật ý tưởng và lựa chọn doanh nghiệp phù hợp. Đây sẽ là “đầu ra” trực tiếp, gắn kết giá trị giải pháp với nhu cầu thực tiễn, đồng thời tạo cơ hội để startup thử sức với các thách thức lớn.

Thành phố cũng sẽ ưu tiên cơ chế để sản phẩm khởi nghiệp được ứng dụng ngay tại Đà Nẵng trước khi mở rộng ra thị trường cả nước và quốc tế. Điều này, không chỉ giúp các startup có nền tảng vững chắc mà còn góp phần định vị vai trò của khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Nghi Lộc