Trận chiến dầu mỏ giữa ExxonMobil và Chevron

ExxonMobil và Chevron là những gã khổng lồ có ảnh hưởng lớn trong ngành dầu mỏ. Hình minh họa

Các công ty dầu mỏ hiện đang ở hai đầu đối lập trong cuộc tranh chấp lớn bắt nguồn từ việc Chevron chờ mua lại Hess, một động thái sau thỏa thuận lớn của Exxon đối với Pioneer Natural Resources. Exxon đang điều động để giành lấy viên ngọc quý của Hess và mang nó khỏi tầm tay Chevron.

Vào tháng 10 năm ngoái, Chevron đồng ý mua lại Hess bằng thỏa thuận hoán đổi cổ phiếu với giá trị của công ty dầu khí này là 53 tỷ USD, hoặc 60 tỷ USD nếu tính cả nợ. Thông báo về thỏa thuận này được đưa ra chưa đầy hai tuần sau khi Exxon công bố thỏa thuận sáp nhập lớn với Pioneer Natural Resources. Thỏa thuận hoán đổi cổ phiếu này đã định giá Pioneer ở mức 59,5 tỷ USD, hoặc 64,5 tỷ USD, bao gồm cả nợ.

Chevron lưu ý rằng việc mua lại Hess sẽ nâng cấp và đa dạng hóa danh mục tài nguyên của tập đoàn. Công ty nhấn mạnh rằng việc mua lại Hess sẽ bổ sung vào danh mục tài sản lô Stabroek ở Guyana, mà công ty gọi là "một tài sản đặc biệt với biên lợi nhuận cao và cường độ carbon thấp, dự kiến sẽ mang lại mức tăng trưởng vượt bậc cho sản xuất trong thập kỷ tới". Chevron cũng lưu ý rằng việc mua lại Hess sẽ bổ sung thêm tài sản Bakken vào các vị trí dầu đá phiến của công ty, bao gồm cả lưu vực DJ và Permian. Bên cạnh đó, công ty năng lượng này cũng sẽ thu được một số tài sản bổ sung ở Vịnh Mexico và một doanh nghiệp khí đốt tự nhiên ở Đông Nam Á, nơi tạo ra dòng tiền tự do ổn định.

Nhìn chung, thỏa thuận này sẽ cho phép công ty kết hợp "tăng sản lượng và dòng tiền tự do nhanh hơn so với hướng dẫn 5 năm hiện tại của Chevron", theo các bình luận trong thông cáo báo chí về thỏa thuận. Chevron cho biết họ sẽ mở rộng triển vọng tăng trưởng sản lượng của mình vào những năm 2030 và tăng gấp đôi dòng tiền tự do vào năm 2027, với giả định giá dầu là 70 USD. Vì vậy, mặc dù việc sáp nhập có thể là động thái đáp trả việc mua lại Pioneer của Exxon, nhưng đó không đơn thuần là một thỏa thuận chỉ để đối phó với động thái của Exxon, mà sẽ thật sự tác động đến Chevron.

Phần lớn mức tăng trưởng về sản xuất và dòng tiền tự do mà Chevron kỳ vọng từ thương vụ mua lại Hess sẽ đến từ lô Stabroek do Exxon điều hành ngoài khơi Guyana. Thỏa thuận phát triển chung giữa Exxon, nắm giữ 45% cổ phần; Hess, nắm giữ 30%; và một đối tác thứ ba là CNOOC của Trung Quốc, nắm giữ 25% cổ phần, có điều khoản thay đổi quyền sở hữu, cho phép các đối tác khác có quyền đưa ra giá thầu ưu tiên nếu một bên cố gắng bán cổ phần của mình.

Exxon cho rằng việc Chevron dự kiến mua lại Hess sẽ kích hoạt điều khoản này. Chevron không đồng ý với quan điểm này vì công ty đang mua toàn bộ Hess, chứ không chỉ cổ phần của Hess trong Stabroek. Mặc dù các công ty đã cố gắng thương thảo để giải quyết bất đồng, cuối cùng họ quyết định yêu cầu trọng tài giải quyết vấn đề. Quyết định trọng tài sẽ được đưa ra vào năm sau.

Vấn đề là giá trị của Guyana so với các tài sản khác của Hess. Exxon tin rằng thương vụ này là một giao dịch tài sản trá hình dưới dạng sáp nhập doanh nghiệp. Theo báo cáo của Reuters, các nhà phân tích ước tính rằng Guyana, chiếm 70% giá trị trong thương vụ Chevron, đã bỏ ra 53 tỷ USD để mua Hess. Động lực thúc đẩy giá trị đó là sự tăng trưởng và lợi nhuận của công ty. Dự án này đang trên đà tăng sản lượng lên khoảng 1,3 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2027, gấp ba lần sản lượng của năm ngoái, với tiềm năng tiếp tục tăng cho đến năm 2033. Quan hệ đối tác lợi nhuận cao này đã tạo ra 6,3 tỷ USD lợi nhuận vào năm ngoái.

Nếu Exxon thắng, công ty có thể đưa ra lời đề nghị mua cổ phần Guyana của Hess để nắm giữ nhiều lợi nhuận hơn và tăng trưởng sản lượng của dự án. Tuy nhiên, Hess đã tuyên bố rằng họ sẽ chỉ là một công ty độc lập, vì thỏa thuận với Chevron có thể sẽ đổ vỡ, thay vì bán cổ phần của mình trong dự án đó cho Exxon. Trong khi đó, nếu Chevron thắng, công ty sẽ có động lực tăng trưởng sản lượng và dòng tiền lớn, cùng với ba tài sản bổ sung khác. Theo một nghĩa nào đó, Exxon không mất gì từ quá trình trọng tài và có khả năng đạt nhiều lợi ích nếu thắng. Tùy thuộc vào kết quả trọng tài, công ty sẽ thắng lớn hoặc chịu tổn thất nặng nề.

Exxon và Chevron đang tham gia vào cuộc chiến gay gắt liên quan đến cổ phần sinh lời của Hess trong khối Stabroek ngoài khơi Guyana. Nếu Exxon chiến thắng, công ty có thể ngăn Chevron mua Hess và có khả năng mở rộng vị thế của mình trong một nguồn tài nguyên dầu mỏ đẳng cấp thế giới. Ngược lại, nếu Chevron giành chiến thắng, họ sẽ hoàn tất thương vụ quan trọng, giúp công ty có vị thế mạnh mẽ hơn trong việc cạnh tranh với Exxon trong tương lai.

Anh Thư

AFP