Trái phiếu doanh nghiệp 'hút' dòng tiền nhờ lãi suất thấp, bất động sản hồi phục

Lãi suất thấp "tiếp sức" cho thị trường TPDN

Hiện quy mô dư nợ toàn thị trường TPDN khoảng 1,16 triệu tỷ đồng. Trong đó, dư nợ trái phiếu riêng lẻ đạt 1,03 triệu tỷ đồng, tương đương 10% GDP. Con số này vẫn khá khiêm tốn so với các nước trong khu vực, cho thấy dư địa phát triển còn rất lớn.

VCBS dự báo lãi suất huy động sẽ ổn định và có thể đi ngang trong năm 2025. Các yếu tố hỗ trợ cho xu hướng này bao gồm: Lãi suất huy động ở nhóm ngân hàng quốc doanh vẫn duy trì ở mức hiện tại để hỗ trợ nền kinh tế; Áp lực tăng nhẹ có thể xuất hiện ở nhóm ngân hàng thương mại tư nhân khi các ngân hàng này tăng cường huy động vốn để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, đặc biệt là những ngân hàng có cơ cấu huy động vốn kém linh hoạt.

Lãi suất cho vay trung bình được dự báo duy trì ở mặt bằng thấp và tiếp tục phân hóa. Nhóm ngân hàng quốc doanh có thể tiếp tục giảm lãi suất hoặc triển khai các gói tín dụng ưu đãi cho một số ngành nghề theo định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước. Trong khi đó, nhóm ngân hàng tư nhân có thể tăng nhẹ lãi suất cho vay nếu lãi suất huy động tăng và áp lực cạnh tranh tăng trưởng tín dụng gia tăng, đặc biệt là các ngân hàng nhỏ. Các doanh nghiệp có lịch sử tín dụng yếu có thể tiếp tục gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn và phải chấp nhận lãi suất cao hơn. Một số doanh nghiệp bất động sản có thể chịu những yêu cầu khắt khe hơn.

Trong bối cảnh lãi suất huy động thấp, VCBS cho rằng nhà đầu tư có xu hướng chuyển dịch vốn sang các kênh đầu tư có lợi suất cao hơn, và TPDN là một lựa chọn hấp dẫn, với điều kiện thị trường này ổn định và tạo được niềm tin cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, VCBS cũng lưu ý rằng sự tăng giá của các kênh tài sản khác (cả truyền thống và phi truyền thống) có thể làm giảm sức hút của TPDN.

Ngân hàng và bất động sản: Hai động lực chính

VCBS dự báo khối lượng phát hành TPDN mới sẽ được dẫn dắt bởi các ngân hàng, do nhu cầu tăng trưởng tín dụng, đảm bảo thanh khoản và đáp ứng các chỉ số an toàn tài chính. Một số ngân hàng đã chạm ngưỡng tỷ lệ dư nợ tín dụng trên vốn huy động (LDR) nên cần tăng cường huy động vốn để giảm thiểu rủi ro thanh khoản.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp bất động sản (BĐS) cũng đang dần lấy lại niềm tin của nhà đầu tư. Thị trường BĐS được đánh giá đã vượt qua giai đoạn khó khăn và bắt đầu bước vào chu kỳ tăng trưởng mới từ năm 2025, nhờ hành lang pháp lý mới được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nguồn cung và tâm lý người mua nhà cải thiện, chấp nhận các sản phẩm có rủi ro cao hơn. Nhiều doanh nghiệp BĐS đã tái cấu trúc thành công và khởi động lại các dự án.

VCBS kỳ vọng hoạt động giao dịch trên thị trường BĐS năm 2025 sẽ lan tỏa hơn, khi dòng tiền tìm đến cả mục đích để ở và đầu tư. Năng lực tín nhiệm và dòng tiền của một số doanh nghiệp BĐS sẽ dần phục hồi. Tuy nhiên, chất lượng các lô trái phiếu sẽ có sự phân hóa, giữa các doanh nghiệp có tình trạng pháp lý tốt và những doanh nghiệp có lịch sử tín dụng yếu, vẫn gặp khó trong giai đoạn phát triển quỹ đất.

Thanh khoản cải thiện, xếp hạng tín nhiệm lên ngôi

Thanh khoản trên thị trường giao dịch TPDN thứ cấp được đánh giá là tương đối cao, góp phần cải thiện tính thanh khoản cho trái phiếu phát hành. Các sản phẩm xếp hạng tín nhiệm cũng ngày càng phổ biến, giúp nhà đầu tư nhận thức rõ hơn về rủi ro và đảm bảo thị trường tăng trưởng bền vững.

Về phía cầu, nhà đầu tư tổ chức vẫn sẽ chiếm ưu thế trên thị trường TPDN, đặc biệt là ở hình thức phát hành riêng lẻ. Nhà đầu tư cá nhân quy mô vốn nhỏ có xu hướng ưu tiên trái phiếu phát hành ra công chúng từ các tổ chức phát hành có xếp hạng tín nhiệm.

Mặc dù vậy, áp lực đáo hạn TPDN vẫn còn lớn, tập trung vào 3 năm 2025-2027. Theo Nghị định 08/2023/NĐ-CP, trái phiếu đã gia hạn chỉ được gia hạn tối đa 2 năm. Do đó, nếu doanh nghiệp không thu xếp được nguồn vốn, áp lực có thể tăng mạnh trở lại, đặc biệt từ nửa sau năm 2025.

Tuy nhiên, VCBS cho rằng trong gần 2 năm qua, các doanh nghiệp đã có thời gian để xử lý các lô trái phiếu có vấn đề. Hơn nữa, mặt bằng lãi suất thấp sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp tái cơ cấu nợ và giảm bớt áp lực chi phí vốn.

Minh Minh