Trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong phòng, chống tác hại của thuốc lá thế nào?
Tại Quyết định số 568 ngày 24/5/2023 Phê duyệt Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030, Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ cụ thể cho một số bộ, ngành, địa phương tổ chức thực hiện Chiến lược.
Trong đó, Bộ Y tế là đầu mối phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện Chiến lược, kiện toàn, phân công trách nhiệm của các thành viên Ban chỉ đạo Chương trình phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện: Thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá; biên soạn nội dung, chương trình phòng, chống tác hại của thuốc lá để giảng dạy trong các trường đào tạo y, dược; nghiên cứu, đánh giá về tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới, kịp thời tham mưu, trình Chính phủ ban hành các quy định phù hợp pháp luật hiện hành. Đề xuất, ban hành các quy định mở rộng các khu vực cấm hút thuốc lá hoàn toàn; tăng diện tích in cảnh báo sức khỏe trên bao bì các sản phẩm thuốc lá; xây dựng quy chuẩn kỹ thuật đối với sản phẩm, bao bì các sản phẩm thuốc lá; sử dụng giải pháp về công nghệ thông tin, mạng xã hội trong giám sát việc tuân thủ pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Đào tạo nâng cao năng lực về phòng, chống tác hại của thuốc lá; phát triển dịch vụ tư vấn, điều trị cai nghiện thuốc lá; nghiên cứu, phát triển các sản phẩm hỗ trợ cai nghiện; việc chi trả cho điều trị, tư vấn cai nghiện thuốc lá từ Quỹ bảo hiểm y tế.
Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và các cơ quan, đơn vị giám sát, kiểm tra việc thực hiện Chiến lược, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ; định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá việc thực hiện Chiến lược; đề xuất các chế độ, chính sách hỗ trợ, khen thưởng đối với các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. Đồng thời, là đầu mối thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng, chống tác hại của thuốc lá để thực hiện Công ước Khung kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế Thế giới mà Việt Nam đã tham gia.
Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì xây dựng các văn bản hướng dẫn và tổ chức thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về cấm toàn diện các hình thức quảng cáo, khuyến mại các sản phẩm thuốc lá trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, báo chí, phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử. Chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế về việc thông tin, tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá; chỉ đạo thực hiện nghiêm việc không đưa các thông tin quảng cáo và tài trợ của các công ty thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Bộ Công Thương chủ trì xây dựng kế hoạch kinh doanh thuốc lá trong toàn quốc theo hướng giảm tiếp cận của cộng đồng đối với các sản phẩm thuốc lá và giảm sản lượng tiêu dùng thuốc lá trong nước. Quản lý chặt chẽ việc nhập khẩu và kinh doanh thuốc lá; kiểm soát chặt chẽ việc bán các sản phẩm thuốc lá tại các cửa hàng miễn thuế; tăng cường quản lý việc cấp phép bán buôn, bán lẻ các sản phẩm thuốc lá; kiểm soát lưu thông sản phẩm thuốc lá; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về kinh doanh thuốc lá. Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện các nghiên cứu, đề án hỗ trợ kinh tế cho người trồng cây thuốc lá, công nhân sản xuất thuốc lá khi tổ chức sắp xếp lại ngành. Tăng cường các hoạt động phòng chống buôn bán bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá; đề xuất các giải pháp hiệu quả để ngăn chặn việc buôn bán các sản phẩm thuốc lá bất hợp pháp tại thị trường trong nước.
Các bộ, ngành khác căn cứ chức năng nhiệm vụ được phân công chủ động tổ chức thực hiện nghiêm các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm; đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ, tiêu chuẩn xét danh hiệu thi đua, khen thưởng; thực hiện các chương trình, đề án, dự án thuộc lĩnh vực quản lý theo định hướng của Chiến lược.
Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kiện toàn Ban chỉ đạo Chương trình phòng, chống tác hại của thuốc lá với sự tham gia của các sở, ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức chính trị - xã hội phù hợp để bảo đảm triển khai có hiệu quả công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại địa phương; xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động hằng năm để thực hiện Chiến lược; định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết việc thực hiện và công tác thi đua, khen thưởng trong phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Xây dựng, tổ chức triển khai kế hoạch thực hiện Chiến lược; đưa chỉ tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương theo từng thời kỳ; lồng ghép hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá vào các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án khác của địa phương; chủ động huy động nguồn lực, bố trí ngân sách hằng năm đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; định kỳ hằng năm báo cáo kết quả thực hiện Chiến lược về Bộ Y tế để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Đẩy mạnh các hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá thuộc thẩm quyền quản lý.
Tăng cường thực hiện lồng ghép phòng, chống tác hại của thuốc lá trong các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”... xây dựng lối sống lành mạnh tại cộng đồng dân cư; xây dựng, nhân rộng các mô hình xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị điển hình trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá.