TP.HCM nghiên cứu mô hình tư nhân trực tiếp đầu tư, vận hành metro

Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên đã vận hành thành công từ tháng 12/2024. Ảnh: Quỳnh Danh.

Đây là một phần trong ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP.HCM nhằm thực hiện thông báo số 1 của Ban chỉ đạo Phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM.

Quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo mô hình, tầm nhìn mới

Cụ thể, Chủ tịch UBND TP giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan khẩn trương rà soát tổng thể quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo mô hình, tầm nhìn mới, phù hợp với bối cảnh mở rộng địa giới hành chính sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu vào TP.HCM.

Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng đề xuất điều chỉnh quy hoạch thành phố thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050; quy hoạch chung thành phố đến năm 2040, tầm nhìn đến 2060 và các quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật liên quan, kể cả quy hoạch không gian ngầm.

Sở này có trách nhiệm chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan để đề xuất cụ thể hóa thể chế, chính sách, đặc biệt là các cơ chế, chính sách đặc thù, trình Quốc hội thông qua.

Đối với các chính sách thuộc thẩm quyền thành phố theo Nghị quyết 188 của Quốc hội, tập trung nghiên cứu, hoàn thiện, trình HĐND TP.HCM xem xét ban hành.

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng tiếp tục rà soát, rút ngắn tối đa thời gian thực hiện thủ tục, phê duyệt đầu tư các dự án đường sắt đô thị, tích hợp hiệu quả với các loại hình giao thông khác gồm đường bộ, đường thủy, xe buýt...

Sở Xây dựng cũng được giao xây dựng chiến lược, chương trình, kế hoạch triển khai toàn diện với lộ trình rõ ràng, áp dụng linh hoạt các cơ chế đặc thù, phối hợp chặt chẽ các bên liên quan để bảo đảm hài hòa lợi ích Nhà nước - nhà đầu tư - xã hội.

Đồng thời, UBND TP.HCM đề nghị Sở Tài chính chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan khẩn trương xây dựng phương án, đề án huy động vốn đầu tư cho hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị theo định hướng tại Đề án phát triển đường sắt đô thị được nêu trong Kết luận số 49 của Bộ Chính trị, đảm bảo đáp ứng yêu cầu và tiến độ triển khai các tuyến đường sắt đô thị theo chủ trương, kế hoạch và lộ trình đã được phê duyệt.

Cùng với đó, Sở này chịu trách nhiệm nghiên cứu, đề xuất mô hình quỹ đầu tư riêng dành cho phát triển đường sắt đô thị, tính toán khả năng huy động tối đa các nguồn lực và đa dạng hóa nguồn vốn, bao gồm hình thức PPP, vốn ngoài ngân sách nhà nước và các nguồn vốn hợp pháp khác.

Ngoài ra, Sở Tài chính cần chủ động tham mưu UBND TP trình Thường trực HĐND TP chuẩn bị kế hoạch bố trí vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, 2031-2035 và bảo đảm phù hợp với tiến độ, lộ trình đầu tư phát triển các tuyến đường sắt đô thị của thành phố.

Nghiên cứu mô hình doanh nghiệp tư nhân đầu tư, vận hành

Cũng theo chỉ đạo mới nhất, Chủ tịch UBND TP.HCM giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 và các đơn vị liên quan tổ chức nghiên cứu bài bản, khoa học, sát với thực tiễn, tham khảo kinh nghiệm từ các mô hình thành công trên thế giới.

Trong đó, đặc biệt lưu ý các mô hình giao cho doanh nghiệp tư nhân trực tiếp đầu tư, vận hành thay vì do cơ quan thuộc chính quyền thực hiện.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, Sở Nội vụ đề xuất mô hình đầu tư, quản lý, vận hành, khai thác hệ thống đường sắt đô thị phù hợp với bối cảnh, mô hình và tầm nhìn phát triển mới của thành phố.

Sở hoàn thiện báo cáo, tham mưu UBND TP.HCM trình Ban Chỉ đạo xem xét, cho ý kiến trong kỳ họp sau; trường hợp vượt thẩm quyền, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét chỉ đạo.

Song song, UBND TP.HCM yêu cầu Ban Quản lý Đường sắt đô thị chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị đầu tư các dự án đường sắt đô thị.

Trong đó cần lựa chọn các đơn vị tư vấn trong và ngoài nước có năng lực, kinh nghiệm; kiện toàn tổ chuyên gia, tư vấn triển khai hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM theo kết luận số 49 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 188 của Quốc hội.

Bên cạnh đó, xây dựng cơ chế, chính sách, nhiệm vụ, thời gian, trách nhiệm rõ ràng; xác định nội dung, yêu cầu, mô hình, giải pháp cụ thể để đặt hàng tổ chuyên gia nghiên cứu.

Theo UBND TP.HCM, việc nghiên cứu này cần gắn với các mô hình quốc tế và điều kiện thực tiễn của thành phố, nhằm bảo đảm tính khả thi và hiệu quả.

Đối với tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương, TP xác định thực hiện cơ chế chỉ định thầu đối với các gói thầu theo tiến độ GANTT, trước mắt là các gói tư vấn, bảo đảm tuân thủ quy trình pháp lý, công khai, minh bạch, chi phí hợp lý theo thẩm quyền; triển khai thí điểm tại tuyến metro số 2 để rút kinh nghiệm cho các tuyến tiếp theo.

Còn tại tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, Ban Quản lý Đường sắt đô thị phải giải quyết dứt điểm các tồn đọng, vướng mắc với các nhà thầu, hạn chế phát sinh chi phí không hợp lý, bảo đảm hài hòa lợi ích, duy trì quan hệ hợp tác, hữu nghị tốt đẹp với chính phủ Nhật Bản.

Thảo Liên