Tổng thống Yoon Suk-yeol bị bắt, chuyện gì tiếp theo?

Ngày 15-1, các nhà điều tra từ Văn phòng Điều tra Tham nhũng đối với Quan chức Cấp cao Hàn Quốc (CIO) thông báo chính thức bắt Tổng thống Yoon Suk-yeol với cáo buộc là người lãnh đạo cuộc nổi loạn liên quan vụ thiết quân luật của ông vào đầu tháng 12 năm ngoái, theo hãng thông tấn Yonhap.

Tổng thống Yoon bị bắt

Sáng sớm 15-1, hơn 1.000 nhân viên từ một nhóm điều tra chung - gồm CIO, Văn phòng điều tra quốc gia của Cơ quan cảnh sát quốc gia Hàn Quốc và Bộ tư lệnh điều tra hình sự của Bộ quốc phòng - đã tiến hành nỗ lực thứ hai nhằm bắt Tổng thống Yoon, sau nỗ lực thực thi lệnh bắt bất thành vào đầu tháng này.

Tuần trước, Tòa án Quận Tây Seoul đã gia hạn lệnh bắt Tổng thống Yoon với cáo buộc chủ mưu ban hành thiết quân luật ngắn hạn vào ngày 3-12-2024 và lạm dụng quyền lực.

Các nhà điều tra CIO tiến vào dinh tổng thống Hàn Quốc sáng 15-1. Ảnh: YONHAP

Khi đến trước dinh thự tổng thống vào khoảng 5 giờ 30 (giờ địa phương), các nhà điều tra và cảnh sát đã trình lệnh bắt Tổng thống Yoon và khám xét dinh thự tổng thống nhưng đã bị Cơ quan An ninh Tổng thống chặn lại bằng cách lập rào chắn xe gần lối vào dinh thự.

Khoảng 30 nhà lập pháp của đảng cầm quyền Quyền lực Nhân dân và các luật sư của Tổng thống Yoon cũng đã đến bên ngoài dinh thự để phản đối nỗ lực thi hành lệnh bắt của các nhà điều tra. "Đây không phải là sự thực thi công lý của luật pháp" - luật sư Yun Gap-geun, một trong những luật sư bào chữa cho ông Yoon lên tiếng, gọi nỗ lực của các điều tra viên là "bất hợp pháp".

Theo cảnh sát, khoảng 6.500 người đã tổ chức một cuộc biểu tình gần dinh thự tổng thống để ủng hộ ông Yoon khi nhóm điều tra chung đến. Có ít nhất một người được cho là đã bị thương trong cuộc biểu tình nhưng từ chối nhập viện.

Bất chấp những hàng rào người và xe do lực lượng an ninh tổng thống dựng lên, các nhà điều tra đã cố gắng vượt qua tất cả ba rào chắn trên đường đến dinh thự của Tổng thống Yoon từ cổng chính.

Sau khoảng 4 giờ tiến vào nơi ở của tổng thống, các nhà điều tra đã đàm phán với phía ông Yoon để phối hợp cách thức bắt và đưa tổng thống đi thẩm vấn. Luật sư ông Yoon cho biết tổng thống sẽ rời dinh thự và đến trình diện trước CIO trong sáng 15-1. Tuy nhiên phía các nhà điều tra khẳng định không xem xét việc tổng thống tự nguyện trình diện trước CIO mà quyết định bắt giữ.

Ngay sau đó, CIO thông báo chính thức bắt Tổng thống Yoon vào lúc 10 giờ 33 cùng ngày. Tổng thống Yoon sau đó được đưa đến trụ sở của CIO tại Gwacheon (tỉnh Gyeonggi) để thẩm vấn liên quan vụ thiết quân luật.

Trước khi ông Yoon lên xe đến trụ sở CIO để nhận thẩm vấn, đại diện của tổng thống đã tung ra một đoạn video ngắn, trong đó Tổng thống Yoon nói rằng ông quyết định tuân thủ lệnh bắt để tránh nguy cơ đổ máu. "Để ngăn chặn một sự cố đáng tiếc và bạo lực, tôi quyết định trình diện trước CIO mặc dù tôi tin rằng cuộc điều tra là bất hợp pháp" - ông Yoon nói.

Chuyện gì tiếp theo?

Sau khi ông Yoon có mặt tại trụ sở CIO, cơ quan điều tra Hàn Quốc thông báo bắt đầu thẩm vấn tổng thống vào lúc 11 giờ ngày 15-1 (giờ địa phương) và kết thúc sau 2 tiếng rưỡi. Tổng thống Yoon đã dùng quyền im lặng trong suốt buổi thẩm vấn. Các nhà điều tra đã nối lại cuộc thẩm vấn vào khoảng 2 giờ 40 chiều 15-1.

Ông Yoon bị thẩm vấn trong phòng ghi hình với sự hiện diện của phía các nhà điều tra và sự có mặt của đại diện pháp lý của tổng thống. Tuy nhiên, ông Yoon từ chối ghi hình cuộc thẩm vấn.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol trên màn hình tivi ở Ga Seoul (Hàn Quốc) hôm 15-1. Ảnh: YONHAP

Sau khi nhận thẩm vấn, Tổng thống Yoon dự kiến sẽ bị giam giữ tại Trung tâm giam giữ Seoul, gần trụ sở CIO. Các điều tra hiện có 48 giờ để thẩm vấn ông Yoon, sau khoảng thời gian đó họ phải xin lệnh giam giữ chính thức trong tối đa 20 ngày hoặc thả tự do tổng thống.

Theo Yonhap, danh sách câu hỏi thẩm vấn đối với ông Yoon đã tăng lên 200 trang, tăng nhiều so với số câu hỏi thẩm vấn được chuẩn bị trong nỗ lực bắt tổng thống đầu tiên vào ngày 3-1. Các câu hỏi thẩm vấn được cho là tập trung vào những cáo buộc chính liên quan đến việc áp đặt thiết quân luật, từ giai đoạn lập kế hoạch dẫn đến sự kiện cho đến khi thực hiện.

Trọng tâm là câu hỏi liệu ông Yoon có ra lệnh cho quân đội và cảnh sát kéo một số nhà lập pháp ra khỏi tòa nhà quốc hội vào đêm ông ban bố thiết quân luật và bắt giữ họ hay không.

CIO cũng có thể sẽ thẩm vấn ông Yoon để xác định liệu ông có triển khai quân đội để chiếm giữ các máy chủ mạng chính tại Ủy ban Bầu cử Quốc gia hay không dựa trên cáo buộc mà ông Yoon gọi là "gian lận bầu cử" - một trong những lý do ông đưa ra để áp đặt thiết quân luật.

Ngoài ra, CIO có thể sẽ thẩm vấn Tổng thống Yoon về cách soạn thảo sắc lệnh thiết quân luật. Sắc lệnh này cấm các hoạt động chính trị của quốc hội và các đảng phái. Đây là một điều khoản đã bị phe đối lập và những người chỉ trích chỉ trích là vi phạm hiến pháp.

Những nghi ngờ về việc Tổng thống Yoon có hợp pháp tiến hành tuyên bố thiết quân luật hay không cũng có thể là trọng tâm chính của cuộc thẩm vấn.

VĨNH KHANG