Tổng thống Ukraine thông tin về tiến trình thỏa thuận khoáng sản với Mỹ

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu tại Kiev, ngày 19/7/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Thông tin trên được ông Zelensky chia sẻ trong một buổi họp báo tại thủ đô Kiev. Tuy nhiên, vị tổng thống Ukraine cũng nhấn mạnh rằng không thỏa thuận nào có thể thành công nếu không có sự đảm bảo an ninh đầy đủ từ phía phương Tây.

"Nếu không có sự đảm bảo an ninh trong tương lai, chúng ta sẽ không có lệnh ngừng bắn thực sự. Và nếu chúng ta không có nó, sẽ không có gì hiệu quả. Sẽ không có gì hiệu quả", ông Zelensky cho biết.

Bên cạnh đó, ông cũng cảnh báo rằng Tổng thống Mỹ Trump sẽ phải đối mặt với "rất nhiều thách thức" với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Tổng thống Ukraine nói tiếp: "Thực sự rất khó khăn. Tôi hiểu Tổng thống Trump muốn thực hiện điều đó một cách nhanh chóng. Nhưng đây không phải là cuộc đối thoại với ai đó.Ông ấy sẽ có rất nhiều thách thức với ông Putin".

Nhà lãnh đạo Ukraine nói tiếp: "Điều quan trọng nhất là chấm dứt chiến tranh ngay hôm qua. Chúng ta cần tập trung để đạt được hòa bình mà không có khả năng quay lại chiến tranh. Đó là lý do tại sao chúng ta chỉ tập trung vào hòa bình và lâu dài. Điều này quan trọng hơn nhiều tuần. Tất nhiên chúng ta muốn trong vòng vài ngày".

Nội dung chia sẻ trên của ông Zelensky nhằm ám chỉ Ukraine muốn hướng đến một nền hòa bình ổn định, lâu dài, chứ không phải quá quan trọng và tập trung về vấn đề thời gian như Tổng thống Trump vừa mới phát biểu. Trước đó vào ngày 24/2, đúng 3 năm bùng phát cuộc xung đột Nga - Ukraine, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng cuộc xung đột này có thể kết thúc “trong vòng vài tuần” và khẳng định Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ cho phép lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu được triển khai tại Ukraine như một phần của thỏa thuận tiềm năng.

Ông Zelensky cũng cho biết sẽ sẵn sàng "linh hoạt" về các đảm bảo an ninh, cho rằng Mỹ không cần phải là trung tâm mà có thể tham gia, đóng góp cùng với các quốc gia khác. Ông nói rằng muốn hỏi ông Trump liệu Mỹ có thể ngừng viện trợ quân sự trong tương lai hay không. Nhưng sau đó ông cũng khẳng định lại rằng đến nay không có sự đóng băng nào về viện trợ cả. Điều này dường như trái ngược lại với việc vào ngày 25/2, Tổng thống Donald Trump cho biết Washington hiện không cung cấp bất kỳ hỗ trợ quân sự mới nào cho Kiev.

Tổng thống Zelensky cũng nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận khoáng sản nào cũng không thể khiến Ukraine phải gánh nợ vì các khoản viện trợ của Mỹ trong thời chiến. Ông cảnh báo rằng điều đó sẽ mở ra một “chiếc hộp Pandora,” tạo tiền lệ để các quốc gia khác đòi Ukraine hoàn trả. “Chiếc hội Pandora” mà Tổng thổng Ukraine nhắc đến dường như ám chỉ đến việc một hành động vô tình hoặc cố ý dù nhỏ nhưng cũng khơi mào một vấn đề lớn, gây ra nhiều hậu quả khó lường và không thể đảo ngược.

Một quan chức Ukraine cũng tiết lộ với với truyền thông về một thỏa thuận khoáng sản tiềm năng giữa Mỹ và Ukraine, cho thấy Kiev dường như đã thành công trong việc cải thiện đáng kể các điều khoản, có thể là bằng cách đối đầu với một số yêu cầu khắt khe từ chính quyền Trump.

Theo đó, khoản 500 tỷ USD mà ông Trump yêu cầu không còn xuất hiện trong dự thảo thỏa thuận khoáng sản mới nhất. Ngày 25/2, một quan chức cấp cao Ukraine xác nhận hai nước đã đạt được thỏa thuận liên quan đến khoáng sản quan trọng và các nguồn tài nguyên khác. Tuy vậy, các điều khoản của thỏa thuận cuối cùng vẫn chưa được tiết lộ.

Vị quan chức Ukraine cho biết thêm rằng thỏa thuận khoáng sản giữa hai bên chỉ áp dụng đối với các nguồn tài nguyên chưa được khai thác để đóng góp vào ngân sách Ukraine, tức là không bao gồm dầu khí và cũng có thể là phần lớn khoáng sản hiện nay của nước này. Nếu thỏa thuận cuối cùng vẫn giữ nguyên các điều khoản này, tác động kinh tế thực tế đối với Ukraine có thể sẽ khá hạn chế.

Ông Carl Bildt, cựu Thủ tướng Thụy Điển và là đồng Chủ tịch Hội đồng quan hệ đối ngoại châu Âu, trao đổi với BBC News rằng loại khoáng sản này có vẻ như là một "chương trình bên lề" và chủ yếu được thiết kế để "làm ông Trump hài lòng". Ông nói thêm: "Nhưng nó sẽ không mang lại nhiều tiền cho Mỹ và tôi không thấy nó có bất kỳ tác động kinh tế đáng kể nào trong nhiều năm tới".

Bình Thanh/Báo Tin tức (Theo ABC News, Reuters)