Tổng thống Trump - tỉ phú Musk: 'Từ thù thành bạn, từ bạn thành thù'

Cuộc khẩu chiến kịch tính giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và tỉ phú Elon Musk đánh dấu chương gay cấn nhất trong mối quan hệ kéo dài nhiều năm, đôi lúc đầy sóng gió giữa hai nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong giới kinh doanh và chính trường.

Ông Musk, một cựu đảng viên Dân chủ, từng chỉ trích ông Trump trong quá khứ. Tuy nhiên, trong năm qua, ông đã xây dựng mối quan hệ khăng khít với tổng thống.

Dưới đây là một số dấu mốc nổi bật trong mối quan hệ đầy biến động giữa ông Trump và ông Musk những năm qua, theo đài CNBC News.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và tỉ phú Elon Musk tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng vào ngày 11-2. Ảnh: JIM WATSON / AFP

Tháng 7-2022: Ông Musk đề nghị ông Trump nên từ bỏ ý định quay lại Nhà Trắng

Dù từng có mối quan hệ công việc khá tốt với Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ đầu, tỉ phú Musk vào năm 2022 đã kêu gọi ông Trump rút khỏi cuộc đua năm 2024.

“Tôi không ghét ông ấy, nhưng đã đến lúc ông Trump nghỉ hưu. Ông Trump sẽ 82 tuổi vào cuối nhiệm kỳ, quá già để điều hành bất cứ thứ gì, chứ đừng nói là nước Mỹ” - ông Musk viết trên mạng xã hội X (khi đó là Twitter).

Theo CNBC, bài đăng của tỉ phú Musk không phải không có lý do. Vài ngày trước đó, tại một cuộc vận động tranh cử ở bang Alaska, ông Trump đã công kích ông Musk vì nỗ lực mua lại Twitter và vì ông Musk đã nói trong một cuộc phỏng vấn rằng ông chưa từng bỏ phiếu cho ứng viên Cộng hòa nào.

“Ông ấy từng nói với tôi là đã bầu cho tôi. Ông ấy chỉ là một kẻ nói dối” - ông Trump nói.

Đáp lại, ông Musk chuyển sang ủng hộ Thống đốc bang Florida Ron DeSantis.

“Nếu ông DeSantis tranh cử với ông Joe Biden vào năm 2024, thì ông DeSantis sẽ dễ dàng chiến thắng mà thậm chí không cần vận động” - ông Musk viết trên X.

Tháng 11-2022: Ông Musk khôi phục tài khoản Twitter của ông Trump

Vài tuần sau khi chính thức tiếp quản Twitter, ông Musk thể hiện thiện chí với ông Trump bằng cách khôi phục tài khoản mạng xã hội của ông Trump sau khi tài khoản này bị khóa do vụ bạo loạn ngày 6-1-2021 tại Điện Capitol.

Ông Musk khôi phục tài khoản của ông Trump vào ngày 19-11-2022, chỉ bốn ngày sau khi ông Trump chính thức khởi động chiến dịch tranh cử năm 2024.

Tháng 8-2023: Ông Musk bênh vực ông Trump giữa bão truy tố

Đến mùa hè năm 2023, ông Trump bị truy tố trong ba vụ án hình sự riêng biệt. Ông Musk - người vài tháng trước đó từng dự đoán ông Trump sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2024 - đã lên tiếng chỉ trích các vụ truy tố.

“Tôi không bầu cho ông ấy trong kỳ bầu cử trước, nhưng hành động pháp lý quyết liệt như vậy đối với một cựu tổng thống là không đúng” - tỉ phú Musk viết.

Bài đăng đánh dấu sự thay đổi lập trường của ông Musk. Từ sau đó, tỉ phú này thường xuyên chia sẻ các thông điệp đồng cảm hơn với ông Trump.

Tháng 3-2024: Ông Trump cần tiền, gặp ông Musk tại Palm Beach?

Trong vài tháng đầu năm 2024, chiến dịch tranh cử của ông Trump rơi vào cảnh thiếu hụt tài chính sau khi chi hơn 50 triệu USD cho các khoản chi phí pháp lý.

Vì vậy, khi ông Trump gặp ông Musk cùng một số nhà tài trợ Cộng hòa ở dinh thự riêng của ông Trump tại quận Palm Beach (bang Florida), phần lớn các nhà quan sát nhanh chóng hiểu được ẩn ý phía sau.

Ông Musk khẳng định cuộc gặp diễn ra một cách tình cờ và nhấn mạnh rằng ông Trump chưa từng trực tiếp kêu gọi tài trợ.

“Tôi không trả bất kỳ khoản phí pháp lý nào cho ông ấy, dưới bất kỳ hình thức nào và ông ấy cũng không xin tôi tiền” - ông Musk nói trong một cuộc phỏng vấn sau buổi gặp.

Khi được hỏi về cuộc gặp, ông Trump nói rằng ông từng “giúp đỡ” ông Musk trước đây, nhưng không đưa ra chi tiết.

Tháng 5-2024: Ông Musk thành lập siêu PAC ủng hộ ông Trump

Theo các tài liệu trong chiến dịch tranh cử của ông Trump, tỉ phú Musk đã thành lập America PAC — một siêu ủy ban hành động chính trị ủng hộ ông Trump - vào ngày 22-5.

Ngay sau đó, truyền thông đưa tin ông Trump và ông Musk đã bàn bạc về khả năng tỉ phú công nghệ này giữ một vị trí chủ chốt tại Nhà Trắng.

Tháng 7-2024: Ông Musk chính thức ủng hộ ông Trump

Chưa đầy một giờ sau vụ ám sát bất thành nhằm vào ông Trump tại một cuộc vận động ở bang Pennsylvania, ông Musk chính thức công khai ủng hộ ông Trump ra tranh cử.

“Tôi hoàn toàn ủng hộ cựu Tổng thống Trump và cầu chúc ông sớm bình phục” - ông Musk viết trên X.

Ông Trump đáp lại bằng cách nhấn mạnh các báo cáo rằng ông Musk dự định đóng góp 45 triệu USD mỗi tháng cho chiến dịch tái tranh cử của ông, đồng thời hứa sẽ “đem lại cuộc sống tốt đẹp” cho tỉ phú này.

Tháng 8-2024: Ông Trump và ông Musk tổ chức sự kiện tranh cử trên X

Trong một sự kiện được chiến dịch của ông Trump quảng bá là “cuộc phỏng vấn thế kỷ”, ông Trump đã cùng ông Musk tổ chức một cuộc vận động trực tuyến trên nền tảng X.

Sự kiện liên tục bị trì hoãn do các trục trặc kỹ thuật, nhưng cuối cùng vẫn diễn ra với nhiều điểm nhấn, bao gồm việc cả hai bày tỏ sự phản đối gay gắt chính sách nhập cư của Tổng thống Joe Biden.

Tháng 10-2024: Ông Musk xuất hiện cùng ông Trump tại cuộc vận động ở Pennsylvania

Khi ông Trump quay trở lại địa điểm từng xảy ra vụ ám sát hụt, ông đã xuất hiện cùng với ông Musk. Tại đây, ông Musk cáo buộc đảng Dân chủ tìm cách tước quyền tự do ngôn luận và quyền sở hữu súng của cử tri.

Ông Musk nhiệt tình kêu gọi những người ủng hộ ông Trump: “Hãy đi bầu, đi bầu, đi bầu”.

Tính đến tháng 10-2024, ông Musk đã đóng góp gần 75 triệu USD cho siêu PAC do ông thành lập nhằm hậu thuẫn ông Trump. Một phần khoản tiền này được dùng để tài trợ cho các chiến dịch vận động bầu cử quy mô lớn tại các bang chiến trường, bao gồm chương trình gõ cửa từng nhà ở những khu vực truyền thống ủng hộ đảng Cộng hòa nhưng có tỉ lệ cử tri đi bầu thấp.

Tháng 11-2024: Ông Trump thắng cử

Chiến thắng vang dội của ông Trump diễn ra trong bối cảnh khoản chi của ông Musk cho cuộc bầu cử đã vượt mức 250 triệu USD. Trong đó, riêng vài tuần cuối cùng trước ngày bầu cử, tỉ phú Musk đã rót vào chiến dịch tới 120 triệu USD.

Trong bài phát biểu vào đêm bầu cử, ông Trump ca ngợi ông Musk là “một ngôi sao đã xuất hiện”.

Một tuần sau cuộc bầu cử, ông Trump bổ nhiệm tỉ phú Musk và tỉ phú Vivek Ramaswamy đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) - thực hiện đúng lời hứa tranh cử là trao quyền cho ông Musk giám sát việc cắt giảm chi tiêu công. Ông Ramaswamy sau đó rời vị trí để theo đuổi chiến dịch tranh cử chức Thống đốc bang Ohio.

Vào cuối tháng 11, ông Trump đến bang Texas để theo dõi vụ phóng tên lửa Starship của công ty SpaceX của ông Musk.

Tháng 1-2025: Ông Musk phát biểu tại lễ nhậm chức của Trump

Ông Musk phát biểu tại lễ nhậm chức của ông Trump, nhiệt liệt ca ngợi chiến thắng của ứng viên Cộng hòa.

Trong số những sắc lệnh đầu tiên Tổng thống Trump ký vào ngày 20-1 có văn bản chính thức thành lập DOGE. Vai trò của ông Musk được Nhà Trắng công bố chính thức vào đầu tháng 2, mở đường cho ông thực hiện một kế hoạch cắt giảm quy mô chính phủ liên bang trên diện rộng.

Tháng 3-2025: Ông Trump công khai hạn chế quyền hạn của ông Musk

Xuất hiện dấu hiệu ban đầu về căng thẳng giữa ông Musk và một số thành viên nội các. Ông Trump đã hạn chế quyền lực của tỉ phú Musk, khẳng định rõ rằng các quyết định nhân sự trong toàn bộ chính phủ liên bang sẽ do lãnh đạo các cơ quan quyết định, chứ không phải ông Musk.

Trước đó, CEO Tesla đã can thiệp vào công việc của nhiều công chức cấp cơ sở, thậm chí còn đe dọa sa thải những người không phản hồi yêu cầu về hiệu suất làm việc.

Tuy nhiên, sau diễn biến trên quan hệ giữa hai người thể hiện ra bên ngoài vẫn tốt. Chỉ một tuần sau đó, ông Trump đã biến bãi cỏ phía Nam của Nhà Trắng thành một phòng trưng bày xe Tesla để thể hiện sự ủng hộ dành cho ông Musk trong bối cảnh doanh số của hãng xe điện này sụt giảm.

Tỉ phú Elon Musk và Tổng thống Mỹ Donald Trump trên chiếc xe Tesla Model S tại Bãi cỏ phía Nam của Nhà Trắng vào ngày 11-3. Ảnh: SAMUEL CORUM / BLOOMBERG

Tháng 5-2025: Ông Musk rời Nhà Trắng giữa lúc căng thẳng âm ỉ

Ngày 1-5, ông Musk nói với các phóng viên tại Nhà Trắng rằng ông sẽ sớm rút khỏi DOGE để tập trung cho các công ty của ông. Tuyên bố được đưa ra sau khi Tesla công bố mức sụt giảm lợi nhuận và doanh thu trong quý I.

Đến cuối tháng, việc ông Musk rời nhiệm sở được chính thức hóa. Nhà Trắng xác nhận ngày 28-5 rằng nhiệm vụ của ông Musk với tư cách là một nhân viên chính phủ đặc biệt đã kết thúc.

Ông Musk gửi lời cảm ơn ông Trump “vì cơ hội cắt giảm chi tiêu lãng phí”, còn tổng thống Mỹ nói: “Sự phục vụ của ông Elon cho nước Mỹ là vô song trong lịch sử hiện đại”.

Tuy nhiên, ẩn sau những lời xã giao là sự căng thẳng đang dâng lên. Vài ngày trước đó, ông Musk chỉ trích một dự luật lớn của đảng Cộng hòa nhằm tài trợ cho phần lớn chương trình nghị sự trong nước của ông Trump, cáo buộc dự luật này sẽ khiến nợ công gia tăng.

Không lâu sau đó, ông Trump rút đề cử tỉ phú Jared Isaacman – một người thân cận của Musk – khỏi vị trí lãnh đạo Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA).

Tháng 6-2025: Căng thẳng bùng phát

Chỉ vài ngày sau khi rời Nhà Trắng, ông Musk đã tung đòn công kích dữ dội nhắm vào dự luật "Lớn và đẹp" mà ông Trump ủng hộ.

Khi được hỏi về những lời chỉ trích trên, ông Trump bày tỏ sự thất vọng, đồng thời ám chỉ rằng việc ông Musk phản đối có động cơ cá nhân.

Các cuộc tấn công nhanh chóng trở nên mang tính cá nhân hơn.

Ông Musk sau đó chỉ trích ông Trump là “vô ơn”, cho rằng đảng Cộng hòa sẽ không thể thắng cử năm 2024 nếu không có sự hậu thuẫn từ ông. Ông Trump đáp lại rằng ông Musk “phát điên” sau khi bị yêu cầu rời khỏi vai trò ở Nhà Trắng, đồng thời úp mở việc cắt đứt các hợp đồng chính phủ với các công ty của tỉ phú này.

Ông Musk phản pháo bằng cách nói rằng ông Trump có tên trong “Hồ sơ Epstein” và cảnh báo rằng chính sách thuế quan của ông Trump sẽ đẩy nền kinh tế vào suy thoái.

Một ngày sau loạt công kích, Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng ông không còn để tâm đến ông Musk.

“Thành thật mà nói, tôi quá bận rộn với Trung Quốc, với Nga, với Iran, với đủ thứ — tôi không nghĩ đến ông Elon” - ông Trump nói.

THẢO VY