Tổng thống Trump sẽ vô hiệu hóa NATO mà không cần rút khỏi khối?

Những hành động đang được Tổng thống Mỹ Donald Trump thực hiện rõ ràng đe dọa nghiêm trọng tới sự thống nhất, thậm chí dẫn đến việc NATO bị vô hiệu hóa hoàn toàn.

Mới đây Quốc hội Mỹ đã thông qua quy định cấm Tổng thống Mỹ đơn phương rút nước này khỏi NATO nhằm vô hiệu hóa những lời đe dọa từ ông Trump, nhưng bước đi trên có thể bị vượt qua bởi một thao tác đơn giản.

Tạp chí Newsweek trong một bài phân tích gần đây cảnh báo những chính sách của ông Donald Trump có thể dẫn đến sự chia rẽ trong NATO, ngay cả khi Mỹ không chính thức rời khỏi Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương.

Tác giả bài viết nhấn mạnh ngay đầu nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, bắt đầu vào tháng 1/2025, ông chủ Nhà Trắng lập tức gây lo ngại cho các đồng minh của NATO bằng những tuyên bố liên tục về việc sửa đổi những cam kết của Washington.

Nhiều chuyên gia và nhà phân tích được tờ Newsweek tham khảo lo ngại ông Trump sẽ phá bỏ sự thống nhất của NATO bằng cả cơ chế chính thức và không chính thức, từ đó ảnh hưởng tới tương lai của liên minh quân sự lớn nhất thế giới.

Đặc biệt theo nhận xét của ông David Blagden - Phó giáo sư về An ninh và Chiến lược quốc tế tại Đại học Exeter, Tổng thống Trump sẽ không cần phải rút nước Mỹ khỏi Liên minh để làm suy yếu NATO.

Chỉ bằng một thao tác đơn giản, đó là việc Nhà Trắng ám chỉ sẽ từ chối thực hiện Điều 5 của Hiến chương NATO, đó là điều khoản đảm bảo phòng thủ tập thể, thì lòng tin của các đồng minh vào khối sẽ sụp đổ.

Ông Blagden trong cuộc trò chuyện với phóng viên tờ Newsweek nhận xét: "Nếu chính quyền Mỹ tỏ rõ ý định họ không có ý định bảo vệ các đồng minh nếu bị tấn công thì uy tín của NATO sẽ thực sự sụp đổ".

Vị chuyên gia cho biết cách tiếp cận không chính thức này đơn giản và nhanh hơn so với quá trình ly khai khỏi NATO vốn đầy phức tạp và đòi hỏi phải có sự chấp thuận từ Quốc hội Mỹ.

Tạp chí Newsweek cũng dự đoán những bước đi có thể được ông Trump thực hiện, bao gồm cắt giảm kinh phí cho các hoạt động chung hoặc rút Quân đội Mỹ khỏi châu Âu, điều này sẽ gây ra sự tê liệt trong phối hợp giữa các thành viên của liên minh.

Cần nhắc lại, Tổng thống Trump là người nổi tiếng với những lời chỉ trích nhằm vào NATO kể từ nhiệm kỳ đầu tiên, khi nhiều lần gọi tổ chức này là "lỗi thời" và yêu cầu các nước châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng.

Việc ông Trump trở lại Nhà Trắng đã làm dấy lên lo ngại về việc Tổng thống Mỹ sẽ thực hiện những lời cảnh báo đưa ra trong chiến dịch tranh cử khi tuyên bố sẽ không bảo vệ những đồng minh chưa thực hiện đầy đủ cam kết tài chính.

Tờ Newsweek kết luận, hành động như vậy có thể dẫn đến một "sự phân tách lặng lẽ", khi NATO về mặt hình thức vẫn tồn tại, nhưng trên thực tế sẽ không còn hoạt động như một khối quân sự thống nhất.

Để khắc phục tình trạng trên, những cường quốc quân sự châu Âu như Anh và Pháp, sắp tới sẽ có thêm Đức đang lên kế hoạch độc lập về quốc phòng nhằm tránh phụ thuộc Mỹ và đủ sức giải quyết mọi thách thức an ninh tại cựu lục địa.

Việt Dũng

Theo Newsweek