Tổng thống Mỹ Trump thăm Vùng Vịnh, nỗ lực tìm lại thế cân bằng

Việc tiếp tục lựa chọn các nước Trung Đông - Vùng Vịnh khi công du nước ngoài đầu tiên nhiệm kỳ 2 phản ánh cam kết của Tổng thống Trump đối với khu vực, đồng thời mong muốn tìm được chỗ đứng vững chắc tại các quốc gia dầu mỏ giàu có trong bối cảnh sự cạnh tranh ảnh hưởng ngày càng lớn.

Tổng thống Mỹ Trump. Ảnh: Mother Jones.

Kinh doanh là chủ đề bao trùm của chương trình nghị sự được tiết lộ trước chuyến thăm. Tờ Thời báo Wasington dẫn nguồn tin ngoại giao Mỹ cho biết, chuyến đi nhằm mục đích khởi động lại các liên minh của Mỹ theo học thuyết "có đi có lại" của Tổng thống Trump.

Trong một phát biểu trước chuyến thăm, Tổng thống Trump cho biết: “Trong 40-50 năm qua, nước Mỹ đã lựa chọn con đường đi một chiều, trong vấn đề kinh tế, quân sự, bảo đảm an ninh và trong tất cả những vấn đề khác. Và bây giờ, chúng tôi đang muốn tạo ra kế hoạch đồng hành”.

Giống như trong nhiệm kỳ đầu của mình, ông Trump lần này vẫn chọn Saudi Arabia là điểm đến cho chuyến công du quốc tế lớn đầu tiên. Sự quan tâm của ông đối với Saudi Arabia và khu vực rộng lớn hơn chắc chắn một phần là do lời cam kết đầu tư khoảng 600 tỷ USD vào Mỹ của Thái tử Saudi Arabia Mohammed Bin Salman. Khoản đầu tư này liên quan đến thiết bị và công nghệ quân sự, năng lượng và khoáng sản. Tờ Thời báo Washington cũng tiết lộ, Tổng thống Trump sẽ tìm cách thảo luận một thỏa thuận mua bán vũ khí trị giá 3,5 tỷ USD, bao gồm 1.000 tên lửa AIM-120C-8 AMRAAM nhằm củng cố khả năng phòng thủ trên không của Saudi Arabia trước các mối đe dọa trong khu vực.

Cũng giống như Saudi Arabia, trong chuyến thăm Các tiểu vương quốc Arab thống nhất hay Qatar, Tổng thống Mỹ cũng hy vọng sẽ ký được các thỏa thuận đầu tư “sinh lợi” với các quốc gia giàu dầu mỏ này. Trước chuyến thăm, giới chức Qatar thông báo, khoản đầu tư với Mỹ có thể lên tới 200 đến 300 tỷ USD, trong đó bao gồm một thỏa thuận máy bay với Boeing và một thỏa thuận trị giá 2 tỷ USD để mua máy bay không người lái MQ-9 Reaper, giúp củng cố thêm vị thế của Mỹ là nhà cung cấp vũ khí toàn cầu số một thế giới.

Tuy nhiên, bên cạnh các hợp đồng kinh tế, dù có muốn hay không, các vấn đề khu vực vẫn sẽ được thảo luận trong mọi cuộc gặp của Tổng thống Trump. Bởi đây cũng là một trong những điểm nóng ưu tiên về các chính sách ngoại giao của Mỹ.

Chuyên gia phân tích chính trị của Tạp chí Sky News Mark Stone cho biết: “Tôi cho rằng, vấn đề kinh tế thương mại sẽ bao trùm toàn bộ chuyến thăm. Đối với Saudi Arabia, khoản đầu được cam kết lên tới hơn 1.000 tỷ là một con số khồng lồ. Tổng thống Trump cũng như nhiệm kỳ trước tiếp tục chọn Saudi Arabia trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên bởi ông ấy nhìn thấy được bài toán chiến lược của toàn bộ khu vực. Bối cảnh hiện nay đã khác so với 4 năm về trước. Và tôi nghĩ rằng, Tổng thống Trump cũng hoàn toàn hiểu được rằng các nước vùng Vịnh cần Mỹ nhưng thực chất Mỹ cũng rất cần các nước Vùng Vịnh. Đây là bài toán có lợi cho cả hai bên”.

Các chuyên gia quốc tế đều nhận định, chuyến đi này nằm trong nỗ lực của Mỹ nhằm lấy lại ảnh hưởng và định hình lại các liên kết kinh tế trong khu vực Trung Đông, Vùng Vịnh. Thế nhưng, mục đích của Tổng thống Trump cũng sẽ không dễ thực hiện khi mà khu vực này cũng là nơi Trung Quốc liên tục mở rộng ảnh hưởng trong những năm gần đây. Cùng với đó, các chính sách cứng rắn của Israel đang khiến cho nỗ lực nối lại thỏa thuận Abraham – tiền đề để tạo một khu vực thịnh vượng theo mong đợi của Mỹ, cũng đã trở nên rất xa vời.

Châu Anh/VOV1