Tổng thống Mỹ Trump áp thuế với Mexico, Canada và Trung Quốc, bất chấp nguy cơ chiến tranh thương mại

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters)

Ông Trump đã ký ba sắc lệnh hành pháp riêng biệt về thuế quan hôm 1/2, sau một chuyến chơi golf ở Florida. Nhà lãnh đạo Mỹ tuyên bố sẽ duy trì mức thuế này cho đến khi “tình trạng khẩn cấp quốc gia về fentanyl và nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ kết thúc”.

Để giảm bớt gánh nặng đối với các nhà máy lọc dầu và các tiểu bang ở Trung Tây nước Mỹ, ông Trump chỉ áp thuế 10% đối với các sản phẩm năng lượng từ Canada, trong khi nhập khẩu năng lượng từ Mexico phải chịu mức thuế 25%. Dầu thô chiếm khoảng 1/4 tổng lượng hàng nhập khẩu vào Mỹ từ Canada.

Các nhà sản xuất ô tô sẽ bị ảnh hưởng nặng nề khi Mỹ áp đặt mức thuế quan mới đối với các loại xe được sản xuất tại Canada và Mexico. Việc này sẽ tạo gánh nặng cho chuỗi cung ứng khu vực, khi các bộ phận phải qua vài lần xuất khẩu trước khi lắp ráp hoàn thiện.

Quyết định của Mỹ đã lập tức vấp phải cam kết trả đũa từ Canada và Mexico, nhưng chưa có phản ứng ngay lập tức từ Trung Quốc.

Nhà Trắng cho biết mức thuế này sẽ vẫn được áp dụng "cho đến khi cuộc khủng hoảng lắng xuống", nhưng không đưa ra thông tin chi tiết về những gì Canada, Mexico và Trung Quốc cần phải làm để Mỹ hoãn quyết định.

Việc áp đặt hàng rào thuế quan từng được ông Trump nhắc đến nhiều lần trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 và kể từ khi nhậm chức, bất chấp cảnh báo từ các nhà kinh tế hàng đầu rằng một cuộc chiến thương mại mới với các đối tác hàng đầu sẽ làm xói mòn tăng trưởng của Mỹ và toàn cầu, đồng thời làm tăng chi phí cho người tiêu dùng và các công ty.

Đảng Cộng hòa hoan nghênh quyết định này, trong khi đảng Dân chủ đưa ra cảnh báo nghiêm khắc về tác động đến giá cả.

Chủ tịch Hội đồng Ngoại thương Quốc gia (NFTC) Jake Colvin cho biết, động thái của ông Trump đe dọa làm tăng chi phí của "mọi thứ từ quả bơ đến ô tô”. Ông kêu gọi Mỹ, Canada và Mexico tìm ra giải pháp nhanh chóng để tránh leo thang.

"Chúng ta nên tập trung vào việc hợp tác với Canada và Mexico để giành được lợi thế cạnh tranh và tạo điều kiện cho các công ty Mỹ có thể xuất khẩu sang thị trường toàn cầu", Colvin cho biết trong một tuyên bố.

Canada, Mexico phản ứng

Các quan chức địa phương và giám đốc điều hành doanh nghiệp tại Canada đã bày tỏ sự phẫn nộ, kêu gọi áp thuế mạnh đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ, trong khi các quan chức cấp cao của Mexico và Canada cho biết hai nước cũng sẽ đáp trả bằng thuế quan.

Thủ hiến bang Ontario - Doug Ford - cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội X, rằng Canada "bây giờ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả và đáp trả mạnh mẽ".

"Là Thủ hiến Ontario, tôi hoàn toàn ủng hộ chính phủ liên bang đưa ra phản ứng mạnh mẽ và quyết liệt, tương đương với mức thuế của Mỹ".

Thủ hiến bang Nova Scotia - Tim Houston - tuyên bố ông đã yêu cầu tất cả rượu nhập khẩu từ Mỹ phải được loại khỏi các kệ hàng ở tỉnh này.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau, người trước đây từng đe dọa sẽ trả đũa mạnh mẽ nếu ông Trump áp thuế, dự kiến sẽ phát biểu vào cuối ngày 1/2.

Bộ Kinh tế Mexico chưa đưa ra bình luận chính thức. Nhưng một quan chức cấp cao của Mexico nói với Reuters rằng nước này sẽ đáp trả bằng các mức thuế trả đũa.

Nhà Trắng cho biết quyết định mới sẽ không có ngoại lệ. Và nếu Canada, Mexico hoặc Trung Quốc trả đũa nhắm vào hàng xuất khẩu của Mỹ, ông Trump có khả năng sẽ tiếp tục tăng thuế.

Đáng chú ý, Canada sẽ không còn được miễn thuế của Mỹ đối với lô hàng nhỏ dưới 800 đô la. Các quan chức cho biết Canada, cùng với Mexico, đã trở thành kênh trung gian cho các lô hàng fentanyl và hóa chất tiền chất vào Mỹ thông qua các gói hàng nhỏ mà các nhân viên hải quan thường không kiểm tra.

Ông Trump đã đề cập đến vấn đề thuế quan hôm 31/1, thừa nhận rằng chúng có thể dẫn đến sự gián đoạn và khó khăn cho người Mỹ.

Tuy nhiên, Tổng thống đảng Cộng hòa cho biết ông đang sử dụng thuế quan để trấn áp dòng fentanyl và các hóa chất tiền chất vào Mỹ từ Trung Quốc qua Mexico và Canada, cũng như để ngăn chặn những người nhập cư bất hợp pháp vượt biên giới Mỹ.

Minh Hạnh

Theo Reuters