Tổng thống đắc cử Mỹ muốn giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama

Kênh đào Panama. (Ảnh: Reuters)

Phát biểu trước đám đông người ủng hộ ở Arizona hôm 22/12, Tổng thống đắc cử Trump đề cập đến mức phí đắt đỏ để tàu thuyền Mỹ đi qua Kênh đào Panama, đồng thời cảnh báo về ảnh hưởng tiềm tàng của Trung Quốc đối với tuyến đường này.

Ông nhấn mạnh “Kênh đào Panama là rất quan trọng đối với thương mại của Mỹ, và việc triển khai nhanh chóng lực lượng hải quân từ Đại Tây Dương đến Thái Bình Dương”.

Sau sự kiện, ông đăng tải một hình ảnh trên mạng xã hội Truth Social cho thấy lá cờ Mỹ tung bay trên Kênh đào Panama, với lời mô tả: "Chào mừng đến với Kênh đào Mỹ!”

Bài đăng của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump. (Ảnh: X)

Bình luận của ông Trump cho thấy những thay đổi tiềm tàng trong chính sách ngoại giao của Mỹ, khi tổng thống đắc cử Mỹ vốn không e ngại các đồng minh và đối tác.

“Nó đã được trao cho Panama và người dân Panama, nhưng với các điều khoản", ông Trump nói về kênh đào, vốn từng thuộc sở hữu của Mỹ nhưng đã được trao cho Panama cách đây nhiều thập kỷ.

"Nếu các nguyên tắc, cả về mặt đạo đức và pháp lý, của cử chỉ hào hiệp này không được tuân thủ, thì chúng tôi sẽ yêu cầu Kênh đào Panama phải được trả lại cho chúng tôi, toàn bộ, nhanh chóng và không thắc mắc".

Trong một thông điệp do Tổng thống Panama Mulino công bố chiều 22/12, ông cho biết nền độc lập của Panama là không thể thương lượng. Trung Quốc hay Liên minh châu Âu hoặc bất kỳ thế lực nào khác không có ảnh hưởng gì đến việc quản lý kênh đào.

Ông cũng bảo vệ mức phí của Kênh đào Panama, nói rằng chúng được thiết lập công khai và minh bạch, có tính đến các điều kiện thị trường, cạnh tranh quốc tế, chi phí vận hành và nhu cầu bảo trì, không phải "theo ý thích".

Trung Quốc không kiểm soát hoặc quản lý kênh đào, nhưng một công ty con của CK Hutchison Holdings có trụ sở tại Hồng Kông (Trung Quốc) từ lâu đã quản lý hai cảng nằm ở lối vào kênh đào.

Washington xây dựng phần lớn kênh đào và quản lý phần lãnh thổ lân cận trong nhiều thập kỷ. Nhưng Mỹ và Panama đã ký một số hiệp định vào năm 1977, mở đường cho việc kênh đào trở lại quyền kiểm soát hoàn toàn của Panama. Mỹ đã trao trả quyền kiểm soát kênh đào cho Panama vào năm 1999 sau một thời gian quản lý chung. Kể từ đó đến nay, “không có bất kỳ phản đối hay khiếu nại nào liên quan đến quyền kiểm soát của Panama”, Tổng thống Mulino nhấn mạnh trong tuyên bố, được phát hành trên mạng xã hội X.

"Mỗi mét vuông của Kênh đào Panama và khu vực xung quanh đều thuộc về Panama và sẽ tiếp tục thuộc về Panama", ông Mulino nói.

Sau đó, ông Trump đáp trả ông Mulino: "Chúng ta sẽ xem xét điều đó!"

Kênh đào Panama, cho phép tới 14.000 tàu qua lại mỗi năm, chiếm 2,5% thương mại đường biển toàn cầu. Tuyến đường thủy này đóng vai trò rất quan trọng đối với hoạt động nhập khẩu xe hơi và hàng hóa thương mại của Mỹ bằng tàu container từ châu Á, và đối với hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Mỹ, bao gồm cả khí đốt tự nhiên hóa lỏng.

Không rõ ông Trump muốn giành lại quyền kiểm soát kênh đào như thế nào.

Đây không phải là lần đầu tiên ông Trump công khai cân nhắc đến việc mở rộng lãnh thổ. Trong những tuần gần đây, ông đã nhiều lần đề cập đến về việc biến Canada thành một tiểu bang của Mỹ.

Trong nhiệm kỳ 2017-2021, ông Trump đã bày tỏ sự quan tâm đến việc mua Greenland, một phần lãnh thổ tự trị của Đan Mạch. Ông đã bị chính quyền Đan Mạch công khai từ chối trước khi bất kỳ cuộc trò chuyện nào có thể diễn ra.

Ông Trump đã lặp lại ý tưởng này vào Chủ nhật (22/12), trong thông báo công bố ứng viên đại sứ Mỹ tại Đan Mạch, Ken Howery.

"Vì an ninh quốc gia và tự do trên toàn thế giới, Mỹ cảm thấy rằng quyền sở hữu và kiểm soát Greenland là điều hoàn toàn cần thiết", ông viết trên mạng xã hội Truth Social.

Minh Hạnh

Theo Reuters, RT