'Tôi vẫn nhớ, bầu trời hôm ấy nở rộ hoa chiến thắng...'

Khoảng một tuần sau ngày 30-4-1975, giữa đất trời phương Nam, tại bến Bạch Đằng (Quận 1, TP Hồ Chí Minh hôm nay), pháo hoa rực rỡ xé toang màn đêm, đánh dấu chào mừng giờ khắc thiêng liêng, non sông thu về một mối. Trong khoảnh khắc bất tử ấy, Trung úy Dương Đình Tấu, Đại đội trưởng Đại đội 1 (trước năm 1974 là Đội 5 Đặc công), Tiểu đoàn 4, Trung đoàn Gia Định, Bộ tư lệnh TP Hồ Chí Minh bồi hồi đứng trên cầu tàu, nước mắt hòa trong tiếng hô reo chiến thắng.

Nửa thế kỷ đã qua, người cựu chiến binh Dương Đình Tấu đã gần 80 tuổi, nay lại có mặt nơi bến Bạch Đằng. Cũng tại vị trí năm xưa, nơi ông cùng đồng đội bắn những loạt pháo hoa mừng chiến thắng, bây giờ là trận địa pháo lễ của Binh chủng Pháo binh phục vụ Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Ông đứng lặng hồi lâu, đôi tay khẽ đặt lên nòng pháo như còn ngân vang dư âm của thời lửa đạn.

“Chính tại đây, pháo hoa bắn lên trời. Tôi vẫn nhớ, bầu trời hôm ấy nở rộ hoa chiến thắng. Đó không chỉ là lễ mừng, mà là lời thề, hòa bình này phải giữ lấy bằng mọi giá!”

Cựu chiến binh Dương Đình Tấu (bên phải) vui mừng trò chuyện về kỷ niệm bắn pháo hoa cùng cán bộ, chiến sĩ đội pháo lễ.

Trước đó, đêm 28-4-1975, khi Chiến dịch Hồ Chí Minh bước vào giai đoạn then chốt, đơn vị ông nhận nhiệm vụ đặc biệt: Tiêu diệt và làm chủ Sân bay Tân Sơn Nhất. Đơn vị gồm 350 cán bộ, chiến sĩ đặc công thuộc Tiểu đoàn 4 hành quân xuyên đêm, đánh mở đường, khi vào đến sân bay, tất cả chiến đấu như một khối thép, quyết không để lỡ thời cơ lịch sử.

Ngày 1-5-1975, ngay sau ngày Sài Gòn được giải phóng, giữa bộn bề nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự, truy quét tàn quân, đơn vị đặc công của Trung úy Dương Đình Tấu bất ngờ nhận chỉ thị đặc biệt, tổ chức một màn pháo hoa chào mừng thắng lợi. Với người lính Cụ Hồ, mệnh lệnh nào cũng là thiêng liêng, dù là ra trận hay học cách thắp sáng bầu trời hòa bình.

Lúc ấy, pháo hoa là khái niệm còn rất xa lạ với phần lớn bộ đội ta. “Tôi chưa từng nhìn thấy pháo hoa chứ đừng nói là biết bắn. Nhưng đã là nhiệm vụ thì nhận. Chúng tôi xác định đây là một phần của chiến thắng, phải làm cho bằng được, cho thật đẹp”, ông Tấu kể với nụ cười nhẹ.

Hai ngày học lý thuyết, bốn ngày thực hành. “Học lý thuyết đã khó. Những ký hiệu kỹ thuật, sơ đồ điện, cách đấu nối kíp nổ, dây dẫn, ngòi cháy, cự ly an toàn là kiến thức mới toanh. Chúng tôi phải học từ đầu, từ những điều nhỏ". Khó khăn nhất, theo ông, là việc đồng bộ thao tác, từ thời điểm châm lửa, tính toán độ trễ, căn giờ theo hiệu lệnh. "Pháo hoa không thể sai, dù chỉ một giây. Một trục trặc nhỏ có thể khiến cả màn trình diễn thất bại, thậm chí gây nguy hiểm cho người xem”, ông Tấu nói, đôi mắt ánh lên hồi ức.

“Chúng tôi chia nhau ra làm từng tổ, luyện đi luyện lại thao tác như luyện võ. Anh em bảo nhau, không được làm xấu đi giây phút đẹp nhất của dân tộc. Đó không còn là kỹ thuật. mà là danh dự”, ông Tấu xúc động nhớ lại.

Gia đình cựu chiến binh Dương Đình Tấu bên dàn pháo lễ, nơi ngày 7-5-1975, bầu trời đã từng “nở rộ hoa chiến thắng”.

Đến ngày thứ năm, cả đơn vị đã thực hành thành thục. Trận địa pháo được chia làm ba điểm, một ở khu vực cảng Ba Son, một ở bên kia sông Sài Gòn, và một ở khu radar Quỳnh Lâm (hệ thống dò tìm và định vị bằng sóng vô tuyến của chế độ ngụy), nay thuộc quận Bình Tân. Tổ bắn của ông gồm 20 khẩu pháo đặt tại cảng Ba Son, cũng chính là bến Bạch Đằng ngày nay.

“Trước giờ khai hỏa, chúng tôi đứng nghiêm trang, thắp hương tưởng niệm những đồng đội vừa hy sinh trong những ngày cuối cùng của chiến dịch. Không một tiếng nói, chỉ có tiếng gió và lời thề thầm lặng, phải thắp sáng bầu trời này cho những người đã ngã xuống...”.

Pháo hoa bung nở trên bầu trời Thành phố mang tên Bác.

Đến năm 1979, ông lại ra trận, tham gia nhiệm vụ quốc tế tại Campuchia, cùng quân tình nguyện Việt Nam giải phóng Phnom Penh, giúp nhân dân nước bạn thoát khỏi họa diệt chủng.

Nay đã gần tuổi bát tuần, ông cùng những đồng đội cũ vẫn giữ liên lạc, sinh hoạt trong Hội Cựu chiến binh Đặc công TP Hồ Chí Minh. Những buổi gặp mặt đầy tiếng cười, có cả những giọt nước mắt. Điều khiến ông tự hào nhất không phải là pháo hoa rực rỡ, mà là những người lính Đặc công, khi đất nước cần, đều sẵn sàng học cả cách "thắp sáng hòa bình".

50 năm sau, bến Bạch Đằng khoác lên mình diện mạo mới, hiện đại, sầm uất, là điểm đến văn hóa, lịch sử, du lịch của TP Hồ Chí Minh. Trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, dàn pháo lễ lại được đặt trang trọng tại bến, với ông như một biểu tượng ký ức. Ông Dương Đình Tấu, người thương binh hạng 2/4, từng tham gia bắn những loạt pháo hoa đầu tiên mừng đất nước thống nhất tại Thành phố mang tên Bác, lại có mặt tại đây, không còn là người lính trận, mà là nhân chứng sống.

Một bạn trẻ chụp ảnh cùng "nhân chứng sống" của ngày toàn thắng.

Ông chia sẻ: “Tôi về đây không chỉ để hoài niệm. Tôi muốn kể lại cho con, cháu mình, cho lớp trẻ hôm nay rằng, đã có những người lính, những người dân đã ngã xuống và cả những người còn sống như tôi, luôn khắc ghi khoảnh khắc non sông liền một dải, để hoa chiến thắng bừng sáng bầu trời”.

Chia tay ông Tấu trong buổi chiều cuối tháng Tư lịch sử, giữa dòng người tấp nập đổ về bến Bạch Đằng tham gia các hoạt động của lễ kỷ niệm, tôi ngoái lại nhìn ông đứng bên khẩu pháo, lặng im...

Bóng dáng người lính già trong ánh hoàng hôn đỏ thẫm, in đậm hình hài của đất nước đã đi qua chiến tranh và đang vươn mình trong hòa bình...

Bài và ảnh: KIỀU OANH

* Mời bạn đọc vào chuyên mục 50 năm đại thắng mùa Xuân 1975 xem các tin, bài liên quan.