Tối ưu trong sắp xếp bộ máy

Cùng với cả nước, TP HCM đang khẩn trương thực hiện chủ trương sắp xếp tinh gọn bộ máy nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Nhiều chuyên gia nhìn nhận TP HCM có nhiều yếu tố đặc thù, cần bộ máy vận hành tương ứng.

Tạo sự đồng thuận

GS-TS Trần Ngọc Anh, Đại học Indiana (Mỹ), nhìn nhận việc sắp xếp tinh gọn bộ máy tác động sâu rộng đến cả hệ thống chính quyền TP HCM và công tác này thúc đẩy cải cách, phát triển.

Đồng tình, TS Bùi Ngọc Hiền, Học viện Cán bộ TP HCM, cho rằng đây là cơ hội để bộ máy tái cấu trúc đạt được hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả cũng như thực hiện được những nhiệm vụ mà Đề án nền công vụ TP HCM giai đoạn 2024 - 2030 đề ra.

TS Hiền cho rằng sắp xếp bộ máy cần "uyển chuyển" để kết nối với các chính sách mà TP HCM đang thực hiện, như Đề án nền công vụ, Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội, Nghị định 84/2024 của Chính phủ, xa hơn là 2 Nghị quyết 24/2022 và 31/2022 của Bộ Chính trị. Ngoài ra, bởi nhiều yếu tố đặc thù của thành phố, cần xác lập thêm các luận cứ khoa học.

Cán bộ, công chức tại TP HCM giải quyết hồ sơ cho người dân. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Lưu ý vấn đề tinh giản, theo TS Hiền, nên thống nhất nhận thức về "đi hay ở". "Người đi phải đi một cách đàng hoàng, như các lãnh đạo thành phố nói đó là một sự hy sinh; còn người ở lại phải có trách nhiệm" - TS Hiền nói, đồng thời cho rằng cần sự đồng thuận để đội ngũ cán bộ, công chức xem sắp xếp bộ máy vừa là cơ hội vừa là trách nhiệm.

TS Huỳnh Thế Du, Đại học Indiana, nêu ý kiến dù cảm nhận hệ thống chưa hiệu quả nhưng phải minh định rõ chỗ nào thừa, chỗ nào thiếu. Nếu cắt giảm thì cần trả lời chính xác 3 câu hỏi: cắt ở đâu, cắt ai, cắt như thế nào. Trả lời được các câu hỏi này sẽ tạo sự đồng thuận của cả hệ thống, từ đó giúp việc sắp xếp bộ máy được triển khai hiệu quả và công bằng.

Theo PGS-TS Võ Trí Hảo, cố vấn cao cấp IICL, khi thực hiện sắp xếp tinh gọn bộ máy phải tính đến việc cải cách và tinh gọn thủ tục hành chính, đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số… để nhân sự ở lại vẫn có thể xử lý tốt khối lượng công việc gấp nhiều lần.

Căn cứ từ mục tiêu, sứ mệnh

Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM đang dự thảo bảng khảo sát đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, phục vụ công tác triển khai thực hiện chủ trương sắp xếp tinh gọn bộ máy của chính quyền thành phố.

Đây là khảo sát nhận thức nhằm thu thập thông tin về quan điểm, cảm nhận của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức với mục tiêu hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác triển khai chủ trương sắp xếp tinh gọn bộ máy.

Việc thực hiện khảo sát này nhận được sự đồng tình của đông đảo cán bộ, công chức, viên chức cũng như chuyên gia, nhà khoa học. Theo PGS-TS Võ Trí Hảo, khảo sát sẽ tạo thuận lợi trong quá trình sắp xếp tinh gọn bộ máy. Ông đề xuất phân loại đối tượng tham gia khảo sát thành 2 nhóm. Trong đó, một nhóm là những người sẽ rời khỏi bộ máy và một nhóm là những người sẽ ở lại. Từ đó, thành phố có thể xây dựng chính sách phù hợp cho từng nhóm đối tượng.

Ông Lê Hoàng Thi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP HCM, nhận xét nhóm đối tượng dễ bị dôi dư khi sáp nhập sở, ngành là văn phòng, thanh tra, kế hoạch - tài chính, tổ chức cán bộ. Ông đề nghị tập trung khảo sát 4 nhóm đối tượng này để nắm bắt đúng tâm tư, tình cảm của họ.

Trong khi đó, ông Nguyễn Anh Tuấn, Sở Quy hoạch và Kiến trúc, nhận định trong bối cảnh phải tự trang bị kiến thức, cải thiện chuyên môn và kỹ năng, mỗi cán bộ, công chức, viên chức cần tự nhìn lại mình cũng như tự chứng minh bản thân có phù hợp với xu hướng phát triển hay không. Ông cho rằng trong quá trình thực hiện sắp xếp, cần lưu ý tính đặc thù và những mục tiêu, sứ mệnh mà TP HCM đang hướng tới để xây dựng bộ máy tương ứng với nhiệm vụ.

Tiền đề thuận lợi

TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM, nhìn nhận thành phố đang thực hiện nhiều chính sách mang tính đặc thù hơn các địa phương khác. Có cơ quan hoạt động kiêm nhiệm nhưng cũng có cơ quan phải thành lập mới để bảo đảm nhiệm vụ. Do đó, khi sắp xếp "chỗ thừa, chỗ thiếu" cần phải tính toán dựa trên thực tiễn có những yếu tố đặc thù của thành phố.

Song song đó, trong bối cảnh tinh gọn bộ máy thì việc giữ chân người tài, khuyến khích những tài năng vượt trội là điều quan trọng để đáp ứng nhu cầu phát triển nên cần chính sách tốt.

TS Vũ cho biết TP HCM có điều kiện thuận lợi khi trước đó đã tiến hành khảo sát với quy mô khoảng 13.000 phiếu về quan điểm, cảm nhận và thái độ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đối với nền công vụ thành phố. Sắp tới, Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM cùng Sở Nội vụ sẽ thực hiện khảo sát với các nhóm đối tượng bị tác động khi thực hiện chủ trương sắp xếp. Ông Vũ nhấn mạnh điều này giúp điều chỉnh các chính sách phù hợp, đồng thời bảo đảm cả hệ thống tham gia quá trình cải cách.

Hoàn tất trước tháng 3-2025

Bà Nguyễn Hồng Vân, Trưởng Phòng Công chức - Viên chức Sở Nội vụ TP HCM, cho biết sắp xếp tinh gọn bộ máy là việc tất yếu hiện nay. Thành phố phải tinh giản ít nhất 15% cán bộ, công chức, viên chức nhưng cần thực hiện để bảo đảm hiệu quả, tránh xáo trộn, ảnh hưởng tâm tư, tình cảm của họ nhất.

NGUYỄN PHAN