Tôi cai thuốc lá hai tuần sau khi con đầu lòng chào đời

Thói quen tốt của cha mẹ là nền móng cho việc giáo dục con cái. Ảnh: C.K.

Bài học đầu tiên để thúc đẩy hành vi đúng đắn của trẻ là bạn phải làm gương tốt cho con noi theo. Sẽ chẳng có tác dụng gì mấy nếu chúng ta cố gắng rất nhiều để con trai mình có những suy nghĩ tích cực trong khi tất cả những gì nó nghe được từ cha hoặc mẹ là những lời nhận xét bi quan.

Hầu như không thể dạy con tôn trọng người khác nếu đứa trẻ nghe thấy cha mẹ mình chỉ trích lẫn nhau và chỉ trích người khác. Các nhà tâm lý đã chứng minh được rằng có một lĩnh vực phát triển mà những hình mẫu ứng xử tốt rất quan trọng đối với việc học tập của trẻ, đó là quản lý sự tức giận và thất vọng.

Có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em học cách trở nên tức giận và kiểm soát cơn giận dựa trên những gì chúng nhìn thấy từ cha mẹ. Số lượng những nghiên cứu này nhiều đến nỗi tôi không thể chỉ chọn ra một. Tóm lại, tôi có thể nói với bạn rằng con trai có xu hướng sao chép hành vi và biểu hiện của cha ở mức độ lớn hơn, còn con gái thì giống mẹ.

Ảnh hưởng của chúng ta đối với con cái là rất mạnh mẽ. Chỉ đưa ra một nhận xét bác bỏ đối với trẻ một lần, chẳng hạn như: “Con chẳng biết cái gì cả”, cũng đủ để trẻ bắt đầu đối xử với các em hoặc bạn cùng lớp của mình bằng thái độ khinh khi.

Chỉ một lần tức giận mắng mỏ một đứa trẻ ba tuổi là đủ để bé thể hiện cơn cáu giận ở trường, la hét với các bạn cùng lớp. Trên thực tế, các nghiên cứu chỉ ra rằng những bậc cha mẹ giáo dục con cái một cách nặng tay (la mắng, trừng phạt nghiêm khắc hoặc đánh đòn) rất có thể từng bị đuổi học khỏi trường ở một thời điểm nào đó, đánh nhau hoặc mang thai ngoài ý muốn trong thời niên thiếu.

Điều đó rất dễ hiểu: cha mẹ họ đã dạy họ cách mất kiểm soát trong vô số tình huống. Nhưng tôi không muốn tập trung vào những điều tiêu cực. Trên tất cả, thân giáo (dạy con bằng cách làm gương) là cơ hội để thể hiện cho con cái thấy những kỹ năng tích cực.

Nếu bạn muốn con mình có đủ sức mạnh để tự vệ trước nạn lạm dụng, đừng để mình bị sếp, chị gái hoặc bạn đời chèn ép hết lần này đến lần khác. Nếu con phải trung thực là điều quan trọng đối với bạn, hãy trung thực với con và những người khác.

Nếu muốn con hiểu rằng ăn cá rất tốt cho sức khỏe, hãy dọn cho mình một đĩa to cá nướng, và nếu con tận hưởng cuộc sống và hạnh phúc là điều quan trọng, hãy bắt đầu bằng việc tận hưởng những khoảnh khắc dù lớn dù nhỏ mà cuộc sống trao tặng.

Theo nghĩa này, tôi khuyến khích bạn tận dụng cơ hội làm cha mẹ để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Mỗi người cha, người mẹ và mỗi giáo viên đều có trách nhiệm giáo dục trẻ bằng thân giáo, và bạn có thể sử dụng cơ hội đó để đạt được lợi ích cho riêng mình.

Hãy cho con thấy phiên bản tốt nhất của bạn cư xử như thế nào, cho chúng thấy cách bạn bảo vệ quyền lợi của mình, cách bạn đạt được mục tiêu trong sự nghiệp, các mối quan hệ xã hội hoặc trên con đường kiếm tìm hạnh phúc. Tôi có thể đảm bảo với bạn rằng bộ não của con bạn sẽ tiếp thu lời dạy này qua thân giáo giống như một miếng bọt biển vậy.

Trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình không có nghĩa là cố gắng khiến người khác nghĩ mình là người hoàn hảo, bởi vì không có bất kỳ ai như vậy cả, cho dù là bạn hay người khác. Đừng ngại thể hiện con người thật của mình.

Các con tôi đã chứng kiến tôi cười, khóc, tức giận, cầu xin sự tha thứ, phạm sai lầm và cả làm những điều đúng đắn. Tôi cố gắng không che giấu bất cứ điều gì và tôi thể hiện con người thật của mình. Tuy nhiên, tôi cũng cố gắng khai thác toàn bộ các hành vi con người của mình vì lợi ích của trẻ. Khi tôi cảm thấy buồn, tôi cho chúng thấy rằng bày tỏ cảm xúc của bản thân và nhờ người khác giúp đỡ là điều tốt.

Khi tức giận, tôi cố gắng làm điều đó một cách thích hợp, cho các con thấy rằng cha chúng cũng có quyền nổi giận như những người khác. Sau đó, khi tôi vui vẻ hoặc trải qua những cảm xúc tích cực, tôi truyền tải điều đó cho con. Trong các lĩnh vực như sức khỏe, tôi cố gắng hoàn thiện bản thân để trở thành tấm gương tốt cho con cái. Tôi cai thuốc lá hai tuần sau khi đứa con đầu lòng chào đời.

Tôi là một người nghiện thuốc lá nặng và không ai quanh tôi nghĩ rằng tôi có thể cai được. Tuy nhiên, khi suy ngẫm tới việc hình ảnh của mình tác động tới con như thế nào, tôi quyết định rằng mình không muốn con khắc sâu vào tâm trí tấm gương một người cha hút thuốc.

Một ngày nọ, tôi thực hành thiền định và đột ngột cai thuốc lá mà không dùng thuốc hỗ trợ hay miếng dán. Động lực duy nhất của tôi là mong muốn trở thành tấm gương tốt cho các con.

Álvaro Bilbao/ Thái Hà Books & NXB Lao động