Toàn cảnh vụ ông Abe bị bắn gây chấn động thế giới mấy ngày qua

Ngày 12-7, cố Thủ tướng Abe Shinzo an nghỉ trong sự tiếc thương, tiễn biệt của không chỉ người dân Nhật mà cả khắp thế giới. Trong khi đó, một số tình tiết mới liên quan việc ông bị bắn lén tiếp tục hé lộ, theo tờ The Japan Times.

Dưới đây là những gì chúng ta biết cho đến nay về vụ tấn công và hướng điều tra trong thời gian tới.

Ông Abe bị bắn khi ở Nara

Theo The Japan Times, ông Abe đã bị bắn vào ngày 8-7 khi đang diễn thuyết ở TP Nara thuộc tỉnh Nara (miền Tây nước Nhật) vận động tranh cử cho ứng viên đảng Dân chủ Tự do (LDP) trước thềm cuộc bầu cử Thượng viện Nhật vào cuối tuần rồi.

Nghi phạm, là một người đàn ông tên Tetsuya Yamagami, 41 tuổi, nhanh chóng bị nhân viên an ninh bắt giữ sau vụ nổ súng.

Nghi phạm bắn ông Abe tên là Tetsuya Yamagami, từng phục vụ trong Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật. Ảnh: KYODO NEWS

Yamagami dành thời gian tìm tòi thông tin trên mạng để lách luật sở hữu súng nghiêm ngặt của Nhật. Người này đã dựa vào các hướng dẫn trên Youtube và mạng internet để học cách chế tạo súng và đã chế tạo thành công 5 khẩu. The Japan Times còn đưa tin rằng nghi phạm dường như còn đang cố gắng chế tạo thiết bị nổ.

Theo đài NHK, các nhà chức trách đã kiểm tra nơi ở của nghi phạm và thu giữ những vũ khí đó. Cảnh sát tỉnh Nara tin rằng nghi phạm đã tạo ra nhiều mẫu và chọn khẩu có “sức sát thương cao nhất” để gây án.

Những khẩu súng bị thu giữ giống với khẩu được nghi phạm sử dụng để bắn ông Abe. Khẩu súng này được làm bằng các ống sắt, quấn bằng băng dính, dài khoảng 40 cm và cao 20 cm.

Nhiều bộ phận của khẩu súng được cho là đã được mua trực tuyến, sau khi cảnh sát phát hiện ra các phiếu giao hàng trực tuyến tại căn hộ nghi phạm, tờ Kyodo News dẫn lời các nhà điều tra.

Yamagami là ai?

Yamagami từng phục vụ trong Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật từ năm 2002 đến năm 2005. Từ cuối năm 2020, người này đến làm cho một nhà máy ở tỉnh Kyoto. Người đàn ông 41 tuổi được một số đồng nghiệp mô tả là một người “hoàn toàn bình thường”. Theo Kyodo News, người này hiện đang thất nghiệp.

Tuần trước, một người bà con của nghi phạm chia sẻ với tờ Asahi Shimbun rằng nghi phạm là con trai thứ trong một gia đình có 5 người, gồm cha mẹ và 3 anh chị em. Cha mẹ nghi phạm từng điều hành một công ty xây dựng.

Cha Yamagami đột ngột qua đời khi nghi phạm vẫn còn nhỏ, sau đó mẹ Yamagami tiếp quản công ty. Cũng từ đó, bà bắt đầu quan tâm đến các hoạt động của một nhóm tôn giáo và bắt đầu những đợt quyên góp lớn cho tổ chức này, khiến gia đình phá sản một thời gian sau đó.

Theo người thân nghi phạm, 3 anh em đã bắt đầu gọi điện cho người này than thở họ không có gì để ăn, khiến ông phải cho tiền trang trải sinh hoạt và thậm chí còn mang thức ăn tới nhà họ.

Ngày 11-7, Liên đoàn Gia đình vì Hòa bình và Thống nhất Thế giới được biết đến rộng rãi với tên gọi Giáo hội Thống nhất vừa lên tiếng xác nhận mẹ nghi phạm là một tín đồ của nhóm. Tuy nhiên, họ bác bỏ thông tin buộc mẹ nghi phạm đóng góp tiền.

Yamagami khai gì?

Về lý do nhắm vào ông Abe, Yamagami nói với các nhà điều tra rằng anh ta có mối thù với một nhóm tôn giáo và nghĩ rằng ông Abe có quan hệ thân thiết với tổ chức này. Theo NHK, nghi phạm còn nói rằng đã có ý định giết ông Abe từ 1 năm trước.

Nghi phạm cho biết vụ nổ súng không có động cơ chính trị. Yamagami khai rằng ban đầu nhắm mục tiêu vào người đứng đầu tổ chức tôn giáo đó, song sau đó đã chuyển mục tiêu sang ông Abe.

Yamagami đã tin vào thông tin trên internet rằng ông ngoại ông Abe - cựu Thủ tướng Nobusuke Kishi đã đưa nhóm tôn giáo này vào nước Nhật, và do đó người này tập trung mọi hận thù vào ông Abe.

Nam nghi phạm 41 tuổi còn nói rằng ban đầu anh ta định sử dụng chất nổ để giết cựu thủ tướng, nhưng sau đó quyết định sử dụng súng thay thế vì nó chỉ nhắm mục tiêu vào ông Abe, không muốn gây thêm thương vong cho người khác.

Theo nhật báo Yomiuri Shimbun, Yamagami nói với các nhà điều tra rằng mình thậm chí đã đến một tòa nhà ở TP Nara, nơi có các cơ sở của tổ chức tôn giáo để bắn thử súng một ngày trước khi bắn ông Abe. Hôm 11-7, cảnh sát tỉnh Nara xác nhận rằng họ đã thấy nhiều lỗ đạn ở bên ngoài tòa nhà.

Hướng điều tra sắp tới là gì?

Theo The Japan Times, hiện Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật đang xem lại các sắp xếp an ninh dành cho ông Abe khi ông ở TP Nara.

Ngày 12-7, ông Satoshi Ninoyu - người đứng đầu Ủy ban An toàn Công cộng Quốc gia Nhật - cho biết ông đã ra lệnh “xem xét kỹ lưỡng” các sắp xếp an ninh đó, nhằm đảm bảo rằng sự cố như vậy sẽ không bao giờ xảy ra nữa.

Trong một cuộc họp báo cùng ngày, Chánh văn phòng Nội các Nhật Hirokazu Matsuno nói rằng chính phủ đang có kế hoạch xem xét các quy định về quản lý súng tự chế.

Về số phận của Yamagami, phần lớn sẽ phụ thuộc vào việc liệu có xác định được rằng nghi phạm có phải chịu trách nhiệm hình sự về vụ xả súng hay không.

Mặc dù Văn phòng Công tố TP Nara tin rằng nghi phạm hành động trong thể trạng bình thường, viện dẫn việc Yamagami kiểm tra trước lịch trình của ông Abe. Tuy vậy, cơ quan này vẫn quyết định rằng cần phải đánh giá tâm thần trước khi kết luận, Yomiuri Shimbun đưa tin ngày 12-7.

Theo The Japan Times, không rõ liệu các công tố viên có tìm kiếm án tử cho Yamagami hay không, vì ông Abe là nạn nhân duy nhất trong vụ nổ súng. Theo tiền lệ, các tòa án Nhật thường miễn cưỡng áp dụng án tử trong những trường hợp như vậy, dù xu hướng đó đang thay đổi.

DƯƠNG KHANG