Toàn cảnh mối thâm thù hơn 40 năm giữa Israel và Hezbollah

Trong hơn 40 năm, cuộc xung đột giữa Israel và lực lượng Hezbollah đã diễn ra một cách âm thầm và đẫm máu, theo Guardian.

Thất bại đầu tiên của Israel xảy ra vào tháng 11/1982, khi họ tiến quân vào Lebanon với mục tiêu tiêu diệt Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO).

Sau khi PLO buộc phải rút quân khỏi thủ đô Beirut của Lebanon, trụ sở của Shin Bet, cơ quan tình báo Israel, tại thị trấn Tyre đã phát nổ. 91 người đã thiệt mạng trong vụ nổ này.

Trong nhiều năm, các nhà chức trách Israel khẳng định rằng vụ nổ xuất phát từ việc khí gas bị rò rỉ.

Tuy nhiên, đây được xem là một trong những vụ đánh bom liều chết lớn nhất và đầu tiên được thực hiện bởi các chiến binh Hồi giáo trong cộng đồng người Shia ở miền Nam Lebanon.

Vụ đánh bom trụ sở Shin Bet ở Beirut năm 1982. Ảnh: Wikimedia Israel.

Những người được cho là đã tổ chức vụ đánh bom nói trên sau đó đã gia nhập Hezbollah, tổ chức được thành lập vào giữa năm 1983 với sự hậu thuẫn của chế độ cách mạng Iran mới lên nắm quyền tại Tehran vào năm 1979.

Những chiến binh Shia nói trên tiếp tục tiến hành đánh bom vào trụ sở Shin Bet tại Tyre một lần nữa vào tháng 11/1983, khiến 28 người Israel và 32 tù nhân Lebanon thiệt mạng.

Các cuộc đánh bom nói trên đánh dấu cuộc xung đột ngầm và đẫm máu nhất trên thế giới trong vài thập kỷ gần đây.

Mặt trận Nam Mỹ và châu Âu

Quân đội Israel đã giao chiến với lực lượng Hezbollah tới khi buộc phải rút quân khỏi Lebanon vào năm 1999. Hai bên tiếp tục đụng độ trong thời gian ngắn vào năm 2006. Tuy nhiên, các đơn vị tình báo của hai lực lượng này hiếm khi được nghỉ ngơi.

Sự thiếu hụt nghiêm trọng về thông tin tình báo khiến Israel không thể nắm được các kế hoạch của Hezbollah trong phần lớn thập niên 80.

Israel phải mất hơn 20 năm mới tiêu diệt được Imad Mughniyeh, chiến binh người Shia bị cáo buộc đứng sau các vụ đánh bom, bắt cóc, cướp máy bay, ở Damascus vào năm 2008.

Imad Mughniyeh, chỉ huy tình báo của Hezbollah. Ảnh: JCPA.

Vào đầu những năm 1990, Hezbollah chuyển sang tập trung vào mặt trận Nam Mỹ, nơi họ giành được sự ủng hộ đông đảo từ cộng đồng người Shia xa xứ.

Khi Israel bị cáo buộc đã tiêu diệt lãnh đạo Abbas al-Musawi của Hezbollah trong một vụ tấn công bằng trực thăng ở miền Nam Lebanon vào tháng 2/1992, lực lượng này chọn Argentina làm mặt trận trả đũa.

Đầu tiên, Đại sứ quán Israel ở Argentina bị đánh bom khiến 29 người thiệt mạng. Sau đó, vào năm 1994, một vụ đánh bom liều chết đã khiến 85 người tử vong tại một trung tâm cộng đồng Do Thái ở thủ đô Buenos Aires của Argentina.

Cả hai vụ tấn công trên đều bị giới chức điều tra quy trách nhiệm cho Hezbollah.

Nam Mỹ cũng được xem là khu vực cung cấp nguồn quỹ hoạt động cho Hezbollah. Những người ủng hộ tổ chức này ở Nam Mỹ đã điều hành các hoạt động kinh doanh, cả hợp pháp lẫn phi pháp, và dùng doanh thu làm điểm tựa tài chính cho Hezbollah trong thời gian dài.

Những hoạt động này được thực hiện ở các khu vực hẻo lánh nhằm tránh bị Israel phát hiện và can thiệp.

Tuy nhiên, trong vài thập kỷ trở lại đây, châu Âu đã trở thành mặt trận mới của cuộc xung đột ngầm giữa Israel và Hezbollah, hãng tin Guardian nhận định.

Khi Hezbollah tìm cách mở rộng hoạt động hậu cần tại châu Âu thông qua hàng chục công ty, các cơ quan tình báo Israel đã cố gắng ngăn chặn lực lượng này.

Một nỗ lực của Hezbollah nhằm trả thù cho cái chết của Mughniyeh bằng một cuộc tấn công vào Đại sứ quán Israel tại Azerbaijan đã bị ngăn chặn.

Tuy nhiên, vào tháng 7/2012, một vụ đánh bom liều chết trên xe buýt tại khu nghỉ mát Burgas (Bulgaria) đã khiến 5 thanh niên Israel và một tài xế thiệt mạng. Giới chức điều tra đã tìm thấy bằng chứng về mối liên hệ của vụ đánh bom với Hezbollah.

Thời điểm đó, cuộc xung đột giữa Israel và Hezbollah diễn ra ở nhiều mặt trận trên toàn thế giới.

Ăn miếng trả miếng

Năm 2012, các nhà phân tích tình báo tại Mỹ xác định được nhiều kế hoạch của Hezbollah nhằm vào Israel và các mục tiêu Do Thái khác - bao gồm hai nỗ lực ở Bangkok (Thái Lan) và các chiến dịch được chuẩn bị sẵn ở New Delhi (Ấn Độ), Tbilisi (Georgia), Mombasa (Kenya) và Cyprus - chỉ trong vòng 6 tháng.

Một nhà ngoại giao ở New Delhi đã bị thương trong đợt tấn công bằng bom xe từ tính trong một chiến dịch phức tạp có sự tham gia của các điệp viên ở Thái Lan và Ấn Độ, một vài người trong số này có liên quan đến Iran và Hezbollah.

Các chiến dịch của Hezbollah được tổ chức ở nhiều nơi trên thế giới. Ảnh: New York Times.

Bắc Mỹ từ lâu đã được xem là mặt trận tài chính của Hezbollah với nguồn tài trợ từ người ủng hộ lên đến hàng trăm triệu USD mỗi năm, theo Guardian.

Năm 2011, giới chức Mỹ tuyên bố rằng doanh thu từ việc bán ôtô và buôn bán ma túy tại khu vực này đã được chuyển trở lại Lebanon thông qua các kênh rửa tiền do Hezbollah kiểm soát.

Vào năm 2023, một nhà sưu tập nghệ thuật nổi tiếng đã bị Bộ Tài chính Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt và bị cáo buộc sử dụng bộ sưu tập của mình, bao gồm các tác phẩm của Pablo Picasso, Antony Gormley và Andy Warhol, để rửa tiền cho Hezbollah.

Kể từ đó, các cuộc đụng động mang tính chất “ăn miếng trả miếng” diễn ra thường xuyên hơn ở gần khu vực Dải Gaza.

Năm 2023, David Barnea, giám đốc cơ quan tình báo Mossad của Israel đã tuyên bố phát hiện 27 âm mưu của Iran chống lại Israel bao gồm ở Georgia, Cyprus, Hy Lạp và Đức. Các mật vụ Hezbollah đã hoạt động ở Iraq, Yemen và Syria, nơi hàng nghìn chiến binh của họ được triển khai trong cuộc nội chiến.

Trong vài tháng gần đây, cán cân lợi thế có xu hướng nghiêng về phía Israel nhiều hơn.

Giới chức Israel cho biết những nỗ lực ám sát của các điệp viên Iran và Hezbollah gần đây đều không thành công.

Đợt phát nổ hàng loạt thiết bị liên lạc ở Lebanon vào giữa tháng 9 khiến 42 người thiệt mạng và khoảng 3.000 người bị thương, được cho là do Mossad và các cơ quan Israel đứng sau, được các nhà phân tích đánh giá là một chiến thắng của Israel trong cuộc xung đột ngầm kéo dài.

Cùng lúc đó, một loạt các vụ ám sát nhắm vào thành phần lãnh đạo cấp của Hezbollah cho thấy năng lực tình báo ghê gớm của Israel.

“Đây là một chiến dịch tình báo dữ dội”, Magnus Ranstorp, nhà phân tích thuộc Đại học Quốc phòng Thụy Điển, nhận định. “Người Israel đang nhắm thẳng vào các lãnh đạo cấp cao và bậc trung của Hezbollah, khiến tổ chức này hoàn toàn rung chuyển”.

Israel không kích Hezbollah dữ dội Bộ Y tế Lebanon ngày 23/9 cho biết ít nhất 492 người thiệt mạng và 1.645 người bị thương sau làn sóng không kích mới của Israel nhắm vào 1.300 mục tiêu của Hezbollah.

Đại Hoàng