Tình yêu làm đất lạ hóa quê hương!

Kết nối, sẻ chia để lan tỏa yêu thương

- P.V: Trong bài thơ “Tiếng hát con tàu”, nhà thơ Chế Lan Viên viết “Nơi nào qua, lòng lại chẳng yêu thương/Khi ta ở chỉ là nơi đất ở/Khi ta đi, đất đã hóa tâm hồn”. Có lúc nào thầy nghĩ mình sẽ về xuôi, khi đất và người xã biên giới Thượng Trạch “đã hóa tâm hồn”?

- Thầy giáo Hoàng Đức Hòa:Thực sự bản thân tôi chưa từng quan tâm đến điều này. Nhưng chắc chắn sẽ có ngày đó trong tương lai. Triết gia Hy Lạp cổ đại Heraclitus nói rằng “Không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông”, tôi tin chắc những người thầy sau này vẫn luôn giữ được lửa nghề trong tim và truyền lửa tri thức cho các thế hệ học trò Ma Coong, A Rem ở xã Thượng Trạch.

Thầy giáo Hoàng Đức Hòa tại chương trình “Radio sẻ chia điều chưa nói” do Báo và PTTH Quảng Trị thực hiện- Ảnh: T.Long

- P.V: Nhắc đến thầy giáo Hoàng Đức Hòa, ngoài thiên chức là người chèo đò trên dòng sông tri thức, mọi người còn nhớ thầy là một tấm gương thiện nguyện tiêu biểu?

- Thầy giáo Hoàng Đức Hòa: Cách đây 20 năm, chúng tôi thành lập trang web www.quangbinhonline.com (QBO) khởi động chương trình “Sách cho miền cát trắng” giúp học sinh nghèo. Tất nhiên, “Sách cho miền cát trắng” giờ đã là quá khứ. Nhưng từ đó, câu chuyện giúp học sinh nghèo, học sinh dân tộc thiểu số (DTTS) vùng sâu, vùng xa làm quen với con chữ được lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng.

Năm 2020, tôi lên làm Hiệu trưởng Trường PTDTNT Bố Trạch. Cuộc sống rất khó khăn của đồng bào và các cháu học sinh nơi đây đã thôi thúc tôi bắc những nhịp cầu thiện nguyện, kêu gọi sự tương thân, tương ái, giúp đỡ người dân và trẻ em xã Thượng Trạch. Hạnh phúc nhân lên gấp bội vì những năm qua, ngoài sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, đồng bào Ma Coong, A Rem xã Thượng Trạch còn nhận rất nhiều sự hỗ trợ cả về vật chất lẫn tinh thần từ các tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm.

- P.V: Lấy mốc thời gian cụ thể trong 5 năm (2020-2025), tập thể nhà trường và cá nhân thầy kêu gọi được những gì để dựng trường, xây lớp, tiếp sức cho học sinh đến trường?

- Thầy giáo Hoàng Đức Hòa: Trận lũ lịch sử năm 2020 trở thành một kỷ niệm không bao giờ quên trong sự nghiệp trồng người của tôi. Xã Thượng Trạch bị chia cắt với đồng bằng vì đường 20-Quyết Thắng sạt lở nặng nề. Từ mối quan hệ sẵn có, tôi kêu gọi các tổ chức, cá nhân hảo tâm giúp đỡ người dân.

Sau lũ lụt, nhiều đoàn từ thiện về với xã Thượng Trạch, hỗ trợ nhà trường các công trình như: Xây dựng hàng rào, cổng, khuôn viên, rạp che mát, nhà vệ sinh, khoan giếng; mua sắm thiết bị y tế, máy phát điện, đồ dùng thiết yếu của bếp ăn nội trú... Trong 5 năm qua, tổng giá trị vật chất chúng tôi kêu gọi giúp học sinh và xã hội hóa cơ sở vật chất trên 3 tỉ đồng.

Ngoài ra, chúng tôi còn vận động làm 1 cây cầu dân sinh gần 1,4 tỉ đồng và 1 phòng học mầm non hơn 500 triệu đồng... Riêng đầu năm học 2025-2026, nhà trường huy động các nhà hảo tâm ủng hộ sách vở, trang thiết bị dạy học, áo quần học sinh hơn 200 triệu đồng.

Thầy Hoàng Đức Hòa (ở giữa) là một trong ba nhân vật tiêu biểu được vinh danh tại lễ trao giải Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp giáo dục Việt Nam” năm 2024- Ảnh: T.Long

“Bắt” học trò gần hơn với “con chữ”

- P.V: Câu chuyện thầy cô Trường PTDTNT Bố Trạch “bắt” học trò quay lại trường vào đầu năm học mới hay sau mỗi dịp nghỉ lễ, Tết... kể ra nhiều người không tin, nhưng là câu chuyện có thật tại xã Thượng Trạch?

- Thầy giáo Hoàng Đức Hòa: Trước đây, việc bảo đảm sĩ số từng lớp, duy trì đủ số lượng học sinh toàn trường là bài toán rất khó. Giáo viên “chạy” theo học sinh, đến từng bản, tìm từng nhà “bắt” và đưa các em quay lại trường. Nhiều học sinh thấy bóng dáng thầy cô phía đầu bản thì bỏ trốn. Có em theo bố mẹ lên rừng, lên rẫy hai, ba tuần mới về nhà, quên mất con chữ.

Để “neo” học sinh với “con chữ”, thầy cô và học sinh dường như không còn khoảng cách, luôn gần gũi, yêu thương, xem học sinh như con, như bạn... Đặc biệt, nhà trường rất quan tâm chăm lo sức khỏe và chế độ dinh dưỡng, bữa ăn hằng ngày cho các em. Bằng các biện pháp tổng lực, “mưa dầm, thấm lâu”, dần dần các em đến trường chuyên cần hơn, tự giác hơn.

- P.V: Và bây giờ có còn cảnh thầy cô đi “bắt” học trò?

- Thầy giáo Hoàng Đức Hòa: Bây giờ thì mọi thứ thay đổi đến bất ngờ. Học sinh chuyên cần, tự giác đi tìm thầy, tìm lớp, tìm trường. Để có sự thay đổi căn bản này, công đầu thuộc Đảng bộ, chính quyền xã Thượng Trạch đã phối hợp các cơ quan, ban, ngành đóng trên địa bàn vận động học sinh, trong đó lực lượng chủ lực là giáo viên, Bộ đội Biên phòng, Công an, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, già làng, trưởng bản, người uy tín trong cộng đồng... Năm học 2025-2026, Trường PTDT nội trú Bố Trạch có 10 lớp học, sĩ số luôn bảo đảm với 277 học sinh.

Tiên phong trong phong trào “Bình dân học vụ số”

- P.V: Khi phong trào “Bình dân học vụ số” chưa phát động thì được biết Trường PTDTNT Bố Trạch đã tổ chức các lớp “Bình dân học vụ số” cho học sinh. Thầy có thể nói rõ hơn về câu chuyện thú vị này?

- Thầy giáo Hoàng Đức Hòa: Nếu ở đồng bằng, một ngôi trường bất kỳ cấp học nào, nhắc đến máy tính, tin học, internet... sẽ là câu chuyện “xưa như quả đất”, nhưng với Trường PTDTNT Bố Trạch thì ước mơ tin học hóa, internet hóa, số hóa lại là mơ ước xa vời vì xã Thượng Trạch đang “ba không”: Không điện, không mạng viễn thông, không sóng điện thoại.

Đến tháng 7/2020, tuyến cáp quang, internet băng rộng mới phủ sóng 3G, 4G cho xã Thượng Trạch. Làm gì giúp học sinh đồng bào DTTS tiếp cận với tin học, xóa tình trạng trắng internet trong nhà trường là một câu hỏi thôi thúc tôi hằng ngày, hằng giờ. Thế rồi, thông qua kết nối thiện nguyện, tháng 1/2021, Công ty TNHH Kiểm toán độc lập Grant Thornton Việt Nam (TP. Hồ Chí Minh) quyết định hỗ trợ cho trường 10 máy tính xách tay hiện đại. Từ đây, internet chính thức mở ra đối với học sinh.

- P.V: Phong trào “Bình dân học vụ số” bước đầu gặt hái được những quả ngọt gì, thưa thầy?

- Thầy giáo Hoàng Đức Hòa: Giấc mơ về internet thành hiện thực tại Trường PTDTNT Bố Trạch đã 4 năm nay. Những lớp học “Bình dân học vụ số” cho học sinh góp phần mở ra một chân trời mới cho các em. Thế giới của các em không còn giới hạn trong bản làng mình nữa mà rộng ra khắp bốn phương trời. Từ ngôi trường miền biên viễn này, nhiều em tiếp tục bay cao, bay xa trên con đường lập thân, lập nghiệp.

- P.V: Xin cảm ơn thầy giáo về buổi trò chuyện rất thú vị này!

Ngô Thanh Long (thực hiện)