Tinh thần dân tộc và trách nhiệm xã hội của nghệ sĩ, người nổi tiếng

Hoạt động tại Lễ chào cờ đầu năm vào ngày 1-1-2024 và đón du khách đầu tiên tại điểm cực Đông của Tổ quốc - danh thắng quốc gia Bãi Môn - Mũi Điện. Trong ảnh: Biểu diễn nghệ thuật tại buổi lễ phục vụ du khách. Ảnh: TTXVN

Những câu chuyện dù là mới xảy ra trong phiên live stream gần đây, hay xảy ra nhiều năm về trước nay được “đào lại”, trở thành tâm điểm chỉ trích, gây bức xúc, phẫn nộ trong dư luận xã hội những ngày qua, đồng thời cho thấy ý thức và trách nhiệm xã hội rất đáng báo động của một bộ phận được xem là người của công chúng.

Dư luận bức xúc, phẫn nộ

Những ca sĩ, nghệ sĩ có clip ghi lại cảnh biểu diễn trên sân khấu hải ngoại có cờ của chế độ Sài Gòn trong ngày 24-8 đã lên tiếng xin lỗi khán giả. Trên trang Facebook cá nhân có tick xanh, ca sĩ Phan Đinh Tùng viết: “… Tùng xin nhận lỗi vì đã không tìm hiểu thật chi tiết nơi tổ chức sự kiện và cũng đã không quan sát thật kỹ lưỡng nên đã vô tình trình diễn trên một vài sân khấu không phù hợp”.

Người nổi tiếng, nghệ sĩ có ảnh hưởng rất lớn đối với thế hệ trẻ. Các trang Facebook cá nhân của những người này có đến hàng trăm ngàn cho đến hàng triệu người theo dõi. Do đó, một thông tin nghệ sĩ/người nổi tiếng phát đi, sẽ có hàng trăm ngàn cho đến hàng triệu người tiếp cận, hưởng ứng, chia sẻ, thảo luận.

Cũng trên trang Facebook có tick xanh, nghệ sĩ Việt Hương có nêu: “Việt Hương xin nhận hoàn toàn trách nhiệm của bản thân đối với những sự việc đã diễn ra trong quá khứ. Sự thiếu tỉ mỉ và không tinh tế trong thời điểm đó đã dẫn đến những sự việc làm buồn lòng quý khán giả và bản thân Việt Hương thấy mình đã thiếu sót rất nhiều”.

Còn ca sĩ Tóc Tiên viết: “Từng vô tình xuất hiện trên một vài sân khấu không phù hợp, do không tìm hiểu kỹ lưỡng và thiếu sự quan sát cẩn trọng khi trình diễn”…

Những nghệ sĩ từng biểu diễn trên sân khấu hải ngoại có cờ của chế độ Sài Gòn có lẽ không dừng ở những nhân vật nêu trên.

Dư luận những ngày qua còn “dậy sóng” về vụ Hoa hậu Quý bà Hòa bình thế giới Phương Lê (bà Lê Thị Hậu Phương) sửa lời Quốc ca. Ngày 27-8, Sở Thông tin và truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh, Phòng An ninh chính trị nội bộ (PA03) Công an Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Văn hóa và thể thao Thành phố Hồ Chí Minh đã làm việc với bà Phương Lê về hoạt động cung cấp thông tin trên các tài khoản mạng xã hội. Các cơ quan chức năng xem xét các yếu tố về mục đích, động cơ, nội dung, nhận thức về sai phạm và thái độ của bà Phương Lê và thống nhất quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xuyên tạc tác phẩm gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả quy định tại khoản 2, Điều 10 Nghị định 131/2013/NĐ-CP ngày 16-10-2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan. Ngoài ra, Sở Thông tin và truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh còn xử phạt bà Phương Lê về hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 3-2-2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử.

Mặc dù bản thân các nghệ sĩ, người nổi tiếng đã lên tiếng xin lỗi, nêu lý do, nhưng nếu họ không thực sự sửa sai, thành thật hối cải, nghiêm túc rút kinh nghiệm thì dư luận xã hội khó lòng chấp nhận. Bởi lẽ, một trong những bài học vỡ lòng dành cho trẻ em từ trong mỗi gia đình, cho đến các trường mầm non, mẫu giáo và những cấp học cao hơn, đều là lòng yêu nước, tự hào dân tộc, dành sự tôn kính, thiêng liêng đối với Quốc kỳ, Quốc ca. Huống hồ đây đều là người đã trưởng thành, được trang bị kiến thức về lịch sử dân tộc, cũng như có đầy đủ hiểu biết về nghĩa vụ, quyền lợi, trách nhiệm của công dân. Càng đáng nói hơn, đây lại là người nổi tiếng được nhiều người hâm mộ thì càng phải ý thức hơn nữa vai trò, trách nhiệm xã hội của nghệ sĩ, người nổi tiếng khi xuất hiện trước công chúng.

Công chúng cần có thái độ nghiêm khắc, rõ ràng để góp phần điều chỉnh hành vi của nghệ sĩ, người nổi tiếng

Về cơ sở pháp lý, Hiến pháp năm 2013 nêu rõ: “Tổ quốc Việt Nam là thiêng liêng, bất khả xâm phạm. Mọi hành vi chống lại độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, chống lại sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đều bị nghiêm trị”.

Hệ thống pháp luật của Việt Nam quy định cụ thể về hoạt động nghệ thuật biểu diễn nói riêng và hoạt động văn hóa - văn nghệ nói chung. Trong đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 144/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hoạt động nghệ thuật biểu diễn áp dụng đối với tổ chức, cá nhân Việt Nam hoạt động nghệ thuật biểu diễn trên lãnh thổ Việt Nam và từ Việt Nam ra nước ngoài; tổ chức, cá nhân nước ngoài tham gia hoạt động nghệ thuật biểu diễn trên lãnh thổ Việt Nam. Tại Điều 3 của nghị định này có các quy định cấm trong hoạt động nghệ thuật biểu diễn. Ngoài ra, Luật An ninh mạng với 7 chương, 43 điều quy định cụ thể về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Những sự việc trên những ngày qua gây bức xúc trong dư luận xã hội. Trong khi có nhiều trang mạng xã hội phân tích, mổ xẻ và thể hiện thái độ phẫn nộ, lên án những hành vi lệch chuẩn; thì đồng thời cũng có những trang mạng của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề này để xuyên tạc, cài cắm những nội dung xấu độc để chống phá Đảng, Nhà nước.

Người nổi tiếng nếu mang lại những giá trị nhân văn, tích cực sẽ góp phần lan tỏa điều hay, điều tốt trong xã hội; còn ngược lại, người nổi tiếng nếu có hành vi lệch chuẩn, cổ xúy cho những điều sai trái thì hệ quả để lại là khôn lường.

Bí thư Tỉnh đoàn Nguyễn Minh Kiên cho biết, không gian mạng ngày nay trở thành một không gian xã hội mới, nơi con người có thể thực hiện các hành vi giao tiếp, sáng tạo, lao động, sản xuất, tiêu dùng, học tập và vui chơi giải trí, không bị giới hạn bởi không gian và thời gian. Nhất là với giới trẻ, việc tiếp cận sớm và thường xuyên với internet, mạng xã hội mang lại nhiều tích cực giúp việc học tập, trao đổi, chia sẻ thông tin, cập nhật xu hướng, giao lưu văn hóa nhanh chóng và thuận lợi hơn. Song ở đó cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ hệ lụy khi các bạn trẻ tiếp nhận những thông tin tiêu cực, độc hại do sự hạn chế về nhận thức, kỹ năng, gây ảnh hưởng đến tâm lý, thái độ, hành vi, phong cách sống. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch vẫn thực hiện chiêu trò “diễn biến hòa bình”, lợi dụng internet và mạng xã hội để xuyên tạc Cương lĩnh, đường lối, quan điểm, nền tảng tư tưởng của Đảng; lôi kéo, kích động các phần tử bất mãn tập hợp lực lượng, thành lập các tổ chức chống đối gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Cần nhắc lại rằng, đây không phải lần đầu giới nghệ sĩ, người nổi tiếng có những hành vi lệch chuẩn, mà trước đó không lâu, trên truyền thông đã đăng tải thông tin ngành chức năng xử phạt ca sĩ mặc trang phục có gắn huy hiệu lạ, hoa khôi live stream có phát ngôn gây tranh cãi… Hành vi, mức độ vi phạm (nếu có) của những nghệ sĩ, người nổi tiếng đến đâu sẽ được ngành chức năng vào cuộc xác minh, làm rõ và xử lý đến đó theo đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, bên cạnh sự quản lý của Nhà nước, của ngành chức năng về hoạt động biểu diễn nói riêng và lĩnh vực hoạt động văn hóa - văn nghệ nói chung thì mỗi người dân, nhất là giới trẻ, cần có thái độ dứt khoát trong lựa chọn “thần tượng” của riêng mình.

Chính thái độ nghiêm khắc, rõ ràng của công chúng sẽ góp phần quan trọng điều chỉnh hành vi, ứng xử, thái độ của nghệ sĩ, người nổi tiếng. Và dĩ nhiên, sự thờ ơ, vô cảm, dễ dãi, qua loa của công chúng đối với những hành xử lệch chuẩn của người nổi tiếng sẽ là sự dung dưỡng, tiền đề để cái xấu, cái ác, cái độc hại lấn lướt, tấn công, dẫn đến bị dẫn dắt về tư tưởng, lối sống...

Lâm Viên