Tình hình kinh tế Mỹ ngày càng khó lường

Theo Washington Post, dù chưa có bằng chứng rõ ràng về một cuộc suy thoái sắp diễn ra, nhưng những biến động kinh tế gần đây đang khiến cả giới đầu tư và công chúng lo lắng. Khi được hỏi về khả năng suy thoái, Tổng thống Donald Trump chỉ trả lời mơ hồ rằng "Có một giai đoạn chuyển đổi, vì những gì chúng ta đang làm là rất lớn".

Câu trả lời này không chỉ không làm giảm bớt lo ngại, mà còn khiến thị trường phản ứng tiêu cực, dẫn đến đợt bán tháo cổ phiếu ngay đầu tuần. Những diễn biến này đặt nền kinh tế Mỹ vào tình trạng bất ổn, với nhiều dấu hiệu cho thấy nguy cơ suy thoái đang gia tăng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: Getty

Nguy cơ suy thoái

Các chuyên gia kinh tế có những nhận định khác nhau về nguy cơ suy thoái, nhưng hầu hết đều đồng ý rằng rủi ro đang gia tăng.

Natasha Sarin, chuyên gia tài chính, đặt tỷ lệ suy thoái lên tới 70%, nhấn mạnh rằng sự hỗn loạn của thị trường trong sáu tuần đầu năm 2025 là một dấu hiệu đáng lo ngại.

Catherine Rampell, một chuyên gia khác, thận trọng hơn với mức 40 - 50%, lưu ý rằng mức độ suy thoái thông thường trong một năm chỉ khoảng 15%, nhưng các chính sách kinh tế không ổn định có thể khiến con số này cao hơn nhiều.

Sự thiếu ổn định trên thị trường tài chính, cộng với những chính sách thuế quan và thương mại không rõ ràng, đã khiến các doanh nghiệp và nhà đầu tư lo ngại về tương lai của nền kinh tế Mỹ.

Chính quyền Trump tiếp tục theo đuổi các chính sách thuế quan mạnh mẽ, nhưng mục tiêu thực sự của những biện pháp này vẫn chưa rõ ràng. Nếu thuế quan nhằm tăng doanh thu cho ngân sách, thì không có chiến lược cụ thể nào được đưa ra để chứng minh hiệu quả.

Việc áp thuế quan thép và nhôm trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sản xuất trong nước, nhưng thực tế lại cho thấy điều ngược lại - số lượng việc làm trong ngành sản xuất không tăng mà còn giảm.

Bên cạnh đó, việc sử dụng thuế quan như một công cụ gây áp lực lên các đồng minh chưa mang lại lợi ích rõ ràng cho nền kinh tế Mỹ. Đồng thời, sự thay đổi liên tục trong chính sách thuế quan, với các đợt công bố và hủy bỏ thất thường, đã tạo ra môi trường đầy biến động, khiến doanh nghiệp khó khăn trong việc lập kế hoạch dài hạn.

Bất nhất trong chính sách thuế quan

Một trong những yếu tố đáng lo ngại nhất là sự không nhất quán trong chính sách thương mại của chính quyền Trump. Các mức thuế quan đã liên tục bị công bố, đình chỉ, rồi lại công bố - phản ánh sự nhạy cảm trước phản ứng của thị trường. Tuy nhiên, chính điều này lại làm gia tăng sự bất ổn. Khi doanh nghiệp không biết liệu mức thuế sẽ được duy trì bao lâu, họ không thể đưa ra quyết định đầu tư dài hạn, dẫn đến sự chững lại trong tăng trưởng kinh tế.

Sự không chắc chắn trong chính sách kinh tế đang tác động mạnh mẽ đến cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Các doanh nghiệp phải đối mặt với chi phí sản xuất gia tăng trong khi thị trường xuất khẩu ngày càng bị thu hẹp, gây khó khăn trong hoạt động kinh doanh.

Trong khi đó, người tiêu dùng cũng chịu áp lực từ nguy cơ giá cả leo thang do thuế quan tiếp tục gia tăng. Đồng thời, niềm tin đầu tư suy giảm khi nhiều nhà đầu tư rút vốn khỏi các lĩnh vực chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế quan.

Đình lạm - nguy cơ lớn hơn suy thoái

Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Jay Powell cảnh báo rằng những diễn biến này có thể làm chậm quá trình phục hồi kinh tế sau giai đoạn lạm phát cao, đồng thời tạo thêm nhiều rủi ro mới cho nền kinh tế Mỹ.

Một trong những mối đe dọa tiềm ẩn lớn nhất hiện nay không chỉ là suy thoái, mà còn là đình lạm – tình trạng tăng trưởng chậm trong khi lạm phát vẫn duy trì ở mức cao.

Khi kinh tế giảm tốc, Fed có thể cân nhắc hạ lãi suất để kích thích tăng trưởng. Tuy nhiên, lạm phát kéo dài buộc cơ quan này phải duy trì lãi suất cao, làm suy yếu nền kinh tế hơn nữa.

Lịch sử đã chứng minh rằng các cuộc chiến thương mại dưới thời Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên đã cản trở đầu tư và làm giảm tốc độ tăng trưởng. Nếu kịch bản này tái diễn, đình lạm có nguy cơ trở thành thực tế, gây tác động tiêu cực đến cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng.

Hoàng Vũ