Tinh gọn bộ máy: 'Vừa chạy vừa xếp hàng'
Phát biểu bế mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, ngày 25/11/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, Trung ương thống nhất cao về nhận thức, quyết tâm thực hiện chủ trương tổng kết Nghị quyết 18, của BCH Trung ương Đảng khóa XII; một số nội dung gợi ý, định hướng để các cấp ủy, tổ chức Đảng, cơ quan, đơn vị nghiên cứu, đề xuất tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
Các cấp ủy, tổ chức Đảng, cơ quan, đơn vị, các cấp, các ngành, trước hết là cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu cần gương mẫu, chủ động, quyết liệt trong thực hiện nhiệm vụ được giao theo tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, Trung ương không chờ cấp tỉnh, cấp tỉnh không chờ cấp huyện, cấp huyện không chờ cơ sở; quyết tâm hoàn thành việc tổng kết Nghị quyết 18 và báo cáo BCH Trung ương về phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, hệ thống chính trị trong quý I/2025.
Như vậy có thể thấy người đứng đầu Đảng ta rất quyết liệt, đã nói là làm và ấn định thời gian cụ thể để hoàn thành việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy. Thực ra việc sắp xếp, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, chúng ta đã tiến hành từ nhiều nhiệm kỳ trước. Trải qua từng giai đoạn, thời kỳ phát triển của đất nước, tổ chức bộ máy tuy đã được thu gọn nhưng vẫn còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, kìm hãm sự phát triển của đất nước. Trong kỷ nguyên phát triển mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, đòi hỏi cả hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân phải đổi mới về tư duy, nhận thức và hành động. Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc thì không thể nói từ từ làm mà phải “chạy” – hiểu “chạy” ở đây tức là vận động ngay, không thể trì hoãn được nữa, vì thời gian không cho phép công việc tinh gọn sắp xếp bộ máy giậm chân tại chỗ. Nếu không “chạy” mà chỉ “đi” thôi sẽ đánh mất cơ hội, thời cơ vàng để đất nước cất cánh. “Chạy” - chỉ sự hành động nhanh hơn, quyết liệt hơn để thực hiện chủ trương của Đảng ta từ các bộ ngành, tỉnh, thành, nhất là vai trò của người đứng đầu trong tổ chức thực hiện. Nhưng “chạy” thôi chưa đủ nếu thiếu sự tính toán, đánh giá, phân tích, thiếu phương pháp, sẽ dẫn đến hậu quả khó lường, mà phải “xếp hàng”. Hàm ý của hai từ “xếp hàng” – là làm bài bản, chặt chẽ, khoa học, đúng trình tự, quy trình để không gây nên một sự hụt hẫng, xáo trộn, đi ngược lại với chủ trương của Đảng. “Vừa chạy, vừa xếp hàng” – đó là yêu cầu hành động ngay nhưng chắc chắn, giữ được kỷ cương, ổn định được bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả. “Vừa chạy vừa xếp hàng” thể hiện tư duy lãnh đạo mới, mang tính khoa học, sáng tạo, phù hợp với thực tiễn đòi hỏi của đất nước. Quá trình thực hiện phải bám sát các nguyên tắc của Đảng, Cương lĩnh chính trị, Điều lệ của Đảng, Hiến pháp, pháp luật và thực tiễn đặt ra; quán triệt và thực hiện xuyên suốt các yêu cầu có tính nguyên tắc, bảo đảm vận hành thông suốt, hiệu quả cơ chế tổng quát Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ.
Người đứng đầu Đảng ta yêu cầu, việc tổng kết phải được tiến hành khách quan, dân chủ, khoa học, cụ thể, sâu sắc, cầu thị; triển khai thực hiện khẩn trương nhưng đảm bảo thận trọng, chắc chắn, giữ vững nguyên tắc, tiếp thu ý kiến từ tổng kết thực tiễn, từ các chuyên gia, nhà khoa học, kể cả kinh nghiệm nước ngoài để đề xuất tinh gọn tổ chức bộ máy, đảm bảo tính tổng thể, đồng bộ, liên thông. Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác, cơ chế vận hành, trách nhiệm cụ thể trên cơ sở tính Đảng, tính hợp lý, hợp pháp, bảo đảm hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả. Thực hiện nghiêm nguyên tắc một cơ quan thực hiện nhiều việc; một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì và chịu trách nhiệm chính, khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ; chia cắt về địa bàn, lĩnh vực.
Có thể thấy việc sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy là công việc rất khó khăn, nhạy cảm, phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến mỗi con người trong từng tổ chức. Do đó, đòi hỏi sự đoàn kết, quyết tâm cao, dũng cảm và cả sự hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của đất nước.