Tình báo Mỹ: Iran đưa thủy lôi ra eo biển Hormuz
Tình báo Mỹ cho biết Iran đã bí mật đưa thủy lôi ra vịnh Ba Tư, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ phong tỏa eo biển Hormuz - tuyến đường vận chuyển 20% năng lượng toàn cầu.

Quan chức Mỹ tiết lộ Iran có dấu hiệu chuẩn bị phong tỏa eo biển Hormuz bằng thủy lôi. Ảnh: Reuters.
Hai quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ với Reuters hôm 1/7 rằng hoạt động chất thủy lôi của Iran được ghi nhận sau khi Israel phát động đợt tấn công bằng tên lửa nhằm vào các mục tiêu chiến lược tại Iran từ giữa tháng trước. Đây là thông tin chưa từng được công bố trước đó và được thu thập thông qua các phương pháp tình báo như ảnh vệ tinh, nguồn tin mật.
Mặc dù thủy lôi chưa được triển khai chính thức, hành động này cho thấy Iran có thể thực sự nghiêm túc với phương án phong tỏa tuyến vận tải biển quan trọng bậc nhất thế giới.
Eo biển Hormuz hiện là nơi trung chuyển khoảng 20% tổng sản lượng dầu mỏ và khí hóa lỏng toàn cầu. Một khi bị đóng, thị trường năng lượng thế giới có nguy cơ chao đảo nghiêm trọng.
Tuy nhiên, kể từ sau các đòn không kích của Mỹ nhắm vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran nhằm cản trở chương trình hạt nhân của Tehran, giá dầu toàn cầu lại giảm hơn 10% - phần nào phản ánh tâm lý lạc quan rằng xung đột chưa vượt ngưỡng leo thang và thương mại năng lượng vẫn duy trì thông suốt.
Trước đó vào ngày 22/6, chỉ vài ngày sau vụ không kích của Mỹ, Quốc hội Iran được cho là đã ủng hộ một đề xuất phong tỏa eo biển Hormuz như hành động đáp trả.
Tuy nhiên, theo Đài Press TV, quyết định cuối cùng vẫn thuộc về Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao - cơ quan tối cao về chính sách an ninh - quốc phòng của Iran. Trong nhiều năm qua, Iran từng nhiều lần đe dọa đóng cửa eo Hormuz nhưng chưa từng thực sự hành động.
Một số quan chức Mỹ cho rằng việc đưa thủy lôi lên tàu có thể là một "màn kịch chiến lược" nhằm gửi thông điệp cứng rắn đến Washington và Tel Aviv, cho thấy Iran sẵn sàng leo thang nếu bị khiêu khích. Song, cũng có khả năng đây là một bước chuẩn bị thực tế trong trường hợp lãnh đạo cấp cao Iran quyết định phong tỏa tuyến vận tải biển trọng yếu này.
Hiện chưa rõ liệu thủy lôi đã được dỡ xuống hay vẫn tiếp tục hiện diện trên các tàu quân sự. Mỹ cũng không công bố cụ thể thời điểm hoạt động này diễn ra trong chuỗi diễn biến của cuộc đối đầu Israel - Iran.
Đại diện Nhà Trắng từ chối xác nhận chi tiết, chỉ tuyên bố rằng: “Nhờ chiến dịch ‘Búa Đêm’ do Tổng thống chỉ đạo và sức ép tối đa lên Iran, tuyến hàng hải tại Hormuz vẫn thông suốt, tự do hàng hải được đảm bảo và năng lực răn đe của Iran đã bị suy giảm đáng kể”.
Lầu Năm Góc và phái bộ Iran tại Liên Hợp Quốc hiện cũng chưa đưa ra bình luận về thông tin trên.
Eo biển Hormuz nằm giữa Iran và Oman, kết nối Vịnh Ba Tư với Vịnh Oman và Biển Arab. Tại điểm hẹp nhất, eo chỉ rộng khoảng 34 km với luồng tàu di chuyển chưa đầy 3 km mỗi chiều.
Đây là tuyến vận tải chính cho xuất khẩu dầu mỏ của các nước OPEC như Saudi Arabia, UAE, Kuwait, Iraq và đặc biệt là Qatar - quốc gia xuất khẩu khí hóa lỏng hàng đầu thế giới. Iran cũng phụ thuộc lớn vào tuyến này cho xuất khẩu dầu của mình.
Sự phụ thuộc kinh tế đó khiến nhiều chuyên gia nhận định Iran khó dám đơn phương đóng eo biển nếu không bị dồn đến giới hạn. Tuy nhiên, Tehran từ lâu đã đầu tư nhiều vào năng lực phong tỏa nhanh chóng khi cần thiết.
Theo Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ (DIA), tính đến năm 2019, Iran sở hữu hơn 5.000 quả thủy lôi hải quân có thể được triển khai nhanh bằng các xuồng cao tốc tấn công nhỏ.