Tin thế giới 19/5: Anh-EU như chưa từng có cuộc chia ly, Trung Quốc 'ra mặt' giúp Pakistan, Israel tuyên bố sẽ 'kiểm soát toàn bộ' Dải Gaza

Lá cờ Liên minh châu Âu gần Tháp Big Ben ở London, Anh hồi tháng 3/2025. (Nguồn: Reuters)

Châu Âu

* Liên minh châu Âu (EU) và Anh đạt thỏa thuận sơ bộ về quốc phòng và an ninh, thủy sản và thanh niên lưu động trước thềm hội nghị thượng đỉnh EU-Anh trong ngày 19/5, qua đó mở đường cho các công ty Anh tham gia các hợp đồng quốc phòng lớn của EU.

Đại diện các chính phủ EU tại Brussels (Bỉ) đã nhận được văn bản Biên bản ghi nhớ chung giữa Anh và EU, và văn bản này hiện đang được tất cả 27 quốc gia thành viên EU phê duyệt.

Một nhà ngoại giao giấu tên nhấn mạnh: "Với những tín hiệu tích cực từ các nhà đàm phán ở London trong những ngày và giờ qua, bối cảnh giờ đây đã sẵn sàng cho việc thiết lập lại mối quan hệ rất thành công và mang tính xây dựng, mối quan hệ mà cả EU và Anh sẽ được hưởng lợi". (AFP)

* EU muốn tăng cường hợp tác an ninh với Australia, theo lời Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen tại cuộc gặp Thủ tướng Australia Anthony Albanese ngày 18/5.

Bà von der Leyen cho rằng, sự suy thoái mạnh mẽ của môi trường chiến lược toàn cầu sẽ buộc Australia và EU phải phát triển quan hệ quốc phòng và chiến lược mạnh mẽ hơn.

Về phần mình, Thủ tướng Albanese thể hiện sự thận trọng khi cho rằng, dù Australia "chắc chắn quan tâm" đến ý tưởng này song hiện tại vẫn đang ở "giai đoạn rất sớm" để thảo luận. (ABC)

* Nga ưu tiên giải pháp ngoại giao trong vấn đề Ukraine nhằm đạt được tất cả các mục tiêu,theo lời người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 19/5.

Ông Peskov nói thêm rằng Nga "đánh giá cao" những nỗ lực của Washington nhằm chấm dứt giao tranh, đồng thời gọi cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nga và Mỹ, chuẩn bị diễn ra vào khoảng 21h ngày 19/5 là "quan trọng" sau các cuộc đàm phán với Ukraine tại Istanbul tuần trước. (AFP)

* Nga lần đầu tiên bắt giữ tàu chở dầu từ Estonia, thuộc sở hữu của công ty Aegean Shipping (Hy Lạp) và đang đi theo tuyến đường được chấp thuận theo thỏa thuận ba bên giữa Nga, Estonia và Phần Lan hướng đến Rotterdam dự kiến vào ngày 22/5.

Vụ việc xảy ra vào ngày 18/5 tại vùng biển lãnh hải của Nga, trở thành vòng leo thang căng thẳng mới trong khu vực. Theo phía Estonia, tuyến đường này được chọn vì an toàn hơn cho các tàu lớn so với việc đi thuyền giữa các vùng nước nông ở vùng biển Estonia. (Reuters)

* Các cuộc bầu cử ở châu Âu gồm Bồ Đào Nha, Romania và Ba Lan đều bước đầu có kết quả.

Tại Bồ Đào Nha, đảng Liên minh Dân chủ (AD) theo đường lối trung hữu cầm quyền đã giành được nhiều ghế nhất trong cuộc tổng tuyển cử vào ngày 18/5 nhưng một lần nữa không đạt được đa số ghế trong quốc hội để thành lập chính phủ.

Tại Romania, ứng cử viên độc lập, Thị trưởng Bucharest đương nhiệm Nicusor Dan đã giành chiến thắng với 53,93% số phiếu ủng hộ, sẽ trở thành tổng thống mới của nước này.

Tại Ba Lan, hai ứng cử viên tổng thống Rafal Trzaskowski, đại diện của đảng Liên minh Công dân (KO) cầm quyền và ông Karol Nawrocki được đảng Luật pháp và Công lý (PiS) đối lập hậu thuẫn sẽ bước vào vòng bầu cử thứ 2, dự kiến diễn ra vào ngày 1/6.

Châu Á-Thái Bình Dương

* Trung Quốc đẩy nhanh xây đập ở Pakistan sau khi Ấn Độ thông báo sẽ đình chỉ Hiệp ước nước sông Ấn năm 1960 với Islamabad để đáp trả vụ tấn công khủng bố nhằm vào du khách ở Kashmir hôm 22/4.

Đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV đưa tin, dự án đã bắt đầu vào giai đoạn đổ bê tông đập, đánh dấu "cột mốc quan trọng trong xây dựng và giai đoạn phát triển được đẩy nhanh cho dự án trọng điểm quốc gia của Pakistan này".

Tập đoàn Công trình năng lượng Trung Quốc thuộc sở hữu nhà nước đã tham gia xây dựng Dự án Thủy điện Mohmand ở tỉnh Khyber Pakhtunkhwa, Tây Bắc Pakistan từ năm 2019. Dự án chính thức khởi công vào tháng 9/2019 và dự kiến hoàn thành vào năm sau.

* Đánh bom liều chết tại một khu chợ ở tỉnh Balochistan, Tây Nam Pakistan, khiến ít nhất 4 người thiệt mạng và 20 người bị thương. Vụ việc xảy ra vào 0h30 ngày 19/5. Nghi phạm đã kích nổ một bom xe. Những người bị thương sau đó đã được chuyển đến bệnh viện để chữa trị.

Toàn bộ khu vực được phong tỏa để điều tra và hiện chưa có nhóm nào thừa nhận tiến hành vụ tấn công. (THX)

* Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Pakistan Ishaq Dar thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 19-21/5 nhằm tăng cường quan hệ chiến lược cũng như trao đổi quan điểm về hòa bình và an ninh khu vực.

Văn phòng Phó Thủ tướng Pakistan cho biết, trong khuôn khổ chuyến thăm, ông Ishaq Dar sẽ hội đàm với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị để đánh giá toàn diện về mọi khía cạnh của mối quan hệ song phương, đặc biệt tập trung vào hợp tác kinh tế, hợp tác quốc phòng và môi trường an ninh khu vực.

Bên cạnh đó, ông Ishaq Dar sẽ có các cuộc thảo luận chi tiết với lãnh đạo Trung Quốc về tình hình khu vực hiện tại, nhấn mạnh vào hòa bình, ổn định và lợi ích chiến lược chung. (THX)

* Triều Tiên xóa sổ từ "thống nhất" khỏi tên gọi của một tòa nhà tại làng đình chiến Panmunjom (Bàn Môn Điếm), trong chiến dịch định nghĩa lại mối quan hệ với Hàn Quốc theo hướng thù địch.

Cụ thể, vào tháng 8 năm ngoái, Triều Tiên đã thay thế biển hiệu trên tòa nhà của họ tại Panmunjom, đổi tên thành Panmun-gwan (Bàn Môn Quan) sau khi tháo dỡ biển hiệu cũ Tongil-gak (Tòa nhà Thống nhất) trước đó 7 tháng. (Yonhap)

Trung Đông-châu Phi

* Israel sẽ "kiểm soát toàn bộ" Dải Gaza, theo tuyên bố của Thủ tướng nước này Benjamin Netanyahu ngày 19/5, trong bối cảnh quân đội quốc gia Trung Đông đang đẩy mạnh chiến dịch tấn công mở rộng tại vùng lãnh thổ này.

Phát biểu trong một video đăng trên kênh Telegram, Thủ tướng Netanyahu tuyên bố: "Các cuộc giao tranh đang diễn ra dữ dội và chúng ta đang đạt được tiến triển. Chúng ta sẽ không từ bỏ. Nhưng để thành công, chúng ta phải hành động theo cách không thể bị ngăn cản".

Thủ tướng Netanyahu nhấn mạnh Israel cần phải ngăn chặn nạn đói ở Gaza vì "lý do ngoại giao", sau khi chính phủ của ông thông báo sẽ cho phép viện trợ lương thực có giới hạn vào khu vực này. (AFP)

* Nguy cơ đàm phán hạt nhân thất bại nếu Mỹ khăng khăng yêu cầu Iran giảm hoạt động làm giàu uranium xuống mức bằng không, theo lời Thứ trưởng Ngoại giao Iran Majid Takht-Ravanchi.

Ông Takht-Ravanchi nêu rõ: “Lập trường của chúng tôi về vấn đề làm giàu uranium rất rõ ràng và chúng tôi nhiều lần tuyên bố rằng đây là thành tựu quốc gia mà chúng tôi sẽ không từ bỏ”.

Trước đó, ngày 18/5, Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff nhắc lại lập trường của nước này rằng, "giới hạn đỏ rất rõ ràng" của Washington là việc làm giàu uranium" và Nhà Trắng "không thể cho phép dù chỉ 1% khả năng Tehran làm giàu uranium". (Reuters)

* Ủy ban ngừng bắn chung ở Libya được thành lập, do Phái bộ Hỗ trợ của Liên hợp quốc tại Libya (UNSMIL) và Hội đồng Tổng thống Libya đứng sau, nhằm làm dịu căng thẳng và thúc đẩy hòa bình bền vững tại thủ đô Tripoli sau các vụ đụng độ vũ trang nghiêm trọng xảy ra trong tuần qua.

Ủy ban ngừng bắn do Tổng Tham mưu trưởng quân đội Libya Mohammed Al-Haddad đứng đầu, sẽ đóng vai trò điều phối các biện pháp an ninh tại Tripoli, bảo vệ dân thường và tạo điều kiện cho một thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn. (AFP)

Châu Mỹ

* Cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden mắc ung thư tuyến tiền liệt ác tính và phát hiện ung thư đã di căn vào xương. Tuy nhiên, theo người phát ngôn của Văn phòng ông Biden, khối u có phản ứng với việc điều trị bằng nội tiết tố, vì vậy, ông và gia đình đang cùng các bác sĩ xem xét các phương án điều trị. (TASS)

* Phó Tổng thống Mỹ JD Vance lạc quan về việc thúc đẩy các cuộc đàm phán thương mại với EU trong các cuộc hội đàm tại Rome (Italy) với Chủ tịch EC Ursula von der Leyen và Thủ tướng nước chủ nhà Giorgia Meloni.

Phát biểu tại Rome, ông Vance thông báo Italy đã đề nghị trở thành "quốc gia xây dựng cầu nối" giữa Mỹ và châu Âu, nhấn mạnh rằng, mặc dù vẫn còn những khác biệt về thương mại, cả hai bên đều chia sẻ các ưu tiên chính và mối quan hệ lâu dài. (Reuters)

* Canada tạm dừng một số loại thuế trả đũa đối với Mỹ, cho dù Bộ trưởng Tài chính nước này Francois-Philippe Champagne vẫn phản bác những tuyên bố rằng, tất cả các loại thuế quan đó đều được dỡ bỏ một cách lặng lẽ.

Việc loại bỏ thuế quan của Canada diễn ra khi Thủ tướng Mark Carney và Phó Tổng thống Mỹ JD Vance thảo luận về thương mại giữa hai nước tại Rome sau khi tham dự thánh lễ nhậm chức của Giáo hoàng Leo XIV. (Reuters)

Hoàng Hà