Tin thế giới 16/6: Iran chính thức cậy nhờ quốc tế, Thái Lan phản pháo cảnh báo quyết liệt của Campuchia, Thượng đỉnh G7 khai mạc giữa chia rẽ

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian. (Nguồn: IRNA)

Trung Đông - châu Phi

* Xung đột Israel - Iran: Iran tiến hành một làn sóng tấn công bằng tên lửa đạn đạo mới vào Israel, bao gồm Tel Aviv và Haifa, khiến ít nhất tám người thiệt mạng vài giờ sau khi quân đội Israel một lần nữa ném bom thủ đô Tehran của Iran.

Quân đội Israel cho biết đã phá hủyhơn 120 bệ phóng tên lửa đất đối đất, tương đương với 1/3 số bệ phóng tên lửa loại này mà Iran sở hữu.

Số người chết trong các cuộc tấn công của Israel vào Iran đã tăng lên hơn 220 người, bao gồm 70 phụ nữ và trẻ em. Chỉ huy tình báo của Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran và hai vị tướng khác đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công của Israel vào ngày 15/6.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz cảnh báo người dân Tehran sẽ “phải trả giá và sớm thôi” cho các cuộc tấn công trả đũa chết người của Iran.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông hy vọng Israel và Iran có thể "đạt được thỏa thuận", nhưng nói thêm rằng đất nước của ông sẽ tiếp tục ủng hộ Israel. (Al Jazeera)

* Iran chính thức kêu gọi Liên hợp quốc (LHQ) và cộng đồng quốc tế có hành động cụ thể nhằm lên án cuộc tấn công của Israel vào lãnh thổ nước này.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Ismail Baghaei đưa ra tuyên bố mạnh mẽ, yêu cầu các quốc gia thành viên LHQ, đặc biệt là 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an, cần có lập trường rõ ràng về vụ việc. Ông nhấn mạnh việc cần thông qua một nghị quyết với những từ ngữ không mơ hồ để lên án hành động của Israel.

Iran đồng thời yêu cầu Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) lên tiếng về các cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, cũng như buộc Israel phải chịu trách nhiệm về hành động của mình. (IRNA)

* Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian ngày 16/6 tuyên bố nước này không có ý định phát triển vũ khí hạt nhân nhưng tiếp tục làm giàu uranium vì mục đích năng lượng bởi nước Cộng hòa Hồi giáo "có quyền được hưởng lợi từ năng lượng hạt nhân".

Phát biểu trước Quốc hội, ông khẳng định: “Chúng tôi không tìm cách sở hữu vũ khí hạt nhân”, đồng thời cho rằng phương Tây không nên lo ngại, vì “chúng tôi hoàn toàn không có ý định như vậy”.

Tổng thống Iran cũng khẳng định người dân nước này “không phải là kẻ gây hấn”, đồng thời cho biết chính phủ của ông đang đàm phán với Mỹ về chương trình hạt nhân. (IRNA)

Châu Á-Thái Bình Dương

* Campuchia sẽ cấm nhập khẩu trái cây và rau củ từ Thái Lan nếu nước này không đơn phương mở lại hoàn toàn các cửa khẩu biên giới với Campuchia trong vòng 24 giờ tới, theo cảnh báo của Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen ngày 16/6.

Ông Hun Sen cho biết, Campuchia sẽ dỡ bỏ các biện pháp hạn chế đi lại qua biên giới hiện nay nếu phía Thái Lan khôi phục thời gian mở cửa từ 6h-22h như trước đây. (Khmer Times)

* Thái Lan không đóng cửa biên giới với Campuchia, mà chỉ thực hiện một số biện pháp kiểm soát biên giới dựa trên tình hình thực tế, đồng thời khẳng định Bangkok không chấp nhận bất kỳ hình thức đe dọa nào, theo lời Thủ tướng nước này Paetongtarn Shinawatra ngày 16/6.

Phát biểu với giới truyền thông, bà Paetongtarn lưu ý, biên giới Thái Lan-Campuchia vẫn mở, nhưng giờ mở cửa tại các cửa khẩu đã được điều chỉnh dựa trên đánh giá an ninh và phía Bangkok đã trao đổi với nước láng giềng Campuchia. (Bangkok Post)

* Hàn Quốc thành lập đội đặc nhiệm đàm phán thương mại với Mỹ, tập trung vào việc giải quyết các vấn đề thuế quan và phi thuế quan trong lĩnh vực công nghiệp và năng lượng.

Lực lượng đặc nhiệm gồm các quan chức cao cấp của Bộ Công nghiệp, chuyên trách về các lĩnh vực thương mại, chế tạo, năng lượng và đầu tư. Đặc biệt, nhóm sẽ đóng vai trò then chốt trong việc điều phối hoạt động giữa các cơ quan chính phủ và khu vực tư nhân, nhằm xây dựng chiến lược đàm phán hiệu quả. (Yonhap)

* Máy bay Air India Boeing 787-8 Dreamliner có số hiệu AI-35 gặp sự cố kỹ thuật trên không khi bay từ Hong Kong (Trung Quốc) đi New Delhi (Ấn Độ) và đã phải quay trở lại điểm xuất phát chưa đầy một giờ sau khi cất cánh.

Theo các nguồn tin, máy bay này mới vận hành được 7 năm. Nguyên nhân sự cố đang được điều tra và hoạt động của sân bay Hong Kong không bị ảnh hưởng.

Sự việc xảy ra trong bối cảnh ngành hàng không Ấn Độ đang chìm trong khủng hoảng sau thảm kịch máy bay rơi tại Ahmedabad vào tuần trước khiến hầu hết hành khách trên máy bay tử vong, chỉ một người sống sót. (ANI)

* Hội nghị quan chức cấp cao ASEAN về năng lượng lần thứ 43 và các cuộc họp liên quan diễn ra từ ngày 16-18/6 tại Malaysia nhằm thống nhất các chính sách năng lượng của khối ở cấp quan chức cấp cao.

Chương trình nghị sự bao gồm việc xem xét tiến độ thực hiện Kế hoạch hành động ASEAN về hợp tác năng lượng (APAEC) và thảo luận các vấn đề quan trọng nhằm chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN lần thứ 43, dự kiến diễn ra vào tháng 10 năm nay. (TTXVN)

Châu Âu

* Pháp muốn siết thêm vòng vây trừng phạt Nga, và sẽ hỏi Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc tạo điều kiện cho hành động này nếu Moscow từ chối đáp ứng các đề xuất ngừng bắn,theo lời Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 15/6.

Ngoài ra, Tổng thống Pháp bác bỏ đề xuất về việc người đồng cấp Nga Vladimir Putin có thể làm trung gian hòa giải trong cuộc xung đột leo thang giữa Israel và Iran, với lý do Moscow đang tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. (Politico)

* Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bày tỏ lập trường ủng hộ chủ quyền của Greenland, đồng thời khẳng định vùng lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch “không phải để bán” và cũng “không thể bị chiếm đoạt” khi ông có chuyến công du hòn đảo này.

Ông Macron cho rằng, vùng lãnh thổ đang bị đe dọa bởi “tham vọng săn mồi”, tình hình hiện tại ở Greenland là “hồi chuông cảnh tỉnh” đối với toàn thể châu Âu. (Reuters)

* Anh-Canada nhất trí lập nhóm công tác thương mại chung nhằm tăng cường quan hệ kinh tế song phương tại cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Anh Keir Starmer và Thủ tướng Canada Mark Carney trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức đầu tiên của nhà lãnh đạo Anh tới quốc gia Bắc Mỹ.

Theo tuyên bố chung của hai chính phủ, nhóm công tác mới sẽ đệ trình các khuyến nghị lên thủ tướng của mỗi nước trong vòng 6 tháng tới, tập trung vào thương mại số, trí tuệ nhân tạo và khoáng sản chiến lược, đồng thời tháo gỡ những rào cản tiếp cận thị trường.

Canada cam kết thông qua việc Anh gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vào cuối năm nay. Hiện Anh còn chờ Canada và Mexico phê chuẩn.

Cũng theo tuyên bố chung, bên cạnh hợp tác kinh tế, hai nước sẽ mở rộng hợp tác quốc phòng và tiếp tục ủng hộ Ukraine. (Gov.uk)

* Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi G7 tránh chủ nghĩa bảo hộ khi các nhà lãnh đạo Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) bắt đầu hội nghị thượng đỉnh thường niên tại thị trấn Kananaskis, tỉnh Alberta trrong các ngày 16-17/6 (theo giờ Canada).

Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 15/6 trước thềm hội nghị, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh: “Hãy giữ cho thương mại giữa chúng ta công bằng, có thể dự đoán và cởi mở".

Về phần mình, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa kêu gọi châu Âu và Mỹ tập trung vào việc G7 sẽ chịu trách nhiệm nhiều hơn cho vấn đề quốc phòng thay vì tạo ra sự bất ổn kinh tế thông qua căng thẳng thương mại. (Politico)

Châu Mỹ

* Các lãnh đạo G7 bắt đầu cuộc họp thường niên giữa lúc các xung đột ở Ukraine và Trung Đông càng khiến tình trạng bất ổn kinh tế toàn cầu trở nên nghiêm trọng hơn, trong khi nước chủ nhà Canada nỗ lực tránh va chạm với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Lãnh đạo các nước Anh, Canada, Pháp, Đức, Italy, Nhật Bản và Mỹ, cùng đại diện EU tổ chức hội nghị tại khu nghỉ dưỡng Kananaskis trên dãy núi Rocky của Canada từ nay đến hết ngày 17/6. Tuy nhiên, phía sau khung cảnh yên bình của vùng núi, hội nghị đối mặt với hàng loạt thách thức.

Cuộc họp ngày 16/6 tập trung vấn đề kinh tế, thúc đẩy các hiệp định thương mại và vấn đề Trung Quốc. (Reuters)

* Mỹ mở rộng hoạt động trục xuất tại nhiều thành phố khi Tổng thống Donald Trump ngày 15/6 chỉ thị cho các quan chức liên bang về nhập cư ưu tiên các cuộc trục xuất tại các thành phố do đảng Dân chủ kiểm soát, sau khi các cuộc biểu tình lớn nổ ra tại Los Angeles và nhiều thành phố lớn khác để phản đối chính sách nhập cư của chính quyền.

Trên mạng xã hội Truth Social, ông kêu gọi các nhân viên của Cơ quan Thực thi di trú và hải quan Mỹ (ICE) làm hết khả năng để đạt được mục tiêu của “chương trình trục xuất hàng loạt lớn nhất trong lịch sử".

Theo đó, mở rộng các hoạt động bắt giữ và trục xuất người nhập cư bất hợp pháp tại những thành phố lớn của nước Mỹ như Los Angeles, Chicago và New York, nơi có hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp sinh sống. (CBS News)

* Venezuela-CH Dominica cân nhắc nối lại đường bay, theo tuyên bố từ phía Caracas. Ngày 15/6, Cơ quan hàng không dân dụng INAC của Venezuela đăng trên Instagram rằng “hoạt động vận tải hành khách, hàng hóa và bưu kiện thương mại đến và đi từ Cộng hòa Dominica sẽ được nối lại”, song không nêu rõ ngày cụ thể bắt đầu khai thác trở lại.

Trong khi đó, người đứng đầu Cơ quan Hàng không dân dụng Dominica (JAC) Hector Porcella cho hay đây chưa phải là quyết định cuối cùng dù đã nhận được thông báo từ Venezuela. Bộ Ngoại giao CH Dominica đang tham vấn và sẽ đưa ra quyết định trong vài ngày tới. (BSS News)

Hoàng Hà