Tin lời 'cò' đất, 19 người mất hơn 9 tỷ đồng

Bị cáo Hà Văn Công khai báo trước Tòa

Khoảng giữa năm 2023 cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lâm Đồng nhận được nhiều đơn của người dân ở huyện Đức Trọng tố cáo Hà Văn Công (46 tuổi, trú tại xã Tân Văn, huyện Lâm Hà, Lâm Đồng) bằng nhiều thủ đoạn gian dối đã lừa của hàng chục người dân ở huyện Đức Trọng với số tiền lên đến hàng tỷ đồng.

Tiến hành xác minh Cơ quan Cảnh sát điều tra xác định nội dung đơn tố cáo là thật nên đã phân công điều tra viên trực tiếp thụ lý vụ án. Hàng chục nạn nhân trong vụ án và cả đối tượng Công đã được triệu tập lấy lời khai. Những giấy tờ quan trọng, như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ), hợp đồng đặt cọc, giấy nhận tiền, giấy cam kết, giấy chứng nhận làm đường và làm sổ đỏ được các bị hại cung cấp cho cơ quan điều tra là minh chứng cho các hành vi vi phạm pháp luật của Công.

Sau thời gian dài củng cố chứng cứ, ngày 21/12/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lâm Đồng đã quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố đối tượng Hà Văn Công về 2 tội danh “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan tổ chức”. Quá trình đấu tranh, Công thừa nhận, do cần tiền tiêu xài và trả nợ các khoản vay khác Công đã sử dụng GCN QSDĐ giả, tự viết giả giấy tờ mua bán đất, đưa ra các thông tin không có thật để nhận tiền của nhiều người ở huyện Đức Trọng và vụ đầu tiên là vào tháng 3/2020.

Ông Vũ Hữu Thể (trú tại thôn Srê Đăng, xã N’Thôn Hạ, huyện Đức Trọng), có lô đất diện tích 1.034 m2 tại thôn Srê Đăng được thể hiện bằng GCN QSDĐ số hiệu BC929734 do UBND huyện Đức Trọng cấp ngày 29/9/2010, đứng tên ông Thể và một mảnh đất diện tích 7.000m2 ông mua lại của một số người đồng bào nhưng chưa có giấy GCN QSDĐ, biết Công có khả năng “chạy” được giấy tờ nên ông Thể đã nhờ Công làm GCN QSDĐ, mở đường phân lô đối với lô đất trên. Ông Thể đã đưa cho Công bản phô tô GCN QSDĐ và giấy mua bán tay. Sau đó, Công đã tự vẽ họa đồ phân lô tách thửa cho 2 lô đất của ông Thể được 45 lô đất nhỏ với diện tích mỗi lô khoảng 100m2. Đây chỉ là họa đồ do Công tự vẽ ra, trên thực tế Công không thể làm được những giấy tờ này. Theo lời khai của Công, anh ta đã trả lại cho ông Thể các giấy tờ liên quan nhưng vẫn giữ lại bản phô tô GCN QSDĐ số hiệu BC929734 mục đích là để dùng cho các vụ lừa đảo sau.

Không làm được giấy tờ, không thể tách thửa, phân lô trên điện tích đất của ông Thể nhưng Công vẫn tự tin giới thiệu, chào bán các lô đất cho mọi người và bà Đ.T.T.L. (trú tại đường Nguyễn Du, thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng) là nạn nhân đầu tiên. Công đã đưa ra những thông tin gian dối như: Bản phô tô GCN QSDĐ số hiệu BC929734 cùng 1 họa đồ bản phô tô đã được phân tổng cộng 45 lô đất và cho biết đã mua của chủ đất cũ, cũng như đã được ủy quyền để bán các lô đất theo họa đồ. Anh ta còn khoác lác, đã có nhiều người mua các lô đất này, nếu đầu tư sớm sẽ có lời to, giá mua mỗi lô là 395 triệu đồng, giá đặt cọc mỗi lô là 100 tiệu đồng. Do tin tưởng, trong các ngày 13, 18/11/2020 và ngày 6/1/2021 bà L. đã đặt cọc tổng số tiền 2,2 tỷ đồng để mua 22 lô đất. Bà L. đã làm hợp đồng đặt cọc và được Công ký tên, giao kèo trong vòng 3 tháng sẽ làm GCN QSDĐ cho từng lô và làm thủ tục chuyển nhượng cho bà L. Đến hạn, không nhận được các GCN QSDĐ, bà L. nhiều lần yêu cầu thì Công nại ra lý do để trì hoãn. Bà L. tìm hiểu mới vỡ lẽ, lô đất diện tích khoảng 7.000m2, tại xã N’Thôn Hạ, huyện Đức Trọng chưa làm được GCN QSDĐ, đất vẫn đang đứng tên giấy mua bán tay của ông Thể, việc Công nhận tiền cọc của bà L., hứa hẹn làm GCN QSDĐ cho từng lô ông Thể không biết và ông cũng không ủy quyền cho Công làm những việc này.

Cũng trong tháng 1/2021, 2 anh em ông Lê Văn Thuận (48 tuổi) và Lê Văn Nhuận (44 tuổi) cùng trú tại thôn Srê Đăng, xã N’Thôn Hạ, huyện Đức Trọng có mua 1 lô đất diện tích khoảng 10.000 m2 tại tổ 34, thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng của ông Nguyễn Duy Thùy (chỉ có giấy mua bán tay), chưa có GCN QSDĐ, chưa có họa đồ đo đạc và đang trồng cà phê, trong đó đa số là đất rừng đang muốn bán với giá 1 tỷ đồng để lấy tiền trả cho ông Hoàng Ca Phúc (cùng trú tại thị trấn Liên Nghĩa) 500 triệu đồng mà anh em ông đã vay trước đó. Biết chuyện, Công đã rủ bà L. góp tiền mua chung lô đất của anh em ông Thuận. Ngày 14/1/2021, bà L. một mình đến gặp 2 anh em Thuận, đặt cọc 250 triệu đồng, viết giấy “Hợp đồng đặt cọc”, hẹn ngày 2/3/2021 sẽ giao đủ tiền. Sau đó, Công gặp 2 anh em ông Thuận và thừa nhận cùng góp chung với bà L. mua đất của 2 ông nhưng hiện chưa đủ tiền góp vốn mua chung nên thỏa thuận Công sẽ thay ông Thuận trả cho ông Phúc 500 triệu đồng mà anh em ông Thuận đang nợ. Sau đó ông Thuận đã dẫn Công đến gặp ông Phúc và thỏa thuận việc trả nợ thay.

Khoảng hơn 1 tuần sau, Công đưa cho ông Phúc giữ bản chính “GCN QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất” số hiệu CX 057292 do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng cấp ngày 2/7/2020, đối với thửa đất diện tích 365,7 m2 do Công đứng tên tại xã Phú Hội, huyện Đức Trọng. Thực tế, đây là giấy giả do Công đặt làm trên mạng, mục đích để ông Phúc tin tưởng cho khoản nợ 500 triệu đồng mà Công nhận trả thay cho 2 anh em ông Thuận.

Tháng 12/2021, vì có ý định bán lô đất đang mua lại của 2 anh em ông Thuận cho người khác mà không cho bà L. biết, Công cho người đến đo đạc diện tích thực tế thì mới hay, lô đất chỉ có diện tích khoảng 8.000 m2. Công yêu cầu anh em ông Thuận phải giao đủ đất Công mới trả khoản nợ 500 triệu đồng cho ông Phúc và sẽ tiếp tục cùng bà L. hoàn thành giao dịch mua đất. Sau đó Công cho đo đạc lại và đo cả phần đất của ông Nguyễn Duy Thùy đang canh tác ở bên cạnh, hình thành lô đất mới có diện tích 16.000 m2. Khi có họa đồ không đúng với diện tích thực tế, Công dùng giấy viết tay bán đất giả đề ngày 28/11/2021, thể hiện việc vợ chồng ông Nguyễn Duy Thùy - bà Phạm Thị Hường đã bán đất lô đất trên cho Công với giá 4,5 tỷ đồng để cho những người mua đất sau này như các ông bà Nguyễn Văn Quyền, Chu Thị Ngọc Linh, Nguyễn Văn Huân, Đỗ Thị Thùy Trang tin tưởng. 4 ông bà này sau đó đã đồng ý mua 1/2 lô đất trên với số tiền là 4,5 tỷ đồng, thống nhất để ông Quyền đại diện giao dịch. Ngày 2/3/2022, Công và ông Nguyễn Văn Quyền ký “Hợp đồng đặt cọc”, giao kèo các mốc thời gian hoàn thành thủ tục sang tên. Theo “Hợp đồng đặt cọc” này ông Quyền đã chuyển 1,050 tỷ đồng, bà Linh đã chuyển cho 1,750 tỷ đồng, bà Trang đã chuyển 850 triệu đồng, ông Huân đã chuyển 700 triệu đồng cho Công. Đến này 23/3/2022, Công cùng các ông bà Quyền, Trang, Linh, Huân có thỏa thuận phân chia đất tương ứng theo số tiền từng người đã đưa cho Công.

Do đây chỉ là thủ đoạn lừa đảo, không có đất để sang nhượng, không thể làm được các thủ tục sang tên và cũng do áp lực từ các bị hại, ngày 28/4/2022, Hà Văn Công phải viết giấy cam kết sẽ trả lại số tiền 4,350 tỷ đồng cho ông Quyền, bà Trang, bà Linh và ông Huân nhưng trên thực tế Công đã không có tiền để hoàn trả lại.

Quá trình điều tra, cơ quan Công an còn làm rõ, tháng 3/2022, do có hành vi sử dụng GCN QSDĐ giả đứng tên Hà Văn Công để thế chấp vay tiền nên Công bị Công an huyện Lâm Hà khởi tố về tội “Sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” nhưng cho tại ngoại để điều tra. Trong thời gian tại ngoại, Công tiếp tục rêu rao rằng có nhiều mối quan hệ, có người nhà làm tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Đức Trọng, phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đức Trọng và Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng nên thể làm được nhiều thủ tục sang tên, làm thủ tục cấp GCN QSDĐ, kéo quy hoạch từ đất lâm nghiệp thành đất nông nghiệp, đất trồng lúa, đất trồng cây lâu năm thành đất thổ cư, đất ở đô thị, có thể “chạy” được tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất… tại huyện Đức Trọng.

Công hứa hẹn, chỉ bằng các giấy tờ bản phô tô và các giấy mua bán đất viết tay là có thể làm được. Để tạo sự tin tưởng cũng như cam kết, Hà Văn Công viết “Giấy nhận tiền”, “Giấy cam kết” “Giấy nhận làm GCN QSDĐ” cho những người muốn nhờ vả anh ta. Vì thế, trong vài tháng của năm 2022, 15 người dân tại huyện Đức Trọng đã tin tưởng chuyển cho Hà Văn Công 2,694 tỷ đồng, người nhiều là bà Đặng Thị Kim Yến (trú tại đường Ngô Quyền, thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng) chuyển 425 trệu đồng, người ít là ông Trần Văn Ngọc Sinh (trú tại thôn Quảng Hiệp, xã Hiệp Thạnh, huyện Đức Trọng) chuyển 63 triệu đồng để “nhờ vả” làm các thủ tục liên quan đến đất đai chỉ để nhận về những mảnh giấy viết tay hứa hẹn.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đã trưng cầu giám định các GCN QSDĐ, hợp đồng đặt cọc, giấy vay tiền, giấy nhận tiền, giấy cam kết, giấy nhận làm GCN QSDĐ thu được trong quá trình điều tra vụ án và cho kết quả, GCN QSDĐ là giả do Công đặt làm trên mạng, các giấy tờ còn lại do Công tự viết ra. Vì thế, cơ quan Công an khẳng định Hà Văn Công phạm vào 2 tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”. Ngoài ra, Công còn là người có nhân thân xấu, đã chấp hành xong bản án 8 tháng 18 ngày tù giam của TAND huyện Đức Trọng về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và đang chấp hành bản án 12 tháng tù giam của TAND huyện Lâm Hà về tội “Sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.

Tại phiên xét xử sơ thẩm của TAND tỉnh Lâm Đồng mới đây, 19 bị hại đã yêu cầu Hà Văn Công phải trả lại số tiền đã chiếm đoạt. Bị cáo Công thành khẩn khai báo, chấp nhận trả lại số tiền đã chiếm đoạt cho các nạn nhân mặc dù anh ta hiện không có tài sản gì có giá trị. Toàn bộ số tiền 9,244 tỷ đồng chiếm đoạt của các nạn nhân Công đã tiêu xài hết. Xét hành vi của bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng Hội đồng xét xử đã tuyên phạt Hà Văn Công 20 tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, 5 năm tù về tội “Sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”, tổng hình phạt mà Công phải chấp hành là 25 năm tù giam.

ĐỨC HUY - THỤY TRANG